Quantcast
Channel: Medical Writings ေဆးပညာစာမ်ား
Viewing all 656 articles
Browse latest View live

How to greet အဘေခတ္ က်ဆံုးပါေစ

$
0
0
အၾကိမ္ေပါင္း တရာေလာက္ရွိျပီ။ အခုထပ္လာျပန္လို႔။

ေမးခြန္းေတြ ကြန္မင့္ထဲမွာ အကို၊ ဦးေလး၊ အဘ၊ ဘဘလို႔အေခၚတာနဲ႔ ေရးတဲ့သူေတြက သားလို႔၊ သမီးလို႔ေရးတာေတြဟာ အခက္အခဲေတြျဖစ္ေစပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သားလို႔ေရးရင္ ေရးတဲ့သူလား၊ သူ႔သားလား စဥ္းစားရတယ္။ သမီးလို႔ ေရးတဲ့သူဆိုရင္ ေရးတဲ့သူလား၊ သူ႔သမီးလား၊ သမီးရဲ႕သမီးဆိုရင္ သူ႔ေျမးမလား။ သားရဲ႕ ေကာင္မေလးဆိုရင္ သူ႔ေခြ်းမလား။ သမီးေကာင္ေလးဆိုရင္ သူ႔သားမက္။ နမူနာစာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ကိုယ့္အမည္ အဖ်ားဆြတ္ေခၚ ေရးတာေတြလည္း ေခါင္းရႈတ္ရတယ္။

ဆရာဝန္ဆီစာေရးတာ အမ်ိဳးစပ္မေခၚအပ္ပါ။ စာအဆံုးမွာလည္း ေနာ္ မထည့္သင့္ပါ။ အစမွာလည္း ဟိုင္း မလုပ္သင့္ၾကပါ။ တည္တည္တန္႔တန္႔ အပိုအလိုမပါ ေရးသင့္ၾကပါတယ္။

ပရိုဖိုင္းလ္မွာ အားလံုးအမွန္အတိုင္းေရးထားလို႔ ငယ္ခ်င္လို႔ေျပာတာမဟုတ္ပါ။ အဘလို႔ေရးတာ မသတီပါ။ အဘဆိုတာ စစ္အစိုးရထဲကလူၾကီးေတြကို ေခၚၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္သူေတြကို ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္၊ ေထာင္ခ်ခဲ့သူက ေထာင္ကေန လြတ္လာေတာ့ သူ႔ကိုယ္သူ အဘတဲ့။

ကိုယ့္အမ်ိဳးေတြ၊ ရင္းႏွီးသူေတြအခ်င္းခ်င္း ေခၚၾကတာ ေျပာစရာမရွိပါ။ ဆရာဝန္ကိုသာ အဘလို႔ မေခၚပါနဲ႔။ အဘလိုလည္း မလုပ္ပါနဲ႔။ အဘေခတ္ က်ဆံုးပါေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ


Do not send ဒါလည္း အခါတရာ

$
0
0
သူမ်ားလုပ္ထားတဲအရုပ္ေတြ လာမတင္ဘို႔ အၾကိမ္တရာေလာက္ေတာ့ ေရးထားျပီးျပီ။ ကိုယ့္လက္နဲ႔ ဆိုးတယ္ ေကာင္းတယ္ေရးတာေလာက္ တန္ဖိုးမရွိပါ။ တေယာက္ျပီးတေယာက္ဆိုေတာ့ ပံုတူေတြ အီေနာက္လာတယ္။ တခ်ိဳ႕က သတ္ပံုကမွားေသးတာ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

ဖတ္ရတယ္

$
0
0
အဂၤလိပ္စာတတ္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနရေသာဒုကၡတဲ့။ တကၠသိုလ္ဆရာ၊ ဆရာမ အမ်ားအျပားတဲ့။

အဂၤလိပ္စာအေျခအေန ကြ်န္ေတာ္ မသိ။
ျမန္မာစာ တတ္ေယာင္ကား မ်ားလွ၏။
သို႔ေသာ္ ရာထူးၾကီးေတြရၾက၏။
သူတို႔စာအုပ္ေတြ ေရာင္းေကာင္းလွ၏။

ေဖ့စ္ဘြတ္မွာေရးတာေတြကို မေျပာလိုလွပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

Mammogram မင္မိုဂရမ္

$
0
0
ဆရာ႐ွင့္ သမီးအခုမွေမးဖူးတာပါ ဆရာ့ page မွာေတာ့ breast lump နဲ႔ပတ္သက္တာေရးထားတာ ဖတ္ရပါတယ္ သမီးျဖစ္ေနတာအေပၚဆရာရဲ႕ diagnosis ေလးသိခ်င္ပါတယ္ဆရာ တခါမွမေမးဖူးလို႔အမွားပါရင္ ခြင့္လႊတ္ပါေနာ္ဆရာ

(ေမးတဲ့သူနဲ႔ အရင္ ေမးတာ ေျဖေတာေတြကို မထည့္ေတာ့။)

ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့အက်ိတ္သာျဖစ္ႏိုင္။

ရင္သားကို အရင္ကခြဲထားျပီးသူေတြ ေနာင္ထပ္စစ္တဲ့အခါ သတိထားရတယ္။ ကြ်မ္းက်င္ဆရာဝန္ေတြက သိတယ္။

ဆရာေျဖၾကားေပးလို႔ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္ဆရာ ဆရာဟိုေလ အရင္ခြဲထားၿပီးသူေတြ ေနာင္ထပ္စစ္တဲ့အခါ သတိထားရတယ္ဆိုတာက ဘာကိုေျပာတာလဲဆရာ ခြဲထားတာေၾကာင့္ ဖတ္တဲ့ဆရာ မကြၽမ္းက်င္ရင္ diagnosis မွားတက္တာကိုေျပာတာလားဆရာ ဆရာစိတ္၏ခ်မ္းသာျခင္း ကိုယ္၏က်န္းမာျခင္းနဲ႔ျပည့္စံုပါေစဆရာ

မကြ်မ္းက်င္လို႔ မေျပာသင့္ပါ။ ပညာရွင္ေတြကလည္း အဲဒီခ်က္ကို ေကာင္းေကာင္းသိၾကတယ္။ မွားတက္တာ မဟုတ္ မွားတတ္တာလို႔ ေရးရတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က ကြ်န္ေတာ့္ဇနီး ရင္သားကင္ဆာ ပံုမွန္စစ္ေဆးဘို႔ရာ စိန္႔ဖရန္႔စစ္ေဆးရံုၾကီးကို သြားရတယ္။ သူအိမ္ေထာင္မက်မီက ရင္သားတဘက္မွာ ဖိုက္ဘရိုအဒီႏိုးမားအက်ိတ္တခုခြဲခဲ့ဖူးတယ္။ အဲတာက စစ္ေဆးေတာ့ ေပၚတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ မင္မိုဂရမ္ကို ေသခ်ာထပ္ထပ္ရိုက္စစ္ပါတယ္။ အဲတာကိုေျပာတာ။

ကင္ဆာကို ျပည္တည္နာေပါက္တာမ်ိဳးလို ေပ်ာက္သြားေအာင္ကုသလို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေသးပါ။ ကင္ဆာျဖစ္ျပီဆိုတာနဲ႔ ၅ ႏွစ္ အသက္ရွင္ႏွဳန္းကိုသာ တြက္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ ကင္ဆာအမ်ားစုကို ေစာေစာသိလို႔ ေစာေစာေဆးကုသမႈ စနစ္တက် ခံယူေလ ရွင္ႏိုင္မ်ားေလေလျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို ေပ်ာက္တယ္လို႔ေတာင္ ေျပာႏိုင္လာပါတယ္။ ေစာေစာသိေအာင္ ၾကိဳတင္ေဆးစစ္တာလုပ္ဘို႔ လမ္းညႊန္သစ္ေတြလုပ္ေပးထားပါတယ္။ ပညာရွင္ေတြက မတူတဲ့အယူအဆေတြရွိတယ္။ ႏွစ္ကာလ ေျပာင္းလာတာနဲ႔လဲ လမ္းညႊန္သစ္ေတြထုတ္ေပးပါတယ္။ ဒီစာမွာ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ဝက္က ထုတ္ထားတဲ့လမ္းညႊန္ ျဖစ္ပါတယ္။

ရင္သားကင္ဆာ
လမ္းညႊန္ေဟာင္း = အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္ရင္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း Mammogram ႏွစ္စဥ္ရိုက္ပါ။

လမ္းညႊန္သစ္ = ၂ဝဝ၉ ကစျပီး USPSTF အဆိုအရ အသက္ ၅ဝ ကေနစျပီး Memogram ရိုက္ပါ။ ACS အဆိုအရ အရင္လမ္းညႊန္အတိုင္းသာလုပ္ပါ။ မိသားစုမွာ ရင္သားကင္ဆာရာဇဝင္ရွိသူတိုင္း ဆရာဝန္နဲ႔ေဆြးေႏြးပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

Friends ဖရင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး

$
0
0
ဖရင္းေတြထဲမွာ ကြ်န္ေတာ္တင္တာေတြကို မၾကာခဏ လိုုက္ခ္လုပ္ေပးၾကသူေတြကို သတိထားမိပါတယ္။ သူတို႔တင္တာေတြကိုဖတ္ေတာ့ ထူးတာေလးေတြ ေတြ႔တယ္။

အေတာ္မ်ားမ်ားက တစ္သမားေတြ။ ကြ်န္ေတာ့္စာေတြ ဖတ္ၾကပံုေတာ့မရ။ ကိစၥမရွိပါ။ သူတို႔က ေပၚလစီေခတ္မွာၾကီးၾကတာ။

ေနာက္တမ်ိဳးက ကဗ်ာသမား။ ပလီျပီးျပင္ခိုင္းထားတဲ့သတ္ပံုကို ကိုယ္က ရီသလိုေမာသလို ေရးခ်င္လာေပမဲ့ သူတို႔စီးေနတဲ့ ေလဟုန္ကို မတန္႔ေစခ်င္လို႔ သည္အတိုင္းပဲထားလိုက္ရတယ္။

ေယာက္်ားေလးေတြကလည္း သူတို႔ရြယ္တူေတြကို ေျပာသလို မင္းရယ္ ငါရယ္ေရးေတာ့ လႊတ္ထားရတယ္။

ေနာက္တမ်ိဳးက အပ်ိဳၾကီးလို႔ထင္မိသူေတြ။ စိတ္ကူးယဥ္ျပီး ေရးၾကတယ္။ အဲတာကို လိုက္ခ္ လုပ္လို႔က မျဖစ္။ သူတို႔က သက္ဆိုင္သူကိုသာ စကားေျပာသလို၊ တိုင္တည္သလိုေရးၾကေတာ့ သည္အတိုင္းပဲ ၾကည့္ေနရတယ္။ Smile!

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၇
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

တတ္ တက္ တပ္

$
0
0
၁။ ဆရာ အရင္ခြဲထားၿပီးသူေတြ ေနာင္ထပ္စစ္တဲ့အခါ သတိထားရတယ္ဆိုတာက ဘာကိုေျပာတာလဲဆရာ ခြဲထားတာေၾကာင့္ ဖတ္တဲ့ဆရာ မကြၽမ္းက်င္ရင္ မွားတက္တာကိုေျပာတာလားဆရာ။ (မွားတက္တာ မဟုတ္။ မွားတတ္တာလို႔ ေရးရတယ္။ တက္ဆိုတာ အတတန္းတက္တာ။ တတ္ဆိုတာ စာတတ္တာ။)

၂။ တက္ နဲ႔ တတ္ လည္း အမ်ားအားျဖင့္ မွားၾကတယ္ဆရာ။ ဆရာအခ်ိန္ေပးႏိုင္ရင္ တင္ေပးေစခ်င္လို႔ပါ။

၃။ ဘေလာ့ကိုဝင္မၾကည့္တက္လို႔ပါဆရာ။ (မၾကည့္တတ္လို႔ ေရးရတယ္။

၄။ ဆရာရွင့္ သမီးအသက္ ၃၈ နွစ္ပါ။ ဒုတိယကိုယ္ဝန္ ၁၅ ပတ္မွာ ေသြးဆင္းပါတယ္ဆရာ။ ultrasound ရိုက္ေတာ့ ကေလးနွလုံးခုန္တယ္ အခ်င္းလည္း ပုံမွန္လို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ေသြးကေတာ့ တညေနဘဲဆင္ျပီး မဆင္းေတာ့ပါဘူးဆရာ။ စိုးရိမ္ရလား။ ဘာျဖစ္တက္လဲဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ေလးစားစြာျဖင့္။

၅။ ဆရာ တခုေလာက္ေမးပါရေစ။ အတက္ပညာလို႔ သံုးသလား၊ အတတ္ပညာလို႔ သံုးသလားဆရာ။ (အတတ္ပညာက အမွန္။)

၆။ ဆရာ အတက္ႏုိင္ဆုံးကုိေရးမယ္ဆို အတက္လား၊ အတတ္လား။ မသိတာ မတက္တာဆုိရင္ေရာ တက္လား၊ ကက္လား၊ ခဏခဏမွားလုိ႔။ (အတတ္ႏိုင္ဆံုး၊ မတတ္တာက အမွန္။)

၇။ ပညာတက္လား၊ ပညာတတ္လား၊ ေျပာျပပါရွင့္။ (ပညာတတ္က အမွန္။)

၈။ ဆရာ မတ္တတ္ရပ္ နဲ႔ မတ္တပ္ရပ္ ဘယ္ဟာကမွန္ပါသလဲ။ (မတ္တတ္ရပ္က အမွန္။)

၉။ The Money Drop Myanmar ရဲ့ အစီအစဥ္တခုမွာ TV ကေနၾကည့္တာ အေျဖေလးခုေပးျပီး တခုေရြးရတာဆရာ။ က်ေနာ္က မတ္တတ္ရပ္လို႔ ေျဖတာကို အဲဒီအစီအစဥ္က computer operator ပဲ မွားေျဖသလား မသိပါ။ သူတို႔က မတ္တပ္ရပ္ကို အမွန္ေျဖျပေတာ့ ေတာ္ေတာ္အံ့ၾသသြားတယ္ဆရာ။ က်ေနာ္လဲ မမွားနိုင္ဘူးဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိတယ္ဆရာ။ ခုလိုဆရာေျပာျပေတာ့ ပိုေသခ်ာသြားတာေပါ့။ (မတ္တတ္ရပ္က အမွန္။)

၁ဝ။ ဆံုးမစာတခုမွာ ေစတနာအမွားေၾကာင့္ ေဝဒနာျဖစ္သြားတက္သည္လို႔ ေရးတာဖတ္ရတယ္။ (ေဝဒနာျဖစ္သြားတတ္သည္ လို႔ ေရးရတယ္။)

၁၁။ သမီး မၾကည့္တက္လို႔ပါဆရာ ၫြန္ျပပါေနာ္။ ကူးစက္ေရာဂါဆိုတာ ေရာဂါနာမည္လား၊ ကူးစက္ေစတက္ေသာလား။ ဘေလာ့ကို ဝင္မၾကည့္တက္လို႔ပါဆရာ။ ဝင္ၾကည့္တက္သြားပါျပီ။ (မၾကည့္တတ္၊ ကူးစက္ေစတတ္ေသာ၊ ဝင္ၾကည့္တတ္လို႔ ေရးရတယ္။)

တတ္
တတ္ကၽြမ္းေအာင္ ေလ့လာသင္ယူပါ
တတ္စြမ္းသေလာက္ေတာ့ လုပ္ပါ
တတ္တုိင္း မၾကြားသင့္
တတ္တုိင္းပညာျပေနသည္
တတ္ပြန္
တတ္သိလိမၼ ာ
တတ္ေယာင္ကားမလုပ္ပါႏွင့္
တတ္ေျမာက္ျပီ
တတ္ႏုိင္သေလာက္လွဴပါ
တတ္ႏုိင္ေသာ
ပညာတတ္
ပုတတ္ေကာင္
ဖြတ္ပတတ္
ၾကည့္တတ္ မၾကည့္တတ္
မတတ္ႏိုင္
မတ္တတ္ရပ္
မျပီးတတ္ေသး
ျဖစ္ကတတ္ဆန္း
ျဖစ္တတ္ ပ်က္တတ္
လုပ္တတ္ ကိုက္တတ္
လုပ္တတ္ မလုပ္တတ္
သမားဟူးရားအတတ္
အတတ္ပညာ ရွာမွီးပါ
အတတ္ပညာ ရွာမွီးပါ။
အေနာတတ္ေရအိုင္
အဲတာလိုအမွားမ်ိဳးက ျဖစ္တတ္တယ္
ေကာင္းေအာင္ လုပ္တတ္သလား
ေဆးပညာအတတ္
ေျပာတတ္ဆိုတတ္
ေသလုမတတ္

တက္
တကၠတြန္း
တကၠသုိလ္
တက္ကစီနဲ႔သြားမယ္
တက္က်မ္း ေလ့လာသူ
တက္ခပ္သည္
တက္ညီလက္ညီ
တက္တက္စင္လြဲေနတယ္
တက္တူးထိုးသည္
တက္မ
တက္သည္ ဆင္းသည္
တက္သုတ္ရုိက္မလုပ္ပါႏွင့္
တက္ေခတ္နတ္ဆိုး ဖတ္ဖူးလား
တက္ေခါက္သည္
တႏွစ္တတန္း တက္တဲ့ေက်ာင္းသား
မတုန္တက္ေသး
လူ႔သက္တမ္း
အစိုးရသစ္ တက္လာျပီ
အတက္ (ဝက္ရူးျပန္) ေရာဂါ
ေက်ာ္တက္သည္
ေဒါသျဖင့္ တက္ေခါက္သည္
ေနာက္ထုတ္စာအုပ္ေတြမွာ သတ္ပံုေတြ တက္တက္စင္ လြဲမွားေနတယ္
ေလွတက္ တစံုယူခဲ့ပါ

တပ္
ကင္ပြန္းတပ္
က်ံဳကတပ္ရြာ
စစ္တပ္
တပ္စိတ္မွဴး
တပ္ဆင္သည္
တပ္တပ္ျမင္ေျမာ္
တပ္တပ္အပ္အပ္
တပ္ဖြဲ႔
တပ္ၾကပ္
တပ္ဗိုလ္
တပ္မက္သည္
တပ္မွဴး
တပ္မေတာ္
တပ္ျငိ = ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ျခင္း
တပ္ျဖဳတ္
တပ္ျမဳပ္
တပ္ရုပ္
တပ္လန္
တပ္လွန္႔
တပ္သား
တပ္အပ္ေသခ်ာ
တပ္ေတာင္တာ
တပ္ေဖ်ာက္
ဒဏ္တပ္
ဓါးရိုးတပ္
ပစၥည္းတပ္
ဘြဲ႔အမည္တပ္
မင္းတပ္ျမိဳ႕
သစ္တပ္
ဟိရိၾသတၲပ္
အတပ္သိ
အတပ္ေျပာ

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၉-၁၂-၂ဝ၁၆
၉-၁၂-၂ဝ၁၇
၂ဝ-၁၂-၂ဝ၁၇
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

Final Result အႏိုင္အရွံဳးသတင္း

$
0
0
ေဘာလံုးပြဲအႏိုင္အရွံဳးသတင္း တင္ၾကတာ အေတာ္နည္းသလားထင္မိတယ္။ ပဌမပိုင္းကန္ေနတုန္းကေတာ့ အေတာ္မ်ားတယ္။

ေဘာလံုးပြဲအစေလာက္က မက္ေဆ့တခုရတယ္။ ေဒါက္တာစိန္ဝင္းကို အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခ်င္လို႔ ရန္ကုန္က မီဒီယာတခုက တဆင့္လွမ္းေရးတာ။ ဆရာစိန္ဝင္းနဲ႔ ဖုန္းမဆက္ျဖစ္ေသးဘူး။ အသံဖိုင္မဟုတ္ရင္ ေမးလိုတာ ေျပာပါဆိုေတာ့ ေမးခြန္းေတြ ပို႔တယ္။ အာဇာနည္ေန႔ လာတက္တာလား စသျဖင့္။

အဲတာနဲ႔ ဖုန္းဆက္တယ္။ ေဒၚစီစီကဖုန္းကိုင္တယ္။ ဆရာက ႕႕႕ တို႔အိမ္မွာ ေဘာလံုးပြဲသြားၾကည့္ေနတယ္တဲ့။

ေဒါက္တာစိန္ဝင္း ျမန္မာျပည္သြားနည္းက ကြ်န္ေတာ္နဲ႔မတူပါ။ သူက သူ႔မိသားတစုတည္းမဟုတ္ပဲ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ ျပည္ပေနသူေတြအားလံုး အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားလည္း ခံယူမထားသူေတြ သံရံုးကေနထုတ္ေပးတဲ့ ပတ္စ္ပို႔နဲ႔ သြားခ်င္တာ။ မဟုတ္ရင္ အထဲမွာ ႏိုင္ငံျခားသားလိုလို ဆက္ဆံခံရမယ္။

မႏွစ္ကအထိ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျပန္ခ်င္ရင္ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔မပတ္သက္ပါဆိုတဲ့ ခံဝန္ခ်က္ပါ လက္မွတ္ထိုးရမွာ။ အမည္မည္စားရင္းကေတာ့ ၂ဝ၁၂ မကုန္ခင္ကတည္းက ပယ္ဖ်က္ေပးျပီးသား။ ဗ်ဴရိုကေရစီဆိုတာ သိတဲ့အတိုင္းပဲ။

ကြ်န္ေတာ္ျပန္ေတာ့ အဲဒီခံဝန္ခ်က္မရွိေတာ့ပါ။ ပါတီရံုးခ်ဳပ္လည္းေရာက္တယ္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ၃ ဦးနဲ႔ေတြ႔တယ္။ ႏိုင္ငံေရး အင္တာဗ်ဴးေတြ ေျဖခဲ့တယ္။ အားလံုး အဆင္ေခ်ာပါတယ္။

အခု သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံက သံရံုးေတြမွာ ျမန္မာပတ္စပို႔ေလွ်ာက္လာျပီတဲ့။ ဘယ္ေတာ့လက္ထဲရမလဲ မေျပာႏိုင္။ အဲလိုကိစၥမ်ိဳးက ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးဌာနနဲ႔ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီးဌာနေတြနဲ႔ဆိုင္တယ္။ အဲတာအျပင္ ေထာက္လွမ္းေရးလည္း ပါေသးတာ။ ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ သမတတဦးတည္းနဲ႔ေတာင္မရတဲ့အေၾကာင္းကိစၥမ်ိဳးေတြထဲက တခုျဖစ္ပါတယ္။

အခ်ိန္ယူတယ္ဆိုတာ အဲဒီအခ်က္ၾကီးေတြအျပင္ မလုပ္ခ်င္တာနဲ႔ လုပ္ရေကာင္းမွန္းမသိတာလည္း ပါေသးတယ္။ အျပစ္ျမင္သူေတြက ႏိုင္ငံေရးအျမင္မတူသူေတြကို သက္သက္ညစ္ေနတာလို႔ေျပာရင္ သံသယအက်ိဳးခံစားထိုက္တယ္။

ေဘာလံုးပြဲလိုမ်ိဳးကေတာ့ ပြဲမစမီကတည္းက အခ်ိန္ဇယားနဲ႔ တိတိက်က်သတ္မွတ္ထားျပီးသား။ ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမွာ အဲတာမရွိပါ။ ဖီဖာဥကၠ႒ေတာ့ရွိ။ No Smile!

စာေရးမျပီးခင္ ေဒါက္တာစိန္ဝင္းဆီက ဖုန္းလာတယ္။ သူက ခရိုေယးရွားႏိုင္ေစခ်င္တာတဲ့။ ကြ်န္ေတာ္က ျပင္သစ္။ သူ႔အျမင္က ဒီတခါျပိဳင္ပြဲၾကီးမွာ နာမည္ၾကီးအသင္းေတြ အကုန္ထြက္ရလို႔တဲ့။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ျပင္သစ္နယ္စပ္ျမိဳ႕ စထြက္စ္ဘာ့ခ္ကို တေခါက္ေရာက္ဖူးလို႔။ Smile!

အျမဲႏိုင္ေနသူေတြကို မႏိုင္ေစခ်င္ၾကပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ ၂ဝ၁၅ ပြဲမွာ အဲလိုျဖစ္လာခဲ့ျပီ။ ေရာက္ဖူးတဲ့အရပ္ကို မေမ့ၾကပါ။ တေခါက္ျပန္ေရာက္တဲ့ဆီ ဘယ္ေတာ့ျပန္ႏိုင္မည္မသိ။ သတိရ၏။

ဆရာစိန္ဝင္းကို ျမန္ျမန္ေရာက္ေအာင္သြားပါလို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ အာဇာနည္တဦးရဲ႕သား ၁၉ ဇူလိုင္ကို မမီႏိုင္ေတာ့။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

Grey hair ဆံပင္ျဖဴ

$
0
0
၁။ ဆရာ ကြ်န္ေတာ့္အသက္ ၂၅ ႏွစ္ပါ။ အသက္ ၁၇ ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ဆံပင္ျဖဴ စေပါက္ပါတယ္။ ခု အသက္ ၂၅ မွာ ဆံပင္ျဖဴေတြ အမ်ားၾကီးျဖစ္ေနပါျပီ။ အဲ့တာ ဘာျဖစ္လို ့ေစာေစာစီးစီး ဆံပင္ျဖဴေနလဲဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္ ဆရာ။ ဆံပင္ေဆးဆိုးသင့္လားဆရာ။ ဆံပင္ျဖဴတာကို ေပ်ာက္ကင္းေစမယ့္ ေဆးနည္းကိုလည္း သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ ေျဖေပးပါဦးဆရာ။

၂။ က်မအသက္က ၃၇ႏွစ္ အပ်ိဳျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၃ဝ ေလာက္ကပင္ ဆံပင္ျဖဴစေပါက္ေနရာမွာ  အခုမသိမသာမ်ား မ်ားလာပါတယ္။ ႏႈတ္ရင္ ပြားတယ္လို႔ေျပာေနၾကပါတယ္။ မႏႈတ္ရင္လဲ မျဖစ္ေတာ့ ႏႈတ္ပစ္ရပါတယ္။ အရမ္းမမ်ားေအာင္  ကာကြယ္လို႔ ရႏိုင္မလား။ေဆးရွိက ညႊန္းေပးေစလိုပါတယ္ ေဒါက္တာရွင့္။ ဆံပင္ျဖဴေပါက္ျခင္းက က်မတင္မဟုတ္ဘဲ  ၃ဝ ခန့္ သူငယ္ခ်င္း ေဆြမ်ိဳး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေပါက္ေနတဲ့အတြက္ သူတို႔အတြက္လဲ ကိုယ္စားေမးျခင္းျဖစ္ပါတယ္ရွင့္။

၃။ ဆရာ သမီးက အသက္ ၁၃ ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ဆံပင္ေတြျဖဴပါတယ္။ အခု အသက္ ၂၈ ႏွစ္မွာ တေခါင္းလံုးနီးပါး ျဖဴေနပါတယ္။  အမ်ိဳးေတြထဲမွာလည္း ဆံပင္ျဖဴေစာၾကတဲ့သူေတြရွိပါတယ္ဆရာ။ ဘာေဆးေသာက္ႏိုင္မလဲဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာေဆးစာအုပ္တအုပ္မွာ ျမင္းခြာရြက္သတၱဳရည္ေသာက္ရင္ျပန္နက္တယ္လို႔ ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ပါသလားရွင့္။ ဆိုးေဆးေတြလည္း အၿမဲဆိုးေနရေတာ့ မဆိုးခ်င္ေတာ့ဘူး။ မဆိုးပဲေနေတာ့လည္း အားလံုးနီးပါး အထူးသျဖင့္ နားထင္တဝိုက္မွာ အရမ္းျဖဴေနပါတယ္။ လူေတြၾကားထဲသြားရတာလဲ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မႈမရွိပဲ ျဖစ္ေနပါတယ္ ကူညီပါဦးဆရာ။

ကြ်န္ေတာ္တို႔က ဆံပင္ကို ျဖဴတယ္ေျပာၾကေပမဲ့ အဂၤလိပ္လိုၾက Gray/Grey လို႔သံုးတယ္။ ဘာသာျပန္ရင္ မီးခိုးေရာင္။ တကယ္ကို ျဖဴေဖြးေနတာကို White or Silver အျဖဴေရာင္၊ ေငြေရာင္လို႔ သံုးတယ္။ ကာလာသီအိုရီအရေျပာရင္ မီးခိုးေရာင္ဟာ မ်က္စိကို ေအးေစ၊ ေႏြးေစပါတယ္။

ဆံပင္ျဖဴလာတာဟာ အသက္ရလာတာရဲ႕ ပဌမလကၡဏာလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔လဲ ျဖဴၾကတယ္။ ဘာလို႔ ျဖဴရသလဲ။ ဆံပင္အေျခကထြက္တဲ့ Melanin (Eumelanin and Pheomelanin) ဆိုးေဆးထြက္တာ ရပ္သြားလို႔ပါ။ ဘာလို႔ ဒီအေကာင္က မထြက္ရေတာ့တာလဲ။ စိတ္ဖိစီးတာ၊ အာဟာရနည္းတာေတြကို လက္ညွိဳးထိုးႏိုင္တယ္။ ေနာက္ထိုးရမဲ့ လက္ညွိဳးက မိဘေတြကို၊ မ်ိဳးဗီဇေၾကာင့္ပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ထိုးစရာလဲ ရွိေသးတယ္။ ေရေႏြးပူပူနဲ႔ ေခါင္းေလွ်ာ္တာ၊ ေရေျခာက္ေအာင္ လွ်ပ္စစ္နည္းသံုးတာ၊ ဦးေရခြံ မသန္႔တာေတြပါတယ္။ စိတ္ဝင္စာဘို႔ ေကာင္းတာက ေသသြားသူေတြရဲ႕ ဆံပင္လဲ ၾကာရင္အေရာင္ေျပာင္းတယ္။ မန္မီေတြကိုစစ္ေတာ့ သိလာရတာ။

ေဟာ္လီဝုဒ္ အေက်ာ္အေမာ္ေတြထဲမွာ မင္းသား George Clooney ေဂ်ာ့ ကလံုနီး၊ မင္းသမီး Meryl Streep ေမရဲလ္စထိ တို႔က ဆံပင္ျဖဴေတြပါ။ မင္းသမီး Jennifer Aniston ဂ်နီဖါ အင္နစ္တန္က အသက္ ၄ဝ ထဲဝင္မွ ဆံပင္ျဖဴလို႔ ငိုရသူတဲ့။ X-Men ထဲမွာ Ororo Munroe (Storm) အျဖစ္ သရုပ္ေဆာင္ရသူ Halle Berry ဟယ္လီဘယ္ရီ က ဆံပင္ဆြတ္ဆြတ္ ျဖဴေနတယ္။

လူအျဖဴေတြက ဆံပင္ေစာျဖဴတယ္။ အာရွသား အညိဳေတြက အလယ္အလတ္နဲ႔ လူအမည္းေတြက ေနာက္က်မွ ျဖဴၾကတယ္။ ဆံပင္ေျပာတာပါ အသားေတာ့ ျဖဴမလာၾကဘူး။

ေရာဂါေတြထဲမွာ Albinism ဗိုလ္ျဖဴ၊ Vitiligo ခရုသင္း၊ Werner syndrome နဲ႔ Vitamin B12 နည္းတဲ့ Pernicious anemia ေသြးအားနည္းေရာဂါေတြက ဆံပင္ျဖဴတာနဲ႔ တြဲေနတတ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳ (၂) အမ်ိဳးအစားနဲ႔လဲ ဆက္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ Grave's, Hashimoto's, Hyperthyroidism, Hypothyroidism လည္ပင္းၾကီး ေရာဂါေတြက ဆံပင္ျဖဴတတ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေသြးဆံုးခ်ိန္ ေစာရင္လဲ ျဖစ္တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္တာလဲ ပါေသးတယ္။

ျဖဴေနမွေတာ့ ဘာလုပ္ရမလဲ။ Dyeing ေဆးဆိုးေပါ့။ ဆံပင္ျဖဴတာ သက္သာေစ-ေပ်ာက္ေစမဲ့ ေဆးပညာက လက္ခံတဲ့ ေဆးဝါး၊ အစားအစာနဲ႔ ဗီတာမင္ ဆိုတာ မရွိေသးပါ။

ဒါေပမဲ့ အစားအစာေတြမွာ ဆံပင္နက္ေစတယ္လို႔ အမ်ားယူဆၾကတာေတြ ရွိတယ္။ Hijiki seaweed ပင္လယ္ေမွာ္၊ Blackstrap molasses တင္လဲရည္၊ Black sesame seeds ႏွမ္းမဲ၊ Nettles ဖက္ယားပင္၊ Wheat grass ဂ်ံဳပင္၊ Chlorophyll အစိမ္းေရာင္ေတြပါတယ္။ မ်ားေတာ့ မမ်ားေစနဲ႔။ ေရွာင္ရမဲ့ အစားေတြထဲမွာ အသား၊ ႏြားႏို႔ထြက္အစာ နဲ႔ ဆား မမ်ားေစရပါ။

ဒန္းပန္းကို သဘာဝ အဆီအႏွစ္လို႔ ျမန္မာေတြက လက္ခံသံုးေနခဲ့တာ ေရွးကတည္းပါ။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လည္ဆြဲရတနာ ျပည့္တန္ဆာ သီရိမာ ကို ရံေရြေတြက ေဒါင္းၿမီးယပ္နဲ႔ ခတ္ေပး၊ လက္သည္းကို ဒန္း ဆိုးေပးလို႔ ပံုေဖၚတာ ဖတ္ဘူး လိမ့္မယ္။ ဆံပင္မွာလဲ Henna coloring ဒန္းဆိုးေဆးသံုး သဘာဝနည္းနဲ႔ ျပန္မဲေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္တဲ့။ Amla paste ဆီးျဖဴသီးက ထုတ္တာနဲ႔လဲ လုပ္ၾကတယ္။ Coconut oil and Lemon အုန္းဆီစစ္စစ္နဲ႔ သံပုရာရည္ ေရာျပီး ဆံပင္နဲ႔ ဦးေရခြံကို ႏွိပ္နယ္တာလဲ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

တရုပ္ေဆးနည္း၊ အိႏၵိယေဆးနည္း၊ အာယုေဗဒနည္းေတြမွာ ဆံပင္အတြက္နည္းေတြ ရွိတယ္။ Neela, Bringaraja နဲ႔ Vibhitaki ေတြပါတဲ့ Ayurvedic hair oil အာယုေဗဒဆီ လိမ္းၾကတယ္။ He Shou Wu, Polygonum multiflorum or Fo-Ti ေခၚတဲ့ တရုပ္တိုင္းရင္နည္းေဆးကလဲ နာမယ္ၾကီးတယ္။

၃-၁ဝ-၂ဝ၁၁ ေန႔သတင္းက ဆံပင္ျဖဴတာအတြက္ တေန႔ေဆးတလံုး ေသာက္ေဆးကို L'Oreal ကုမၼဏီကေန ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ပါေတာ့မယ္တဲ့။ တႏွစ္ၾကာသုေတသနလုပ္ျပီး သစ္သီးေတြကေန ထုတ္လုပ္မဲ့ ဒီေဆးဟာ ေနာက္ ၄ ႏွစ္ၾကာရင္ ေစ်းကြက္ထဲ ေရာက္လာမွာပါတဲ့။ အမ်ိဳးသားေတြအတြက္ေရာ အမ်ိဳးသမီေတြအတြက္ပါ ထုတ္လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစာအာဟာရ သံုးေဆာင္သလို သေဘာထားျပီး ေဆးေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေစ်းလဲမၾကီးပါ။ အခု တကမာၻလံုးက ေဗာ္လန္တီယာေတြနဲ႔ စမ္းေနပါျပီ။ စမ္းသပ္မႈ မျပီးေသးခင္ေတာ့ ထိေရာက္မႈကို ေစ်းကြက္ထဲမွာ ၁ဝ ႏွစ္ေလာက္မသံုးေသးဘဲ ေျပာမရေသးပါ။ သုေတသနလုပ္သူေတြကေန Tyrosinase-related protein 2 (TRP-2) ေခၚတဲ့ (အင္ဇိုင္းမ္) မရွိရင္ ဆံပင္ကုိ အေရာင္ေပးတဲ့ ဆိုးေဆး (ဆဲလ္) ေတြဟာ အသက္ၾကီးလာတာနဲ႔ ေသဆံုးၾကတယ္ဆိုတာကို အထူးျပဳစာေစာင္ေတြမွာ ေရးေနပါျပီတဲ့။

မ်ိဳးဗီဇသေဘာ ဇရာသေဘာကိုေတာ့ ႕႕႕

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ


Cold and Cough and Children ကေလးေတြ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးရင္

$
0
0
ဆရာခင္ဗ် ကေလး ႏွာရည္ယိုတာ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲခင္ဗ်။ ကေလးက ႏွာေစးေနေတာ့ အိပ္တာမွာ အသက္ရႈရတာခက္လို႔ ထင္ပါတယ္ မအိပ္ပဲျဖစ္ေနလို႔ပါခင္ဗ်။ ညညဆိုပိုစိုးတယ္ဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ ကူညီပါအံုးဆရာရယ္

ကေလးအသက္ မသိ။ ပိုစိုးတယ္ မဟုတ္။ ပိုဆိုးတယ္လို႔ ေရးရ။ ဆိုးသြားမွာကို စိုးရိမ္တယ္။

၁။ ဆရာမဂၤလာပါခင္ဗ်ာ ကၽြန္ေတာ့္သမီးေလး အသက္က ၉လျပည့္ၿပီး ၁၀လထဲမွာပါဆရာ။ ေခ်ာင္းဆိုးေနလို႔ ကေလးဆရာဝန္နဲ႔သြားျပၿပီး ေဆးတိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္တခ်က္တခ်က္ဆိုးေနေသးပါတယ္ ကိုယ္ေငြ႕ေႏြးေႏြး ျဖစ္ေနပါတယ္ဆရာ။ နည္းနည္းလည္းအီခ်င္ေနပါတယ္။ ေျခလက္ေတြထက္ေခါင္းကပိုပူသလိုပါပဲဆရာ။
အစားလည္း မပ်က္ပါဘူး။ မိခင္ႏို႔လည္းစို႔ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အဲယားကြန္းအခန္းထဲမွာတပ္ထားပါတယ္ဆရာ။ ကေလးေတြအတြက္ အပူခ်ိန္ဘယ္လိုရွိသင့္သလဲဆိုတာလည္းေျပာျပေပးပါဆရာခင္ဗ်ာ။ အဲယားကြန္းမဖြင့္လွ်င္အခန္းကပူပါတယ္ဆရာ။ လမ္းၫႊန္ေပးပါခင္ဗ်ာ။

၂။ မဂၤလာပါ ဆရာ႐ွင့္ သမီးအသက္က ၂၅ ထဲမွာပါ၊ သမီးမွာ သားဦး ၉လခြဲသားေလး႐ွိပါတယ္၊ သားေလးက ေမြးကတည္းက က်န္းမာေရးေကာင္းပါတယ္။ သာမန္ႏွာစီးတာအျပင္ဘာမွမျဖစ္ဖူးပါဘူး။ ၆လ ကာကြယ္ေဆးထိုးတုန္းက တရက္ပဲ ဖ်ားဖူးပါတယ္။ ခု ၉ လခြဲက်မွ သားေခ်ာင္းဆိုးေနတယ္။ တပတ္ေလာက္႐ွိပါၿပီ။ ဒီအတိုင္းေနရင္သိပ္မဆိုးပါဘူး။ အိပ္ရင္ပိုဆိုးပါတယ္။ ကေလးဆရာဝန္နဲ႔သြားျပေတာ့ သူေပးတဲ့ေဆးတိုက္တာ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္သြားပါၿပီ၊။ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္သြားေပမယ့္၊ သားရဲ႕လည္ေခ်ာင္းထဲမွာခြၽဲသလိပ္႐ွိေနသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ ဆရာဝန္ကေတာ့ အေမာက္စလင္ခြၽဲေပ်ာ္ေဆးတိုက္ခိုင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခြၽဲကမက်ေသးဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ႏွာရည္ပ်စ္ပ်စ္ေတြထြက္ပါတယ္။ သားလည္ေခ်ာင္းနား ကပ္နားေထာင္လိုက္ရင္ ခြၽဲသံၾကားရပါတယ္။ ကေလးဆိုေတာ့ လည္ေခ်ာင္းမွာတေနတဲ့ခြၽဲကို မထုတ္ႏိုင္ဘူးျဖစ္ေနတယ္။ သားေလးခြၽဲက်ေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ေပးလို႔ရလဲဆရာ႐ွင့္။ အေမာက္စလင္အျပင္ တျခားခြၽဲေပ်ာ္ေဆး႐ွိရင္ ၫႊန္းေပးလို႔ ရမလား႐ွင့္။ သားေလးခြၽဲက်ပ္ေနေတာ့ သမီးအရမ္းစိတ္ဆင္းရဲေနရပါတယ္႐ွင့္။

၃။ ဆရာမဂၤလာပါ။ အိမ္ကတူမေလးက အသက္ ၁၁ ရက္ရသြားပါျပီ။ အခုခြ်ဲက်က္ေနပါတယ္။ အသံက အစ္အစ္ၾကီး ထြက္ျပီး ေခ်ာင္းစိုးပါတယ္။ ခြ်ဲေတြလည္းအန္ပါတယ္။ ဆရာဝန္ျပေတာ CETRIDEX cough syrup ေပးပါတယ္ဆရာ။ ပိုဆိုးလာပါတယ္။ ကေလးက အန္ရင္မ်က္နွာေတြမဲလာပါတယ္။ ဆက္တိုက္သင့္ မတိုက္သင့္သိခ်င္ပါတယ္။ နို႔ေတာ့ စို႔ပါတယ္။ ဆရာအားရင္ ေျဖေပးပါဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။ (ခြ်ဲၾကပ္လို႔ေရးရတယ္။ ပိုဆိုးလို႔ေရးရတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးလို႔ေရးရတယ္။ ဆက္တိုက္သင့္လို႔ေရးရတယ္။)

ေခ်ာင္းဆိုးတယ္ဆိုတာ ေရာဂါတခုခုရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာသာျဖစ္တယ္။ အခံေရာဂါကို ကုဘို႔ပိုအေရးၾကီးတယ္။ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးတာ၊ ခြ်ဲထြက္ျပီးဆိုးတာနဲ႔ ရင္က်ပ္ျပီး ဆိုးတာ။ ေရာဂါအလိုက္ ေရြးရမယ္။ ခြ်ဲရွိေနသူေတြကိုေပးတာက ခြ်ဲကိုတမင္ မထြက္ထြက္ေအာင္ လုပ္ေပးတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ခြ်ဲဆိုတာ အထဲမွာရွိေနရင္ ထြက္လာမွ ေကာင္းတယ္။ လည္ေခ်ာင္းယားလို႔ ဆိုးတဲ့သူကို အဲလို ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး မေပးရပါ။

ေခ်ာင္းဆိုးေစတဲ့အေၾကာင္းေတြက မတူပါ။ ရာသီဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တာက မ်ားတယ္။ (အလာဂ်ီ) အတြက္ေဆးကို ပိုအားကိုးရတယ္။ ပိုးဝင္တာမွာလဲ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ပိုမ်ားတယ္။ ဥပမာ အေအးမိတာ၊ ပိုးေသေဆး မလိုပါ။ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ေလျပြန္ေရာင္၊ အဆုပ္ေရာင္နဲ႔ ႏူမိုးနီးယားျဖစ္ရင္ေတာ့ ပိုးေသေဆးကို ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္ေဆးထက္ ပိုအားကိုးရပါမယ္။

ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြမွာ သတိေပးခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြသာမက ထိေရာက္မႈအတြက္ပါ ေမးစရာေတြ ရွိတယ္။ Antitussive medicines အမ်ိဳးအစားထဲမွာ (အင္တီဟစ္တမင္း)၊ dextromethorphan နဲ႔ codeine or hydrocodone (ကိုဒင္း) ေတြပါတယ္။ (ကိုဒင္း) ဆိုတာ မူးယစ္ေဆးတမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ ဆရာဝန္ လက္မွတ္နဲ႔သာ ေရာင္းရတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး အမ်ားစုထဲမွာ အရက္ပါေသးတယ္။ ပန္းနာဆိုရင္ အက်ပ္သက္သာေဆးပါတာမ်ိဳးမွ သင့္တယ္။ Ephedrine/Aminophylline/Salbutamol ပါမယ္။ ကေလးပန္းနာဆိုရင္ အမ်ားဆံုး ရွဴေဆးဗူးသံုးၾကတယ္။ မူးယစ္ေစတာပါတဲ့ေဆးမ်ိဳး အလုပ္ခ်ိန္၊ ေက်ာင္းခ်ိန္ကိုၾကည့္ ေသာက္ရမယ္။

လည္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေလျပြန္မၾကီးေရာင္တာကို Croup (ခေရာ့ပ္) လို႔လဲ ေခၚတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ ကေနျဖစ္တယ္။ အသံၾသမယ္၊ အသက္ရွဴသံ ဆူညံေနမယ္၊ စူရွျပီး ေဟာင္သလို ေခ်ာင္းဆိုးမယ္။ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အေအးမိရာကေန ဆက္ျဖစ္တတ္တယ္။ သူ႔ဖါသူလဲ ေပ်ာက္တယ္။ (စတီရြိဳက္) ေဆးေပးႏိုင္တယ္။ ေရာင္ေနတာေတြ ေလွ်ာ့ေစမယ္။ Nebulized epinephrine (Adrenaline) ေဆးကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။

ႏွာေခါင္းပိတ္ေနတာကို Decongestants ေဆးက သက္သာေစတယ္။ စားေဆး၊ ထည့္ေဆးရွိတယ္။ (စတီရြိဳက္) အစက္ခ် နဲ႔ ပန္းေဆး၊ Mucolytics အခြ်ဲေပ်ာ္ေဆး၊ (အင္တီဟစ္စတမင္း) ေဆး နဲ႔ Penicillin, Amoxycillin ပဋိဇီဝေဆးေတြနဲ႔ ကုသတယ္။ ႏွာေခါင္းထဲ ဆားရည္ျဖန္းတာလဲ သက္သာေစတယ္။ ခြဲစိတ္တာလဲ လုပ္ရတတ္တယ္။

အသံအိုးေရာင္ရင္ အသံၾသေနမယ္၊ ကေလးဆိုရင္ အဟြတ္-အဟြတ္ ေနမယ္၊ Steroids 20-40 mgs စတီရြိဳက္ ရွဴႏိုင္တယ္။ ေရေႏြးေငြ႔ရွဴတာ ေကာင္းတယ္။ အသံအိုးေရာင္တာက အစာေခ်ရည္ အထက္ဆန္လို႔ ျဖစ္ရတာဆိုရင္ Ranitidine နဲ႔ Omeprazole ေဆးေတြကိုပါ ၄-၆ ပါတ္ၾကာေအာင္ ေပးရမယ္။

အသက္ရွဴလမ္း အထက္ပိုင္း ပိုးဝင္ျခင္းကို လည္ေခ်ာင္းေရာင္ျခင္းလို႔လဲ သတ္မွတ္တယ္။ ႏွာေစး၊ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ အသံနာ၊ အာေခါင္နာ၊ မ်ိဳခ်ရင္နာ၊ ေခါင္းကိုက္၊ ကိုယ္ပူ စတာေတြ ခံစားရမယ္။ ျဖစ္ရင္ တပါတ္-ဆယ္ရက္ၾကာမယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ မ်က္စိနာကလဲ ဆက္စပ္ေနႏိုင္ေသးတယ္။ ရာသီဥတုေၾကာင့္ အလာဂ်ီ ရတာ၊ တုပ္ေကြးေတြလဲ ဒီအုပ္စုထဲကဘဲ။ (ဗိုင္းရပ္စ္) ဆိုရင္ အေထာက္အကူေပးတဲ့ ေဆးေတြသာ ရွိတယ္။ ပိုးေသေဆးေတြ မလိုဘဲ မသံုးတာ ေကာင္းတယ္။

ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးထဲမွာ Codeine ပါတာဆိုရင္ အိပ္ခ်င္မယ္။ ၾကာၾကာေသာက္ရင္ စြဲတတ္တယ္။ (ကိုဒင္း) မပါတာ ရွိတယ္။ Vick လို အပူပါတဲ့ ခ်ိဳခ်ဥ္လိုငံုေဆးကလဲ သက္သာေစမယ္။ Cetrizine ေဆး ၁ ျပား ညမွာ ေသာက္သင့္တယ္။ ျမန္မာေဆးထဲမွာ ကြမ္းရြက္ကလဲ ထိေရာက္တယ္။ ကြမ္းရြက္ကို လွ်က္ဆားလုပ္ေရာင္းတာလဲ ရွိတယ္။ ပ်ားရည္နဲ႔ သံပုရာ ေရာတာလဲ သံုးၾကတယ္။ ေရ-အရည္ ပိုေသာက္တာနဲ႔ ႏွာေခါင္းထဲ ဆားရည္စက္ ခ်ေပးတာ၊ အနားယူတာေတြ လုပ္သင့္တယ္။

ကေလးေတြေခ်ာင္းဆိုတာ မိခင္အစားမွားလို႔ မဟုတ္ပါ။ ႏွာေခါင္းကေန ကူးစက္တာျဖစ္တယ္။ ေလသန္႔ရမယ္။ ရာသီဥတုအေျပာင္းမွာ ေလနဲ႔ဝန္းက်င္မွာ ေျပာင္းျပီးရွိလာတဲ့ အမံႈအမႊား + ပိုးမႊားေတြပါတယ္။ သဘာဝေနေရာင္နဲ႔ ေလသန္႔ရေလ ေကာင္းေလ။ လူမ်ားတဲ့ေနရာ ေရွာင္ပါ။ ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့သူအနား ကေလးမထားသင့္။ ေနမေကာင္းရင္ ေက်ာင္းမလႊတ္သင့္။ တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး တကယ္ကို အေရးၾကီးတယ္။ ကေလးကိုကိုင္တြယ္သူမွန္သမွ် လက္ခဏခဏေဆးပါ။ ရိုးရိုးေရနဲ႔ ရိုးရိုးဆပ္ျပာဆိုလံုေလာက္တယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ လက္ေဆးရည္ Hand sanitizer အရည္သံုးပါ။ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ ကိုယ့္ပါးစပ္ကို တေဒါင္ဆစ္နဲ႔ကာတဲ့ အေလ့အက်င့္မ်ိဳး လုပ္ပါ။ သင္ေပးပါ။ ေရ-အရည္ ပိုေသာက္တာနဲ႔ ႏွာေခါင္းထဲ ဆားရည္စက္ ခ်ေပးတာ၊ အနားယူတာေတြလုပ္သင့္တယ္။

Humidifiers ေရေငြ႔ေပးစက္
ႏွာေစး၊ အေအးမိ၊ တုပ္ေကြးျဖစ္ေနရင္ သံုးႏိုင္တယ္။ ဆိုင္းနပ္စ္ျဖစ္ေနတာကိုလဲ သက္သာေစမယ္။ စိုထိုင္းဆ ၃ဝ% ထက္ မနည္းရ၊ ၅ဝ% ထက္ မမ်ားရပါ။ ေလကို ေရေငြ႔ ပိုလာေစမယ္။ ခံစားရတာေတြကို သက္သာေစမယ္။ ေရေငြ႔ေလးေတြက ခြ်ဲကိုေပ်ာ္ေစလို႔ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနဲ႔ ေလျပြန္ေတြထဲက ခြ်ဲေတြထုတ္ဘို႔လြယ္မယ္။ အေနရသက္သာမယ္။ အိပ္စက္ႏိုင္မယ္။ ႏို႔စို႔ႏိုင္မယ္။ ေနာက္ျပီး အေရျပားမွာခံစားရမွာကိုလဲ သက္ေသာင့္သက္သာ ရွိေစမယ္။ ႏႈတ္ခမ္းကြဲေျခာက္တာမျဖစ္ေစဘူး။ မ်က္စိေျခာက္တာ၊ ယားယံတာမျဖစ္ေစဘူး။

ႏွာေခါင္းကေန အရည္က်တာ၊ ပိတ္ေနတာကို ေဆးမလိုပဲ ႏွာရည္စုပ္ထုတ္ေပးတာ ေကာင္းတယ္။ Nasal bulb syringe ေလစုပ္ဘူလံုးေခၚတယ္။

Azithromycin အဇစ္သရိုမိုင္စင္ ပဋိဇီဝေဆး
ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အေအးမိတာ ပိုးေသေဆးမလိုပါ။ ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ နားအလည္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊ အာသီးေရာင္ျခင္း၊ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယား၊ ဆိုင္းႏူဆိုက္တစ္၊ ဆီးျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ခရီးသြား ဝမ္းပ်က္ျခင္း၊ ၾကက္ညွာေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါေတြအတြက္ ေပးႏိုင္တယ္။ အစာမစားမီ ၁ နာရီ၊ စားၿပီး ၂ နာရီ ေပးပါ၊ နားအလည္ပိုင္း ေရာင္ျခင္း၊ အသက္ ၆ လ အထက္ကေလး = 30 mg/kg ၃ ရက္။ လူစုလူေဝးကေနရတဲ့ ႏူမိုးနီးယား၊ အသက္ ၆ လ အထက္ကေလး = 10 mg/kg ပဌမရက္ + 5 mg/kg ေနာက္ ၂ ရက္မွ ၅ ရက္။ ရက္တို ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဆိုင္းႏူဆိုက္တစ္ = 10 mg/kg ၃ ရက္။ အာသီး၊ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ ၂ ႏွစ္အထက္ = 12 mg/kg ၅ ရက္။ Mycobacterium avium complex (MAC) ကာကြယ္ရန္၊ ၆ ႏွစ္အထက္ ကေလး = 20 mg/kg တပါတ္တခါေပးပါ။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = ပ်ိဳ႕-အန္၊ အေရျပားနီ၊ ဗိုက္ေအာင့္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ေခါင္းကိုက္၊ မူး၊ ေလတက္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔  ႏို႔တိုက္ မိခင္ေတြကို သတိနဲ႔ေပးပါ၊

Common Cold in children ကေလးေတြ အေအးမိရင္ https://doctortintswe.blogspot.com/2015/12/common-cold-in-children.html
Fever First Aid အဖ်ားရွိသူ ေရွးဦးသူနာျပဳနည္း https://doctortintswe.blogspot.com/2016/07/fever-first-aid.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

Fleur Pellerin စာမဖတ္တဲ့ ဝန္ၾကီး

$
0
0
ေဘာလံုးပြဲသတင္းကိုေနာက္ခံထားျပီး ေရးခ်င္တာေလး ေရးပါရေစ။ ေၾကာ္ျငာဝင္တာလို႔လည္း ေျပာၾကတယ္။ ပြဲလန္႔တုန္း ဖ်ာခင္းတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။

လြန္ခဲ့တဲ့ေလးႏွစ္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကိုဦးတည္ဘို႔ဆိုျပီး တက္လာတဲ့ ျပင္သစ္အစိုးရမွာ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ၾကီးျဖစ္လာတဲ့ Fleur Pellerin ဖလူယာ ပယ္လာရင္ကေန Canal+ တီဗြီအင္တာဗ်ဴးမွာ အမွတ္မထင္ဝန္ခံခ်က္တခုလုပ္လိုက္ေတာ့ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းက နမူနာစကားစုအျဖစ္ ကိုးကာတာထဲမွာ ပါလာတယ္။

က်မ ျပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ စာတအုပ္မွမဖတ္ျဖစ္ဘူးရွင့္။

ျဗိတိသွ်က်န္းမာေရးဝန္ၾကီးကလဲ အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈေဆးရံုကိုမေရာက္တာအတြက္ ဘယ္သူ႔ကိုမွ အျပစ္မတင္ပါနဲ႔လို႔ေျပာတာလဲ ေထာ္ေလာ္ကန္႔လန္႔ျဖစ္တယ္လို႔ေရးၾကတယ္။ ရုရွားကာကြယ္ေရးဝန္ၾကီးက တင့္ကားေတြနဲ႔ လမ္းျပဒံုးပ်ံေတြကို စိတ္မဝင္စားဘူးလို႔ေျပာလိုက္တာကလဲ တကယ္ကိုေျပာစရာျဖစ္ပါေသးတယ္။

ျပင္သစ္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ဆက္သြယ္ေရးဝန္ၾကီးအေျပာက ပိုျပီးေထာက္စရာျဖစ္သြားကေတာ့ သူမကို ၂ဝ၁၄ စာေပႏိုဗယ္ဆု ရလိုက္တဲ့ ျပင္သစ္ ဝတၳဳေရးဆရာ Patrick Modiano ပက္ထရစ္ မိုဒီယာႏိုေရးတဲ့စာအုပ္ထဲက ေကာက္ႏုတ္ခ်က္တခု ေမးတာကို မေျဖႏိုင္ရာကေန အဲလိုေျပာထြက္သြားတာပါ။

သူမရဲ႕ရိုးသားမႈကို ခ်ီးက်ဴးခ်င္သူေတြရွိမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ျပင္သစ္စာေရးဆရာ ႏိုဗယ္ဆုရစဥ္က တြစ္တာကေန မိုဒီယာႏိုရဲ႕ ဝတၳဳစာအုပ္နဲ႔ ဆိုဖါေပၚမွာထိုင္ရတဲ့အရသာထက္ ေကာင္းတာမရွိဘူးဆိုျပီး ခ်ီးက်ဴးခဲ့တာကိုေတာ့ သိတဲ့သူသာ သိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မစၥ ပယ္လာရင္ကို ဝန္ၾကီးမခန္႔ခင္ Astérix အက္စ္စတားရစ္စ္ကာတြန္းစာအုပ္ကလြဲရင္ ဘာဖတ္ဖူးသလဲလို႔ ေမးသင့္တယ္ဆိုျပီး မီဒီယာေတြကေန ကေလာၾကပါေတာ့တယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ စာဖတ္ၾကတယ္ထင္ပါတယ္။ အဲ ႕႕႕ စာအုပ္ ၉ဝ% ဟာ ပလီျပီးျပင္ထားတဲ့ ေပၚလစီသတ္ပံုေတြနဲ႔။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

The Hunchback of Notre-Dame ခါးကုန္းၾကီး

$
0
0
ေဘာလံုးပြဲသတင္းကိုေနာက္ခံထားျပီး ေရးခ်င္တာေလး ေရးပါရေစ။ ေၾကာ္ျငာဝင္တာလို႔လည္း ေျပာၾကတယ္။ ပြဲလန္႔တုန္း ဖ်ာခင္းတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ကြကို ဆိုသူေတြ ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ အေတာ္မ်ားတယ္။ ကြဆိုတာ ဘာလဲ။

တခ်ိဳသတ္ပံုစာအုပ္မွာ ကြ မပါ။ နည္းနည္းစံုတဲ့ အဘိဓါန္မွာ ကြ = ရြယ္တူခ်င္းႏွင့္ ငယ္သူကို စကားေျပာရာတြင္သံုးေသာ စကားလံုး။

ကြ
ကြက်က် (ဂြက်က်)
ကြကုန္းေသာသူ
ကြကြကြိကြိေျပာသည္
ကြေသာသူ
ပုပုကြကြ
ကုန္းကြသြားသည္
အတူတကြ
ကြ (ဂြ) တိုက္သည္
လာပါကြ

ကြဆိုတိုင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ေနာ္တီဒိန္းဘုရားေက်ာင္းက ေခါင္းေလာင္းထိုးတဲ့ ကံုးကံုးကြကြနဲ႔ ေက်ာကုန္းၾကီးကိုပဲ ျမင္ေနတယ္။ ေမြးရာပါ ေက်ာရိုးကုန္းေရာဂါနဲ႔ ရုပ္အေတာ္ဆိုးတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္လွတယ္။ စိတ္လွတာ ေကာင္းတယ္။ သတ္ပံုရုပ္ဆိုးတာ မေကာင္းပါ။

အဲဒီ ကက္သလစ္ခရစ္ယန္ဘုရားေက်ာင္းၾကီးကို Notre-Dame de Paris လို႔လည္းေခၚတယ္။ အလြန္အႏုပညာေျမာက္ေအာင္ ေဆာက္ထားတယ္။ ကမာၻေက်ာ္ ျပင္သစ္ ေဂါသစ္လက္ရာတခုျဖစ္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

TB neck gland တီဘီအက်ိတ္

$
0
0
၁။ ဆရာ မဂၤလာပါ႐ွင့္ ေမးခြင့္ျပဳပါ႐ွင့္ လည္ပင္းအက်ိတ္ျဖစ္ေနလို႔ FNAC စစ္ထားပါတယ္။ နားႏွာေခါင္းေဆးရံုမွာျပတာပါ Result ကိုၾကည့္ုၿပီး TV အႀကိတ္လို႔ထင္တယ္ေျပာပါတယ္ TV ဌာနကိုလႊဲၿပီး TV ေဆးေသာက္ခိုင္းပါတယ္ ျပန္စစ္ၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္လားသိခ်င္ပါတယ္႐ွင့္ TV အႀကိတ္မေသခ်ာဘဲေဆးေသာက္ေနရမွာစိုးလို႔ပါ႐ွင့့္ အရင္ကလည္းTV အႀကိတ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးၿပီးေဆး ၆လေသာက္ခဲ့ပါတယ္ဆရာ အသက္က၂၉ႏွစ္ပါဆရာ

TV မဟုတ္။ TB တီဘီ လို႔ ေရးထားတယ္။

၂။ မဂၤလာပါ ဆရာခင္ဗ်ား။ က်ေနာ႔ သမီး ငါးႏွစ္ ႏွစ္လ အရြယ္ပါဆရာ။ လည္ပင္းအက်ိတ္ကို တီဘီက်ိတ္အျဖင့္ ေဆးစာထြက္ပါျပီ ဆရာ။ က်ေနာ္ သိခ်င္တာေလးက တီဘီအက်ိတ္ ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းအရင္းႏွင့္ကူးစက္ေရာဂါ ဟုတ္မဟုတ္ပါဆရာ။ ကူးစက္လြယ္တယ္ဆိုရင္ စာသင္ေက်ာင္းကို မေပးသြားဖို႔ပါဆရာ။ ျပီးေတာ့ ေမြးကင္းစမွ ယခုအရြယ္အထိ သက္ဆိုင္ရာ ကာကြယ္ေဆးမ်ား ပံုမွန္ထိုးပါတယ္ဆရာ။ တီဘီအက်ိတ္က ထုိးထားေသာ ကာကြယ္ေဆးအမ်ိဳးအစားထဲမွာ ပါ၀င္မႈ ရွိမရွိကို သိရွိလိုပါတယ္ ဆရာခင္ဗ်ာ။ (ကူးဆက္သတ္ပံုကို ျပင္လိုက္တယ္။)

၃။ တခုေလာက္ေမးခ်င္လို႔ပါဆရာ။ သမီးအေမက လည္ပင္းမွာ အက်ိတ္ေပါက္ေနတာ တလေက်ာ္ ႏွစ္လေလာက္ရွိပါၿပီ။ အဲဒါနဲ႔ ေဆးခန္းျပ ေဆးစစ္ၾကည့္တာ xray, ultrasound နဲ႔ ေသြးစစ္ၾကည့္တာ ဘာမွမေတြ႔လို႔ အဲဒီအက်ိတ္ကေန အသားစယူၿပီး စစ္ၾကည့္တာ တီဘီအက်ိတ္လို႔ အေျဖထြက္ပါတယ္။ fb မွာလည္း အမ်ိဴးမ်ိဳးေတြ႔ေနရေတာ့ တီဘီမဟုတ္ဘဲ တီဘီေဆးေတြေသာက္ၿပီး ဒုကၡေရာက္မွာ စိုးရိမ္လို႔ပါဆရာ။ အေမကအသက္ ၅၇ ပါဆရာ။ ေခ်ာင္းဆိုးတာတို႔ ဘာတို႔ေတာ့ မရွိပါဘူးရွင့္။ အေညာ္မိရင္ေတာ့ အဲဒီအက်ိတ္ေနရာက တင္းလာၿပီး နည္းနည္းနာသလိုလို ျဖစ္တယ္လို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ကူညီၿပီးေျဖၾကားေပးပါဦးေနာ္။ ဆရာ့ရဲ႕ အၾကံဉာဏ္ေကာင္းေတြကိုလည္း သိပါရေစရွင့္။

တီဘီအက်ိတ္ အျဖစ္မ်ားၾကတယ္။ ကေလးေတြပိုမ်ားတယ္။ မၾကာေသးခင္က အရြယ္ေကာင္း မိန္းကေလးႏွစ္ေယာက္မွာ လာေတြ႔ေသးတယ္။ တီဘီ ဘယ္ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ေဆးပါတ္လည္ရင္ ေပ်ာက္ပါတယ္။ တီဘီအက်ိတ္က မခြဲရတတ္ပါ။ ပိုးမရွိေတာ့ေပမဲ့ အက်ိတ္က ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ရွိလဲ ကိစၥမရွိပါ။ သက္သာလာတာနဲ႔ လူက ဝလာမယ္။ စားလာမယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုးတာဟာ ေရာဂါအေျခအေန ေကာင္းလာတာကိုျပတယ္။ ဘိုင္ေအာ့္ပစီ ေခၚ အသားစျဖတ္ယူစစ္ေဆးတာထက္ မွန္တာ မရွိပါ။ ေဖ့စ္ဘြတ္အေျဖေတြထက္ မွန္တယ္။

ငယ္ငယ္တံုးက ႏွာေစး၊ ႏွာရည္ယိုတာကေန တီဘီပိုး၊ တျခားပိုးေတြ ဝင္လာခဲ့မယ္။ အဲဒီကေန တက္ေစ့ (လင့္ဖ္-ႏုတ္) ေတြဆီ ေရာက္လာတယ္။ အာသီးေရာင္မယ္။ တက္ေစ့ေရာင္တာမွာ အမ်ားၾကီး လိုက္ေရာင္တာနဲ႔ ေနရာကြက္ ေရာင္တာ ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္တယ္။

1. Generalised Tubercular Lymphadenitis မ်ားေသာအားျဖင့္ လည္ပင္းအက်ိတ္ေတြမွာ လာျဖစ္တယ္။ နာတာရွည္ သေဘာ ျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြဆီ ေရာဂါ မေရာက္တတ္ဘူး။ ကေလးက အစားပ်က္၊ သိပ္မေဆာ့ႏိုင္၊ ပိန္၊ လွ်ာကြဲ၊ နဲနဲကိုယ္ပူ၊ ညေနပိုင္းမွာ ပူတာမ်ားတယ္။ ေခါင္းေခြ်းထြက္မယ္။

2. Local Tubercular Adenitis အျဖစ္မ်ားတယ္။ လည္ပင္းမွာဘဲ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ကေလး-လူၾကီးျဖစ္မယ္။

အက်ိတ္က တေျဖးေျဖးၾကီးလာမယ္။ တခ်ိဳ႕ၾကက္ဥေလာက္ ရွိတယ္။ ေရာင္တဲ့လကၡဏာေတြရွိလာမယ္။ နီ-နာ-မာ-ပူ-ေရာင္။ တခ်ိဳ႕မွာ ျပည္တည္လာတယ္။ ျပည္အေရာင္ မတူတာေတြရွိႏိုင္တယ္။

တခ်ိဳ႕ ကေလး-လူငယ္ေတြမွာ ဗိုက္ထဲက တက္ေစ့မွာ လာျဖစ္ၾကတယ္။ Tabes Mesenterica ေခၚတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ အူသိမ္တီဘီနဲ႔ ေရာေနတယ္။ ဗိုက္နာ-ဖ်ားလို႔ စစ္ရင္းမွ ေတြ႔လာတတ္တယ္။ ဝမ္းပ်က္တာ၊ အားယုတ္တာေတြလဲ ရွိမယ္။ အူတီဘီ ျဖစ္တဲ့သူရဲ႕ ဗိုက္ကို ေသေသျခာျခာစမ္းရင္ ဂ်ံဳနယ္ေနရသလိုရွိတယ္။ မ်က္တြင္းခ်ိဳင့္ေနတတ္တယ္။ အသားအေရ ေျခာက္မယ္။ တီဘီအက်ိတ္ေရာင္သူေတြက သူမ်ားကို မကူးစက္ပါ။ သလိပ္ထဲ ပိုးေတြ႔တာနဲ႔ ေရာေနရင္ သူမ်ားကို ကူးႏိုင္တယ္။ တီဘီဆိုတာ ပိုးပါတဲ့ ႏြားႏို႔ကေနလဲ ကူးစက္လာႏိုင္တယ္။ ကေန႔ေခတ္မွာ တီဘီ ေဆးေတြ အလြန္ထိေရာက္ပါတယ္။ ၃ လ၊ ၆ လ၊ ၉ လ၊ ကုရပါတယ္။ Isoniazid, Rifampin, Pyrazinamide နဲ႔ Ethambutol ေတြက အသံုးမ်ားတယ္။ ေဆး အနည္းဆံုး ၂ မ်ိဳးတြဲေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕ ၄ မ်ိဳး တြဲေပးရတယ္။

TB writing links တီဘီေရာဂါစာမ်ား
1.BCG vaccine တီဘီ ကာကြယ္ေဆး http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/01/bcg-vaccine.html
2.Bone tuberculosis အရိုး တီဘီ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/bone-tuberculosis.html
3.Infertility and TB (1) တီဘီ ေဆးနဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၁) 111http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/infertility-and-tb-1.html
4.Infertility and TB (2) တီဘီ ေဆးနဲ႔ ကေလးမရႏိုင္ေသးျခင္း (၂) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/infertility-and-tb-2.html
5.Intestinal Tuberculosis အူ (တီဘီ) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/01/intestinal-tuberculosis.html
6.Lymph Nodes လင့္ဖ္ႏုတ္ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/10/lymphatic-system.html
7.Lymphoma (လင္ဖိုးမား) ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/02/lymphoma.html
8.MDR TB Q and A ေဆးယဥ္တဲ့တီဘီ အေမး-အေျဖ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/05/mdr-tb-q-and.html
9.MDR-TB ေဆးယဥ္တဲ့ တီဘီ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/11/mdr-tb.html
10.More money needed to beat TB တီဘီေရာဂါႏွိမ္နင္းရန္ ေဒၚလာ ၅၆ ဘီလီယန္လိုအပ္
11.Neck Glands လည္ပင္း အက်ိတ္ https://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/neck-glands.html
12.Neck Lumps လည္ပင္း အလံုးအက်ိတ္ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/05/neck-lumps.html
13.Pleural effusion အဆုပ္အိတ္ထဲ အရည္ေအာင္းျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/pleural-effusion.html
14.Primary Complex ကေလးတီဘီ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/11/primary-complex.html
15.TB (Tuberculosis) တီဘီ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2008/10/tuberculosis-tb.html
16.TB Medicines Side Effects (တီဘီ) ေဆးေတြ နဲ႔ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/04/side-effects-of-tb-medicines.html
17.TB neck gland တီဘီအက်ိတ္ http://doctortintswe.blogspot.com/2017/04/tb-neck-gland.html
18.TB No more in Medical Curriculum ဆရာဝန္ေတြကို တီဘီ သင္မေပးၾကေတာ့တာ စိုးရိမ္စရာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/10/tb-no-more-in-medical-curriculum.html
19.TB No more in Medical Curriculum ဆရာဝန္ေတြကို တီဘီ သင္မေပးၾကေတာ့တာ စိုးရိမ္စရာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/10/tb-no-more-in-medical-curriculum.html
20.TB Q and A (တီဘီ) အေမး-အေျဖ (၁) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/09/tb-q-and.html
21.TB Q and A (တီဘီ) အေမးအေျဖ (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2014/01/tb-questions.html
22.TB Signs & Symptoms တီဘီေရာဂါလကၡဏာမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/tb-signs-symptoms.html
23.TB အသစ္လား အေဟာင္းလား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/05/tb.html
24.Tuberculin test (တီဘီ) အတြက္ (ၾကဴဘာကူလင္ တက္စ္)http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/10/tuberculin-test.html

Dr. တင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

HIV Tests (1) စမ္းသပ္နည္းမ်ား (၁)

$
0
0
၁။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြၽန္မ အသက္ သုံးဆယ္ပါ။ အိမ္ေထာင္ရိွပါတယ္။ ဒီေန႔ ကြၽန္မ ဆံပင္ဆိုင္မွာ ေခါင္းသြားေလ်ွာ္ေတာ့ ေခါင္းေလ်ွာ္ခံုက သံစေလးန႔ဲ ျခစ္မိၿပီး လက္အနည္းငယ္ ေသြးစို႔သြားပါတယ္ဆရာ။ လူအမ်ား သြားလာေနထိုင္တ့ဲေနရာကေန ပြန္းပ့ဲၿပီး ေသြးအနည္းငယ္ မဆိုစေလာက္ေလး ထြက္မိေတာ့ ေရာဂါေတြ ကူးစက္မွာ စိုးပါတယ္။ အရက္ပ်ံေတာ့ သုတ္ထားလိုက္ပါတယ္႐ွင့္။ တျခားဘာေတြ လုပ္ဖို႔လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာ႐ွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

၃ လေနရင္ HIV စစ္ႏိုင္။

ဆရာက ၃ လေနရင္ hiv စစ္ၾကည့္ႏိုင္လို႔ ေျပာထားပါတယ္။ ကြၽန္မ အရမ္းစိုးရိမ္လို႔ပါဆရာ။ ၃ လထိ မေစာင့္ဘဲ ဒီၾကားထဲ စစ္ေဆးမႈ တခုခုလုပ္လို႔ရပါ့မလား ဆရာ႐ွင့္။ တခုခုႀကိဳတင္ၿပီး ျပဳလုပ္လို႔ရတာရိွမလား သိခ်င္မိပါတယ္။စိုးရိမ္ၿပီး ေၾကာက္ေနလို႔ပါ ဆရာ႐ွင့္။ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

2/ မဂၤလာပါ ဆရာ က ြ်န္ေတာ္ ျမန္မာျပည္မွာစစ္တုန္းက HIV antibody (Elisa) လို႔ေရးထားပါတယ္ဆရာ။ ၃လ နဲ႔ ၆လ မွာ သြားစစ္ပါတယ္ဆရာ ဒီက ဆရာဝန္က Hiv 1&2 antigen and antibody (screening test) နဲ႔ နွစ္ခါစလံုး စစ္ေပးပါတယ္ဆရာ ျပီးေတာ့ ေနာက္ ၃လ ေလာက္ေနေတာ့ ထပ္စစ္ေသးတယ္ ဆရာ Hiv 1&2 antigen and antibody (screening test) နဲ႔ပဲ ထပ္စစ္ေပးပါတယ္ဆရာ။ စစ္ထားေတာ့ ၁၁လ ရွိပါျပီ ဆရာ။ (Elisa) နဲ႔ ထပ္စစ္ဖို႔ လိုေသးလားဆရာ စစ္နည္းေတြက ဘာကြာတာလဲ မသိလို႔ပါဆရာ

HIV ကို ေဆးစစ္မွသာသိမယ္။ သံသယျဖစ္စရာနဲ႔ေတြ႔ျပီးေနာက္ ၃ လေနမွသာစစ္သင့္တယ္။ ၆ လအထိေစာင့္ဘို႔မလိုပါ။ ပိုးကူးစက္ခံရရင္ တုပ္ေကြးျဖစ္သလိုခံစားရႏိုင္တယ္။ ေသြး၊ ေသြးရည္ၾကည္၊ တံေတြးနဲ႔ ဆီးထဲမွာ HIV ေခၚတဲ့ AIDS ေရာဂါကို ျဖစ္ေစတဲ့ (ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုးနဲ႔ဆိုင္တာကို စမ္းတာ ျဖစ္တယ္။ ပိုးကို မွန္ဘီလူးနဲ႔ ရွာၾကည့္တာမဟုတ္ပါ။

၁။ ပိုးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ Antibodies (အင္တီေဘာ္ဒီ)၊
၂။ Antigens (အင္တီဂ်င္) နဲ႔
၃။ RNA (အာရ္အင္ေအ) ေတြကို စမ္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။

HIV ပိုးရလာတဲ့ေနာက္ ခ်က္ခ်င္းစစ္လို႔ မေတြ႔ႏိုင္ေသးတဲ့ ကာလကို Window period စပ္ကူးမတ္ကူး-ကာလလို႔ ေခၚတယ္။ HIV-1 antibody test အေပါင္းျပဘို႔ရာ ပ်မ္းမွ် ၂၅ ရက္ၾကာမယ္။ Antigen testing လုပ္ရင္ ၁၆ ရက္နဲ႔ သိႏိုင္ျပီး၊ NAT (Nucleic Acid Testing) ဆိုရင္ ၁၂ ရက္သာၾကာမယ္။

အားလံုးဟာ စင္းလံုးေခ်ာ ရာႏွဳန္းျပည့္မွန္တယ္လို႔ေတာ့ မေျပာႏိုင္ပါ။ ပိုးမရွိဘဲနဲ႔ မွားျပီးအေပါင္းျပတတ္သလို ပိုးရွိေပမယ့္ မွားျပီးအႏုတ္ျပတတ္ေသးတယ္။ (ေအာ္တိုအင္ျမဴး) ေရာဂါတခုျဖစ္တဲ့ (လူးပတ္စ္) ခံစားေနရသူမွာ မွားျပီး အေပါင္း ျပႏိုင္တယ္။ အခ်ိန္မတန္ေသးပဲ (၃ လထက္ေစာျပီး) စမ္းရင္ ပိုးရွိရက္သားနဲ႔ မွားျပီးအႏုတ္ျပမယ္။

ေသြးလွဴတိုင္း စမ္းရတာထက္ ေရာဂါရွိ-မရွိသခ်င္လို႔ စမ္းဘို႔ ပိုလိုတယ္။ ေယဘုယ်ေရာ အတိအက်ပါသိေအာင္လုပ္ရတာ ျဖစ္တယ္။ ELISA method ကို အရင္လုပ္ျပီးေနာက္ Western blot procedure နည္းကို ထပ္လုပ္ရတယ္။ အဲလို ၂ နည္း တြဲမွ ပိုေသခ်ာမယ္။

Antibody tests (အင္တီေဘာ္ဒီ) စမ္းနည္း
ေစ်းလည္းခ်ိဳတယ္။ သမားရိုးက်စစ္ေဆးနည္းအေနနဲ႔ သံုးႏိုင္တယ္။ ပိုးဝင္ခံရျပီးေနာက္ ၉ဝ% ဟာ ရက္ေပါင္း ၃ဝ အၾကာမွာ စမ္းလို႔ေတြ႔ႏိုင္ျပီ။ တခ်ိဳ႕က ပိုေစာင့္ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၆ လအထိေစာင့္ရတယ္ဆိုတာ မရွိသေလာက္ပါ။ သတိထားဘို႔က ေစာင့္ေနရတံုးလဲ ပိုးရွိေနသူကေန သူမ်ားကို ကူးေစႏိုင္တယ္။ စိုးရိမ္လို႔ ေစာင့္ေနတံုးမွာ Antiretroviral therapy ေဆးသံုးရင္ ေသြးစစ္တဲ့အခါ ပိုးေတြ႔ဘို႔ရာ ၁ ႏွစ္အထိ ၾကာသြားႏိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ေတာ့ ကူးႏိုင္ေနတာ သံသယရွိသူကို ေဆးမေသာက္ပါနဲ႔အံုးလို႔ေတာ့ မေျပာသင့္ဘူး။ အဲလိုလူေတြကို ေဆး ၂၈ ရက္ (ကို႔စ္) ေပးျပီးေနာက္ ELISA tests ကို ျခားျပီး အၾကာဆံုး ေစာင့္ရမဲ့ကာလ ၆ လ မက လုပ္သင့္တယ္။

• Enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) နည္းကို Enzyme immunoassay (EIA) လို႔လဲ ေခၚေသးတယ္။ ေသြးရည္ၾကည္ကို အဆ ၄ဝဝ ေပ်ာ့သြားေစျပီး၊ HIV antigens နဲ႔ ထိေတြ႔ေစတယ္။ ေသြးထဲမွာ HIV (အင္တီေဘာ္ဒီ) ရွိေနရင္ ေတြ႔ေတာ့မယ္။
• Western blot test နည္းကလဲ ELISA လိုဘဲ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ကို စမ္းတာျဖစ္တယ္။ ပိုေသခ်ာတယ္။
• Rapid or point-of-care tests စမ္းသပ္နည္းက အရည္အေသြးကို စမ္းတာျဖစ္တယ္။
• HIV antibodies စမ္းလို႔ မေတြ႔တာနဲ႔ ပိုးဝင္မခံရတာ ေသခ်ာတယ္လို႔ ေျပာမရေသးပါ။
• Home Access Express HIV-1 Test ဆိုတာ အိမ္မွာတင္ ကိုယ့္ဖါသာ ေသြးေဖါက္ျပီး စာတိုက္ကေန ပို႔ေပးႏိုင္တယ္။ FDA ကေန အသိအမွတ္ ျပဳေပးထားတယ္။ သူမ်ားမသိေအာင္ စစ္နည္း ျဖစ္တယ္။
• OraQuick antibody test နည္းက မိနစ္ ၂ဝ နဲ႔ အေျဖရတယ္။ ေသြး၊ ေသြးရည္၊ တံေတြးကို စမ္းလို႔ရတယ္။ HIV 1 နဲ႔ HIV 2 ကို စမ္းလို႔ရတယ္။

• Orasure HIV antibody test နည္းကေတာ့ ပါးေစာင္၊ သြားဖံုးကအရည္ကို စမ္းတယ္။ ELISA နည္းေရာ Western blot နည္းကိုပါ သံုးတယ္။
• Uni-Gold rapid HIV antibody test နည္းက ၁ဝ-၁၂ မိနစ္သာ ၾကာတယ္။ ေသြးကိုစမ္းရတယ္။ HIV 1 တမ်ိဳးတည္း ကိုသာ သိႏိုင္တယ္။
• Clearview Complete HIV 1/2 and Clearview HIV 1/2 Stat-Pak နည္းေတြက ၁၅ မိနစ္သာၾကာျပီး HIV 1 ေရာ HIV 2 ကိုပါသိတယ္။ Blood ေသြး၊ Serum ေသြးရည္ၾကည္နဲ႔ Plasma ေသြးရည္ေတြကို စမ္းရတယ္။
• ဆီးစမ္းနည္းလည္း ရွိတယ္။ ELISA ေရာ Western blot techniques မွာပါ သံုးတယ္။

ELISA တခုထဲနဲ႔ HIV-1 Antibody ရွိတာသိရေပမဲ့ မေသခ်ာေသးပါ။ Western Blot နည္းကိုပါ ဆက္လုပ္ရတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ရက္တိုပိုးတခုခုဝင္တာ၊ (အလာဂ်ီ) ရတာဆိုရင္ ELISA test နည္းက Western Blot ထက္ပိုျပီး မရွိဘဲနဲ႔ ရွိတယ္ဆိုတဲ့အေျဖ ခပ္ရွားရွားရႏိုင္တယ္။ တုပ္ေကြးရာသီမွာ တုပ္ေကြး-ကာကြယ္ေဆးေၾကာင့္ အဲလို အေျဖမွားေတြ မ်ားခဲ့ဘူးတယ္။

• Antigen test (အင္တီဂ်င္) စမ္းသပ္နည္းဆိုတာ HIV p24 protein ရွိေန-မေနကို စမ္းတာ။ ဗိုင္းရပ္စ္ရဲ႕ Capsid protein ကို စမ္းတာမို႔ (CA) လို႔လဲ ေခၚတယ္။ ေသြးကိုစမ္းတာပါ။ အခုေတာ့ ပံုမွန္စမ္းနည္းအေနနဲ႔ မသံုးပါ။
• Nucleic acid-based tests (NAT) ဆိုတာ HIV-I GAG, HIV-II GAG, HIV-env, the HIV-pol လို႔ေခၚတဲ့ HIV genes မ်ိဳးဗီဇကို စမ္းသပ္တာပါ။
• RT-PCR test ဆိုတာ ေသြးအရည္ထဲက ဗိုင္းရပ္စ္ရဲ႕ RNA ကို စမ္းတာပါ။
• Quantiplex bDNA ဒါမွမဟုတ္ Branched DNA test နည္းဟာလည္း ေသြးရည္ထဲက RNA ကို စမ္းတာပါ။

တျခားစမ္းသပ္နည္းေတြကေတာ့ -
CD4 T-cell count ဆိုတာက ပိုးနဲ႔ဆိုင္တာေတြကို စမ္းတာမဟုတ္ဘဲ ခုခံအားနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ဆဲလ္ေတြကို ေရတြက္တာ ျဖစ္တယ္။ ခုခံအားစနစ္ အေျခအေနကို သိခ်င္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ နည္းေနရင္ မေကာင္းတာကို ျပေနတယ္။ HIV-positive ျဖစ္ေနသူဟာ 200 cells/μL ထက္နည္းတာကိုျဖစ္ျဖစ္ အခြင့္ေကာင္းယူဝင္လာတဲ့ ကူးစက္ေရာဂါ ရွိလာတာျဖစ္ျဖစ္ သိရရင္ AIDS ေရာဂါသည္လို႔ တရားဝင္ေခၚေတာ့တယ္။ သတိထားဘို႔က HIV မဟုတ္တဲ့ တျခားေရာဂါေတြနဲ႔လဲ တြဲျပီး နည္းေနတာ ရွိတယ္။ တျခားဗိုင္းရပ္စ္ဝင္ေနတာ၊ ဗက္တီးရီးယားဝင္ေနတာ၊ ပါရာဆိုက္ပိုးဝင္ေနတာ၊ တီဘီျဖစ္ေနတာ၊ မီးေလာင္တာ၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရေနတာ၊ အျပင္ကေန ပရိုတင္းေဆးထိုးတာ၊ အစာအာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ေနတာ၊ ေလ့က်င့္ခန္း အျပင္းအထန္လုပ္တာ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတာ၊ စိတ္ဖိအားမ်ားေနတာ၊ အထီးက်န္ ျဖစ္ေနတာေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။

1.HIV Duo Test ဆိုတာဘာလဲ https://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/hiv-duo-test.html
2.HIV FAQ ေမးေလ့ရွိတဲ့ ေမးခြန္းမ်ား https://doctortintswe.blogspot.com/2017/08/hiv-faq.html
3.HIV screening tests စမ္းသပ္နည္းမ်ား https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/hiv-screening-tests.html
4.HIV Testing Kits စစ္ေဆးနည္း သတိေပးခ်က္ http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/01/hiv-testing-kits.html
5.HIV Tests (1) စမ္းသပ္နည္းမ်ား (၁) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/01/hiv-tests-1.html
6.HIV Tests (2) စမ္းသပ္နည္းမ်ား (၂) http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2013/01/hiv-tests-2.html
7.HIV Tests (3) စမ္းသပ္နည္းမ်ား (၃) https://doctortintswe.blogspot.com/2015/11/hiv-tests-3.html

Dr. တင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

Our Language Root ျမန္မာစာသည္ ခါး၏

$
0
0
Sumerian ဆူမားရီးယန္ဘာသာစကားဟာ ကမာၻမွာ ေရွးအက်ဆံုးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘီစီ ၃ဝဝဝ မတိုင္မီကတည္းက ေရးသားခဲ့တယ္။ ကေန႔အထိသံုးစြဲေနတဲ့ ကမာၻမွာေရွးအက်ဆံုးဘာသာစကား (၁ဝ) မ်ိဳးရွိတယ္။
1. Hebrew ဟီဘရူး၊
2. Basque ဘက္စ္၊
3. Tamil တမီးလ္၊
4. Lithuanian လစ္သူနီးယန္၊
5. Farsi ဖါရ္ဆီ၊
6. Icelandic အိုက္စလန္၊
7. Macedonian မက္ဆီဒိုးနီးယန္း၊
8. Finnish ဖင္းနစ္ရွ္၊
9. Georgian ေဂ်ာ္ဂ်ီယန္၊
10. Irish Gaelic အိုင္းရစ္ရွ္ ေဂးလစ္၊

ေခတ္ေဟာင္းအဂၤလိပ္ဘာသာစကားကို အင္ဂလို-ဆက္ဆြန္လို႔ေခၚတယ္။ ၅ ရာစုေလာက္ကစတယ္။ ေနာ္မန္ေတြက သိမ္းယူေတာ့ အင္ဂလို-ေနာ္မန္ဘာသာစကားကို အထက္တန္းက်သူေတြက သံုးလာတယ္။ ေခတ္ေဟာင္းအဂၤလိပ္စကား ရပ္စဲသြားတယ္။ အလယ္ေခတ္အဂၤလိပ္စကားဟာ အေနာက္ဂ်ာမန္စကားနဲ႔ ဆက္ေနတယ္။ ႏွစ္ ၁၄ဝဝ ေက်ာ္အတြင္း တိုးတက္ဖြံ႔ျဖိဳးလာတယ္။ ကိုလိုနီနယ္ေတြသိမ္းယူႏိုင္ရာကေန အဂၤလိပ္စကားလည္း က်ယ္ျပန္႔လာတယ္။ အကၡရာေတြေရာ သဒၵါပါ ေျပာင္းလာတယ္။

ကမာၻမွာ လူဦးေရအမ်ားဆံုးကသံုးတဲ့ ဘာသာစကားေတြရွိတယ္။
၁။ တရုပ္ = ၉၃၇၁၃၂ဝဝဝ
၂။ စပိန္ = ၃၃၂ဝဝဝဝဝဝ
၃။ အဂၤလိပ္ = ၃၂၂ဝဝဝဝဝဝ
၄။ ဘဂၤါလီ = ၁၈၉ဝဝဝဝဝဝ
၅။ ဟင္ဒီ = ၁၈၂ဝဝဝဝဝဝ
၆။ အာရတ္ = ၁၇၄၉၅ဝဝဝဝ
၇။ ေပၚတူကီ = ၁၇ဝဝဝဝဝဝဝ
၈။ ရုရွား = ၁၇ဝဝဝဝဝဝဝ
၉။ ဂ်ပန္ = ၁၂၅ဝဝဝဝဝဝ
၁ဝ။ ဂ်ာမန္ = ၉၈ဝဝဝဝဝဝ

ကမာၻမွာ လႊမ္းမိုးမႈအမ်ားဆံုးဘာသာစကား (၅) မ်ိဳးရွိတယ္။
၁။ အဂၤလိပ္
၂။ ျပင္သစ္
၃။ စပိန္
၄။ အာရတ္
၅။ တရုပ္

အဂၤလိပ္စာ တရားဝင္သံုးႏိုင္ငံေပါင္း ၇၆ ႏိုင္ငံနဲ႔ အဂၤလိပ္စကားေျပာႏိုင္ငံေပါင္း ၁၁၅ ႏိုင္ငံ ရွိတယ္။ ျပင္သစ္စာ တရားဝင္သံုးႏိုင္ငံေပါင္း ၆၂ ႏိုင္ငံ။ အာရတ္စာ တရားဝင္သံုးႏိုင္ငံေပါင္း ၂၈ ႏိုင္ငံနဲ႔ စပိန္စာ တရားဝင္သံုးႏိုင္ငံေပါင္း ၂၄ ႏိုင္ငံရွိတယ္။

ျမန္မာဘာသာစကားဟာလည္း သက္တမ္းရွည္ျပီ။ ေစာေစာပိုင္းကာလေတြမွ အိႏၵိယ၊ သီရိလကၤာနဲ႔ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္မႈေတြရွိခဲ့လို႔ ပင္မျမန္မာစကားထဲမွာ ေရာေႏွာမႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ ပါဠိနဲ႔ သကၠတပါေရာေႏွာလာတယ္။ ျမန္မာဘာသာစကားဟာ တိဘက္တိုဘာမင္း အုပ္စုထဲကလို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။ အဲတာက ဆိုင္ႏို-တိဘက္ ဘာသာစကားမိသားစုထဲကျဖစ္တယ္။ သက္တမ္း ႏွစ္ေပါင္း ၁၁ဝဝဝ ရွိျပီလို႔ဆိုပါတယ္။ ၁၁ ရာစုထဲမွာေရးသားခဲ့တာကို မွတ္တမ္းေကာင္းေကာင္း ရရွိထားတယ္။ ပ်ဴဘာသာစကားက ၉ ရာစုကတည္းက ျဖစ္တယ္။

ကေန႔ ျမန္မာဘာသာစကားကို ေျပာဆို ေရးသားေနသူေပါင္း ၅၂ သန္းလို႔ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ျပည္တြင္းထဲမွာသာမက ျပည္ပ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း သိသာတဲ့အေရအတြက္ရွိတယ္။ ကိုယ္စာကိုယ္ ထိန္းၾကရတယ္။ တိုးတက္စည္ပင္ေအာင္ လုပ္ရတယ္။ ပြါးမ်ားက်ယ္ျပန္႔ေအာင္လည္း ကိုယ္တိုင္သာလုပ္ရပါတယ္။

ျမန္မာစာဟာ တိုးတက္စည္ပင္လာရာကေန သတ္ပံုတခ်ိဳ႕ကို အမိန္နဲ႔ေျပာင္းတဲ့ေခတ္ေနာက္မွာ ကေျပာင္းကျပန္ေတြ၊ ဟိုလိုလိုသည္လိုေတြ ျဖစ္ကုန္တယ္။

ျမန္မာစာမွာလည္း ခါးတဲ့အျမစ္တြယ္ေနတာ ႏွစ္ေတြၾကာလို႔ သတ္ပံုမွန္ကို တင္ျပတာကို အမွန္လို႔ မထင္ၾကေတာ့ပါ။

တမာ ေခြးေတာက္၊ ျမစ္ေလွ်ာက္ေရာယွက္၊ တူေႏွာဖက္က၊ သရက္ခ်ိဳျမ ဗႏၶရလွ်င္၊ ကြယ္ပအျပီး၊ အခါးသီး၏။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

ပညာရွင္ လယ္သမား

$
0
0
 သီရိနႏၵာမင္းၾကီးသည္ ျမိဳ႕စနည္းနာရန္ ပညာရွိအမတ္ၾကီးကိုေခၚ၍ သူဆင္းရဲအသြင္ျဖင့္ နန္းေတာ္မွ တိတ္တဆိတ္ ထြက္ခဲ့သည္။
တေနရာတြင္ လယ္ထြန္ေသာ အဖိုးအိုတဦးကိုေတြ႔သျဖင့္ ဥာဏ္ပညာကို စူးစမ္းလို၍ ႕႕႕
ဗ်ိဳ႕အဖိုး အဖိုး အသက္ၾကီးလွျပီ လူတိုင္းလုပ္ရမဲ့အလုပ္ကို မလုပ္မိေလေရာ့သလား
ကြ်ႏ္ုပ္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္ ထပ္မံမၾကိဳးစားပါသလဲ အဖိုး
ကြ်ႏ္ုပ္သံုးၾကိမ္တိုင္ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကုသိုလ္ကံက လံုးဝမလိုက္တာနဲ႔ လယ္ထြန္ေနရတာပါဘဲကြယ္
ဘယ္သူ႔ကို အားကိုးျပီး လယ္လုပ္ပါသလဲ
က်ဳပ္တို႔ဘုရင္ၾကီးကို အားကိုးျပီးလုပ္ေနရတာေပါ့
ဘုရင္ၾကီးက ႏွစ္စဥ္မွန္မွန္လာပါရဲ႕လား
ဘုရင္ၾကီးမလာယင္ အမတ္ၾကီးကိုေမွ်ာ္ရတာေပါ့။ အမတ္ၾကီးမလာႏိုင္ယင္ မင္းသားေလးကိုဘဲ အားကိုးရေတာ့တယ္။
အဖိုးဟာ အသက္အရြယ္ၾကီးရင့္သည္ႏွင့္အမွ် ပညာထက္ျမက္ပါေပတယ္။ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ကို ခြင့္ျပဳပါအံုး။
နန္းေတာ္သို႔ျပန္ေရာက္ေသာအခါ ဘုရင္ၾကီးက မိမိႏွင့္ အဖိုးအိုတို႔ အေမးအေျဖကို ပညာရွိအမတ္ၾကီး သိမသိ ေမးျမန္းၾကည့္ရာ ႕႕႕
မသိေၾကာင္းပါအရွင္မင္းၾကီး။
သယ္ ႕႕႕ ပညာရွိအမတ္ျဖစ္လ်က္ သင္မရွက္ေလသေလာ။ နက္ျဖန္နံနက္ညီလာခံသဘင္မွာ အေျဖတင္ေလွ်ာက္ရမည္ အမိန္႔ေတာ္။
အမတ္ၾကီးသည္ ၾကံရာမရသည့္အဆံုး အဖိုးအိုထံသို႔ ထြက္ခြါလာခဲ့ရေလသည္။
လယ္သမားအဖိုးအိုအားေတြ႔လွ်င္ အသျပာတေထာင္ပူေဇာ္၍ အေျဖေမးရေလ၏။
လူတိုင္းလုပ္ရမဲ့အလုပ္ဆိုတာ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းကိုဆိုလိုတယ္။ ကြ်ႏ္ုပ္က အိမ္ေထာင္သံုးဆက္ျပဳခဲ့ေသာ္လဲ သားသမီး မထြန္းကားခဲ့ေၾကာင္း ေျဖၾကားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
လယ္လုပ္ရာမွာ ဘုရင္ အမတ္ၾကီးနဲ႔ မင္းသားကို အားကိုးရတယ္ဆိုတာ ဘုရင္တဆူလိုအားကိုးရတဲ့ ကဆုန္မိုး၊ အမတ္ၾကီးလိုအားကိုးရတဲ့ နယုန္မိုးနဲ႔ မင္းသားလိုအားကိုးရတဲ့ ဝါဆိုမိုးတို႔ကို ေျဖၾကားျခင္းျဖစ္ပါတယ္ အမတ္ၾကီး။
အမတ္ၾကီးသည္ ဝမ္းသာလွစြာျဖင့္ ညီလာခံအမွီ ျမင္းဒုန္းစိုင္း၍ ျပန္ခဲ့ေလေတာ့သတည္း။

မွတ္ခ်က္
ျမန္မာျပည္မွာ ကဆုန္မိုး၊ နယုန္မိုး၊ ဝါဆိုမိုးေကာင္းပါေစသတည္း။ ပညာရွိေတြ ေပၚထြန္းပါေစသတည္း။

တေနရာတြင္၊ အဖိုးအိုတဦး၊ အသျပာတေထာင္။ သတ္ပံုမွန္ေရးတဲ့စာေတြ ျပန္လည္ထြန္းကားပါေစသတည္။

(၈-၁၂-၁၉၇၃ ေန႔ထုတ္ ေရႊေသြးဂ်ာနယ္မွ)

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၈


French kiss ျပင္သစ္အနမ္း နဲ႔ က်န္းမာေရး

$
0
0
(ကန္ေတာ့ပါ)

ေရးထားတာ ၇ ႏွစ္ရွိျပီ။ တိုက္ဆိုင္လို႔ျပန္တင္ပါရေစ။ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္းနမ္းတာကုိ Lip kiss လို႔ေျပာတာမ်ားတယ္။ အေခၚမွန္က French kiss ျဖစ္ပါတယ္။ Mouth-to-mouth ဆိုတာက ႏွလံုးမခုန္၊ အသက္မရွဴတဲ့အခါ အေရးေပၚ သူနာျပဳစုနည္း CPR မွာ ပါးစပ္ကေန ေလမႈတ္သြင္းတာကိုသာ ေခၚတယ္။

လွ်ာမပါဘဲ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္းသာ နမ္းတာကို Light Kissing ေခၚျပီး French Kissing ကို Deep Kissing ေခၚတယ္။ ျပင္သစ္လို Baiser amoureux (Love kiss) ခ်စ္သူေတြရ့ဲအနမ္း၊ Baiser avec la langue (Kiss with the tongue) လွ်ာနဲ႔နမ္းတယ္လို႔ ေခၚတယ္။ အရင္က Florentine kiss လို႔ေခၚခဲ့ေသးတယ္။ ဘန္းစကားနဲ႔ Ice skating shoe လို႔ ေခၚတာက အက်အန စြပ္ရ- စီးရ-လည္ပတ္ေစရလို႔ ထင္ပါတယ္။ လိင္စိတ္-အနမ္းသေဘာ သက္ေရာက္တာက အေဖၚရ့ဲႏႈတ္ခမ္းကို အာရံုခံေကာင္းလွတဲ့ လွ်ာနဲ႔ ထိေတြ႔-ကစားရလို႔ ျဖစ္တယ္။ ပါးစပ္ဝန္းက်င္ဟာ ကိုယ္ခႏၶာရ့ဲ လိင္စိတ္ႏိႈးထေစတဲ့ ပင္မေနရာျဖစ္ျပီး လွ်ာကအထြတ္အထိပ္က်တယ္။

Kiss and Risks နမ္းတာကေန ဘာေရာဂါရႏိုင္သလဲ

HIV ပိုးရွိသူရ့ဲ သြားရည္၊ တံေတြးစိုေနတဲ့ စီးကရက္ကို ပိုးမရွိသူက အတူတူမၽွေသာက္ရင္ေရာ HIV ကူးႏိုင္လားဆရာ။

သီအိုရီအရ သြားရည္၊ တံေတြးထဲမွာ HIV ပိုးပါေနတယ္။ လက္ေတြ႔မွာ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္းနမ္းလို႔ ကူးစက္သူ မရွိေသးပါ။ ပိုးအေရအတြက္နည္းလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲလိုပဲ စီးကရက္မွ်ေသာက္ရင္လည္း မကူးေလာက္ပါ။

တကယ္လို႔ HIV ပိုးမရွိသူရဲ႕ အနာအပြန္းပဲ့ေသြးထြက္ဒဏ္ရာကို HIV ပိုးရွိသူရဲ႕ တံေတြး၊ သြားရည္ဝင္မယ္ဆို ပိုးကူးလားဆရာ။ HIV ပိုးရွိသူေသာက္တဲ့ စီးကရက္ အစီခံမွာ တံေတြး၊ သြားရည္ အနည္းနဲ႔အမ်ားရွိမွာပါ။ အဲဒီစီးကရက္ မၽွေသာက္ မိလို႔ ပိုးမရွိသူ ႏႈတ္ခမ္း၊ ပါးစပ္တို႔မွာ မျမင္ႏိုင္တဲ့ အနာတို႔၊ ႏႈတ္ခမ္းကြဲတာ၊ လၽွာကြဲတာတို႔ရွိခဲ့ရင္ ကူးႏိုင္လားဆရာ။

သီအိုရီအရ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တကယ္ျဖစ္တာေတာ့ မေတြ႔ေသးပါ။ သံသယရွိသူက ၃ လေနရင္ ေဆးစစ္ပါ။ ေနာင္ေတာ့ စီးကရက္မွ်ေသာက္တာကို ဆင္ျခင္ပါ။

B ပိုးကာကြယ္ေဆးျပည့္ေအာင္မထိုးရေသးပဲနဲ႔ ေရာဂါပိုးရွိသူနဲ႔ French kiss လုပ္မိရင္ ေရာဂါကူးႏိုင္ပါသလား သိခ်င္ပါတယ္။

ျပင္သစ္အနမ္းကေန အသည္းေရာင္ (ဘီ) ကူးစက္ဘို႔အခြင့္အလမ္း အလြန္နည္းပါတယ္။ (ဘီ) သာမက (စီ) နဲ႔ (ဒီ) ေတြလဲအတူတူဘဲ။ HIV ပါတယ္။ ရာႏွဳန္းျပည့္ မကူးစက္ပါလို႔ ဘယ္ဆရာဝန္ကမွ အာမမခံႏိုင္ပါ။ သီအိုရီအရေတာ့ ကူးစက္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြဟာ လူကိုယ္က အရည္ေတြ မွန္သမွ်ထဲမွာ ေနၾကတယ္။ သြားရည္လဲပါတယ္။ ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔ အနီးအနားမွာ အနာအဆာရွိေနရင္ေတာ့ ကူးစက္ဘို႔အခြင့္အလမ္း ပိုမ်ားတယ္။ အခုထိ အဲဒီလိုနည္းကေန HIV ကူးတယ္လို႔ မွတ္တမ္းေတာ့ မေတြ႔ေသးပါ။ သံသယရွိသူတိုင္း ၃ လေနရင္ေဆးစစ္ပါ။

ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနမ္းတာကေန ေရယံုနဲ႔ ဝဲ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ထိစပ္တဲ့ေနရာမယ္ ေရာဂါမရွိသူမွာ အေပါက္အျပဲ အနာအဆာ ရွိမွသာ ကူးမွာပါ။ တီဘီ (သလိပ္ထဲ ပိုးေတြ႔)၊ တုပ္ေကြး၊ အေအးမိျဖစ္ေနသူက နမ္းတာမခံပါနဲ႔။ ျမင္သာတဲ့ မန္းရည္လို၊ ျပည္လိုအနာရွိေနသူကို သြားမနမ္းပါနဲ႔။ ေရယံုဗိုင္းရပ္စ္ အမ်ိဳးအစား (၂)၊ အသည္းေရာင္ (ဘီ) နဲ႔ ဆစ္ဖလစ္ေရာဂါေတြ ကူးႏိုင္တယ္။

သြားရည္ထဲကေန Mononucleosis (မိုႏိုႏူကလီယိုးဆစ္) ကို Kissing disease အနမ္းေရာဂါလို႔ေခၚတယ္။ (EBV) နဲ႔ (CMV) ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကေန ကူးစက္တယ္။ Streptococcus (စထြက္ပတိုေကားကပ္စ္) ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ လည္ေခ်ာင္းနာေရာဂါကူးလာႏိုင္တယ္။ Cold sores ေခၚတဲ့ ႏႈတ္ခမ္းေရယံုဟာ Herpes Simplex Virus-1 (HSV-1) ဗိုင္းရပ္စ္ကေနကူးစက္တယ္။ Hand-foot-mouth disease လက္-ေျခ-ပါးစပ္ေရာဂါဆိုတာ Coxsackie virus ဗိုင္းရပ္စ္ကေနကူးတယ္။ HIV ပိုးဟာ သြားရည္ထဲမွာပါေနႏိုင္ေပမဲ့ အေရအတြက္နည္းလို႔ မကူးဘူးလို႔ (ကေန႔အထိ) ေျပာႏိုင္တယ္။ အသည္းေရာင္ (ေအ)၊ (ဘီ) နဲ႔ (စီ) ေတြကေတာ့ နမ္းလို႔ကူးတယ္လို႔ေျပာႏိုင္တဲ့ လူနာေတြေတြ႔ထားတယ္။
Candida yeast infections မိႈပိုးဝင္ေနလို႔လဲျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ပဋိဇီဝေဆးေသာက္ေနခ်ိန္မွာ ျဖစ္တတ္တယ္။

French kissing ups risk of oral HPV infection ႏႈတ္ခမ္းျခင္းနမ္းရာကေန HPV ကူးစက္မႈတိုးေစတယ္လို႔ ၁၂-၅-၂ဝဝ၉ နယူးေယာက္တိုင္းမ္မွာေရးခဲ့ပါတယ္။ ပါးစပ္သံုးဆက္ဆံတာနဲ႔အတူေလာက္ျဖစ္တယ္လို႔ပါတယ္။ HPV ၾကြက္ႏို႔လဲ ကူးစက္မႈႏွဳန္းပိုမ်ားတယ္လို႔ ဆန္းစစ္မႈတခုကို ကိုးကားထားတာပါ။ ၾကြက္ႏို႔က လိင္လမ္းမွာျဖစ္ရင္ အမ်ိဳးသမီးမွာ သားအိမ္ဝကင္ဆာ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အႏၲရာယ္ရွိတယ္။

ပါးစပ္သံုးဆက္ဆံတာကေန Gonorrheal pharyngitis ဂႏိုးရီးယားပိုက အာေခါင္၊ အာသီးေတြကို ကူးစက္လာႏိုင္တယ္။ အိုဟိုင္ယိုတကၠသိုလ္က ေဒါက္တာဂီလီဆြန္ကေနေျပာလိုက္တာပါ။ လူ ၃၃၂ + ၂၁ဝ ေယာက္ကို စမ္းသပ္ေတာ့ ၄႕၈% + ၂႕၉% မွာ HPV infection ၾကြက္ႏို႔ပိုးကူးစက္ေနၾကတယ္။

သူတို႔ထဲက ၂၈% ဟာ ပါးစပ္သံုးဆက္ဆံတာမလုပ္ၾကပဲ၊ ႏႈတ္ခမ္းျခင္းနမ္းတာသာ အနည္းဆံုး (၁ဝ) ခါသာလုပ္ပါသတဲ့။ သူတို႔မွာပါ Oral HPV infection ပါးစပ္ကေနကူးတဲ့ၾကြက္ႏို႔ ပိုမ်ားေနတာေတြ႔ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ French kissing နဲ႔ Oral HPV infections နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲလိုသာျဖစ္ေနရင္ ေနာင္ ၁ဝ-၂ဝ ႏွစ္ဆိုရင္ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခပါရွိမယ္။

နမ္းၾကတယ္ဆိုတာ ကိုယ္နမ္းလိုက္သူကို နမ္းဘူးသူေတြအားလံုးကို နမ္းသလိုဘဲလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ကိုယ္နမ္းတဲ့သူကို အရင္လူေပါင္းဘယ္ေလာက္က နမ္းထားသလဲသိပါသလား။ အေဖၚအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္းမသိရင္ အႏၲရာယ္နဲ႔ မကစားတာေကာင္းတယ္။ ငယ္တံုးရြယ္တံုးမွာ French kiss ကို အေဖၚေတြအမ်ားၾကီးနဲ႔ လုပ္ခဲ့သူဟာ ဦးေႏွာက္ေျမႇးေရာင္ေရာဂါရေစဘို႔ ပိုျပီး နီးစပ္တယ္လို႔ သုေတသနတခုက ဆိုပါတယ္။ နမ္းရာကေန ကူးစက္ေရာဂါ မရခ်င္ရင္ နမ္းတာကိုသာ ဆင္ျခင္ပါေလ။ ေဆာရီး။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၉-၈-၂ဝ၁၁
၁၅-၇-၂ဝ၁၈

Wooing the Generals ျပင္သစ္အျမင္

$
0
0
ျပင္သစ္အသင္းကဗိုလ္စြဲသြားတဲ့ ေဘာလံုးပြဲသတင္းေတြကေန အမွတ္ရတာတခုရွိေသးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ျပည္ပႏိုင္ငံေရးကာလ နယူးေဒလီမွာေနစဥ္က ျပင္သစ္လူမ်ိဳး သုေတသနလုပ္သူတဦးနဲ႔ ခင္မင္ခဲ့တယ္။ သူ႔နာမည္က ေရးေနာ့ အီဂတူလို႔ေခၚတယ္။ သူက ျမန္မာ၊ အိႏၵိယနဲ႔ တရုပ္ အေရးေလ့လာသူ ျဖစ္ပါတယ္။ နယူးေဒလီမွာေနခဲ့တံုးက ကြ်န္ေတာ့္ရံုးကို မၾကာမၾကာလာတတ္ပါတယ္။

သူေရးတဲ့ပဌမဆံုးစာအုပ္က Wooing the Generals: India's New Burma Policy ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို ခ်စ္ေအာင္လုပ္ျခင္း (သို႔) အိႏိၵယ၏ ျမန္မာေပၚလစီသစ္စာအုပ္ကို ေရးဘူးတယ္။ အိႏၵိယပညာရွင္နဲ႔ႏိုင္ငံေရးသမားတခ်ိဳ႕က သေဘာမက်ပါ။ အဆန္းေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ေနာက္တအုပ္က The (Few) Generals That Don’t Exit in Myanmar မထြက္ရတဲ့ ျမန္မာျပည္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး အနည္းငယ္တဲ့။

သူနဲ႔ထပ္ေတြ႔ရင္ ကြန္ဂရက္က်ဴေလးရွင္းလုပ္ရမယ္။ စာအုပ္အဖံုးပံုကို မသံုးခ်င္ပဲ သံုးလိုက္ရတယ္။ ေဆာရီး။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၈
http://thediplomat.com/…/the-few-generals-that-dont-exit-i…/?

Rhumatic links ေလးဘက္နာစာမ်ား

$
0
0
၁။ မဂၤလာပါ ဆရာ႐ွင့္ ေလးဖက္နာေရာဂါမွာ ေသြးေလးဖက္နာႏွင့္႐ိုး႐ိုးေလးဖက္နာဆိုၿပီး႐ွိတယ္ဆိုတာဟုတ္ပါသလား။ ေသြးေလးဖက္နာက အိမ္ေထာင္သားေမြးလုပ္မွ ေပ်ာက္တယ္လို႔ေျပာတာဟုတ္ပါသလား။ ေလးဖက္နာေရာဂါဟာ မေသမခ်င္းေဆးအျမဲစြဲစားရတာ ဟုတ္ပါသလား။ နည္းနည္းေလးအစားမွာတာနဲ႔ ေျခဆစ္လက္ဆစ္ေတြေရာင္လာၿပီး ကိုက္ခဲၿပီး လမ္းမေလ်ွာက္ႏိုင္ျဖစ္ၾကတာကို ေတြ႔ဖူးျမင္ဘူးျဖစ္ပါတယ္ဆရာ။ က်မ အေဒၚကိုယ္တိုင္ ေဝဒနာခံစားေနရလို႔ပါ႐ွင့္။ ဘယ္လိုေဆးမ်ားမွီဝဲၿပီး ကုသလ်င္ ေပ်ာက္ႏိုင္ပါသလဲ႐ွင့္။ ေက်းဇူးျပဳ၍ နည္းလမ္းေပး၍ ၫႊန္ၾကားျပသေပးပါ ဆရာ႐ွင့္။

ျဖစ္တဲ့သူအသက္ မေျပာပါ။ ေလးဘက္နာလို႔သိေစတဲ့ ေဆးစစ္ခ်က္ မသိပါ။ ေလးဘက္နာဆိုတာ အမ်ိဳးသမီး သည္းသန္႔ ေရာဂါ မဟုတ္ပါ။

၂။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြ်န္မအသက္ ၁၈ နွစ္ပါ။ ရာသီမွန္ပါတယ္ဆရာ။ ကြ်န္မရဲ႕ ပုခံုးသားေတြက နည္းနည္း မို႔တက္ေနပါတယ္ဆရာ။ သူငယ္ခ်င္းေတြေျပာေတာ့ ေလးဘက္နာျဖစ္ေလာက္တယ္တဲ့ ဟုတ္လား မဟုတ္လား ေျဖေပးပါဆရာ။ ေလးဘက္နာဆိုတာ ဘယ္ကစျဖစ္တာလဲ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ျဖစ္တာလဲ ေရွာင္နည္း ကုသနည္းေတြပါ ေက်းဇူးျပဳ၍ ေျပာျပေပးပါဆရာ။

ေမးခြန္းေတြမွာ စာအေရးအသား မွားၾကတာမ်ားတယ္။ အခုေမးတဲ့ အသက္ (၁၈) ႏွစ္မိန္းကေလး စာေရးတာ မွန္တယ္။ ယဥ္ေက်းတယ္။ နမူနာယူၾကေစခ်င္တယ္။ ေလးဘက္နာကို ေဆးစစ္မွသာ သိႏိုင္။ အဆစ္ေတြနာတတ္သူ ေဆးစစ္ရမယ္။ ပုခံုးမို႔တာ ေလးဘက္နာ မဟုတ္ေလာက္။

၃။ ဆ႐ာ႐ွင့္ ကြ်န္မ အသက္ ၂၉ ႏွစ္ပါ ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္႐ွိပါၿပီ Rheumatoid arthritic ေသြးေလးဖက္နာ လည္း႐ွိပါတယ္
လြန္ခဲ့ေသာ ၉ လခန္႔က methroxate  10mg  ၁ပါတ္ ၁ ႀကိမ္ ၁ လ ေပါင္း ၄ ႀကိမ္ ေသာက္ခဲ့႐ပါတယ္ ကေလးလိုခ်င္လို႔ methroxate ျဖတ္ခဲ့ ပါတယ္ဆ႐ာ အဲဒီေနာက္ rheumatology က sulfursalazine ေျပာင္းေပးေပမဲ့ ၂ ပါတ္ေလာက္ ေသာက္ၿပီး မတည့္လို႔ hydrochloroquine ထပ္ေျပာင္းေပးပါတယ္ဆ႐ာ hydrocholoquine 200mg 1 လံုး Penisolone 5mg 2 လံုး ေသာက္ေနတာ ၇လ ေက်ာ္ေလာက္႐ွိပါၿပီ အခု ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာလည္းလက္ေတြ ေျခေတြ နာလို႔ ေဆးမျဖတ္ဘဲ ဆက္ေသာက္႐ပါတယ္႐ွင့္ ေဆးေတြက ကိုယ္ဝန္ကိုထိခိုက္ႏိုင္လား သိပါ႐ေစ႐ွင့္

၄။ ကြ်န္ေတာ္အေမက RA ေသြးေလးဖက္ျဖစ္ေနလို႔ပါ ရွစ္နွစ္ေလာက္ရွိပါျပီ အသက္က ၅၉ နွစ္ပါ  ေဆးေတြေသာက္ေနေပမဲ့ အရိုးေတြ ပိုပိုေကာက္လာလို႔ ဘယ္လိုမ်ားကုလို႔ရမလဲ ခင္ဗ်ာ

Rhumatic links ေလးဘက္နာစာမ်ား
1. Arthritis အဆစ္နာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/06/arthritis_08.html
2. ASO ဆိုတာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2012/01/aso.html
3. Hydroxychloroquine ဟိုက္ဒေရာက္ဆီကြီႏိုလင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2016/10/hydroxychloroquine.html
4. Multiple sclerosis မာလ္တီပယ္ စကယ္လရိုးဆစ္
5. Pregnancy and Rheumatism ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ေလးဘက္နာ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-and-rheumatism.html
6. Rheumatic Diseases ေလးဘက္နာေရာဂါမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2015/08/rheumatic-diseases.html
7. Rheumatic skin disease အေရျပားေလးဘက္နာ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/01/rheumatic-skin-disease.html
8. Rheumatism (1) ေလးဘက္နာ (၁) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/rheumatism-1.html
9. Rheumatism (2) ေလးဘက္နာ (၂) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/rheumatism-2.html
10. Rheumatism ေလးဘက္နာ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/rheumatism-1.html
11. Scleroderma (စကယ္လရိုဒါးမား) အေရျပားမာတဲ့ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/scleroderma.html
12. SLE ထူးျခားတဲ့ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/sle.html
13. Systemic Sclerosis စကယ္လယ္ရိုးဆစ္ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2016/04/systemic-sclerosis.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၆-၇-၂ဝ၁၈

GIF Files ေနာင္တသက္လံုး အဲလိုဟာေတြ မပို႔ေစလိုပါ

$
0
0
ဒီစာကို ခဏခဏ (ခဏခဏ) တင္ေနရတယ္။ ဖတ္ျပီးသူေတြကို အားနာပါတယ္။ ထပ္ခါထပ္ခါလႈပ္ရွားေနတာကိုျပတဲ့ GIF ဖိုင္ေတြ ပို႔ၾကတယ္။ ကြန္မင့္မွာ လာတင္တယ္။ ေနာင္တသက္လံုး အဲလိုဟာေတြ မပို႔ၾကေစလိုပါ။

1. Htwe Htwe
2. Ma Ma
3. Koko Sunaung
4. Helen Shi
5. Neville Khi Han
6. Yinnwe Oo
7. KoMin Zaw
8. Win Win Khaing
9. Ei May Khine
10. Komglay Pku
11. Man Khan Ciin
12. Maung Lay (Dimon)
13. Pho Hla Kyi
14. Win Myint
15. ဝင္း ဝင္း
16. သာကီ ႏြယ္ဖြား
17. ဦး တင္ျမင့္
18. Min Thein Min Thein
19. Hay Man
20. Win Win
21. Pyae Phyo
22. Swe Swe Htet
23. Junior Wintphyoe
24. Zaw Phyo Wai
25. Lu Aye
26. အရွင္ သခင္
27. ေဒၚ တင္တင္ေအး
28. Ei Chaw Linn
29. U Myo Myint
30. Chitkohtay Mdy
31. Nway Maung Maung
32. MohMoh SanAye

မွတ္ထားခ်ိန္ရသေလာက္သာပါ။ ဒိထက္မ်ားတယ္။ လာတိုင္း ဖ်က္ေနရလို႔ အခ်ိန္ကုန္ေစတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္မွာ က်န္းမာေရးေမးတာေတြ အတြက္သာ အခ်ိန္ရွိလို႔ပါ။ ဒီလိုျပန္ေရးရင္ တခ်ိဳ႕က ေတာင္းပန္တယ္။ တခ်ိဳ႕က သူပို႔တာ မဟုတ္ပါလို႔ ေျပာတယ္။ ဓါတ္ပံုရိုက္ယူထားျပီး သက္ေသျပရတယ္။ အခ်ိန္ေတြ အလကားကုန္ရတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၅-၈-၂ဝ၁၇
၆-၉-၂ဝ၁၇
၂၂-၁၁-၂ဝ၁၇
၂၃-၁၁-၂ဝ၁၇
၂၉-၁၁-၂ဝ၁၇
၁ဝ-၁၂-၂ဝ၁၇
၁၄-၁၂-၂ဝ၁၇
၂၁-၁၂-၂ဝ၁၇
၂၄-၁၂-၂ဝ၁၇
၂၅-၁၂-၂ဝ၁၇
၂၉-၁၂-၂ဝ၁၇
၂၇-၁-၂ဝ၁၈
၂၉-၁-၂ဝ၁၈
၃၁-၁-၂ဝ၁၈
၉-၂-၂ဝ၁၈
၁ဝ-၂-၂ဝ၁၈
၁၂-၂-၂ဝ၁၈
၁၈-၂-၂ဝ၁၈
၁၆-၃-၂ဝ၁၈
၁၈-၃-၂ဝ၁၈
၂-၄-၂ဝ၁၈
၇-၄-၂ဝ၁၈
၁ဝ-၄-၂ဝ၁၈
၁၂-၄-၂ဝ၁၈
၁-၇-၂ဝ၁၈
၁၂-၇-၂ဝ၁၈
၁၆-၇-၂ဝ၁၈

Hematuria ဆီးထဲေသြးပါျခင္း

$
0
0
၁။ ဆရာ႐ွင့္ ကေလးက႐ွစ္ႏွစ္ပါ ေယာက်္ားေလးပါ ကေလးကဝမ္းသြားရင္ ဆီးတံထဲကေသြးစက္ေတြက်လို႔ပါဘာျဖစ္တာလဲသိခ်င္လို္႔ပါ စိုးရိမ္ရလား႐ွင့္။

ကေလးေတြဆိုရင္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္တာကို အရင္စဥ္းစားရမယ္။ ပိုးေသေဆးနဲ႔ ေပ်ာက္မယ္။ ဥပမာ Sulfamethoxazole and trimethoprim ေဆး။ ေက်ာက္လားလည္း စဥ္းစားရမယ္။ လင့္ေတြေပးထားတယ္။

၂။ မဂၤလာပါ ဆရာ က်ေနာ္မသိတာေမးခ်င္လို႔ပါ။ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ ဆီးသြားတာအေရာင္က ေသြးလိုအေရာင္ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဆီးသြားၿပီးရင္ နာတယ္လို႔လဲ ေျပာပါတယ္ဆရာ။ အဲ့ဒါ ဘာေဆး ေသာက္ရမလဲ ဘာျဖစ္တာလဲဆရာ သိခ်င္ပါတယ္။ သူက မိန္းကေလးမဟုတ္ပါဘူး။ ေယာက္်ားေလးပါ။ ဆီးသြားခါနီးလာရင္ ဆီးခုန္က ေအာင့္တယ္လို႔လည္း ေျပာတယ္ဆရာ။

ေမးနည္းစည္းကမ္း ပို႔လိုက္တယ္။

ဟုတ္ကဲ့ မသိလို႔ပါ။ အမွားပါရင္ေတာင္းပန္ပါတယ္ဆရာ။ သူကေယာက်ာ္းေလးပါ အသက္က ၂၄ပါ။ ၁၆ ႏွစ္ေလာက္တုန္း တခါျဖစ္ဖူးပါတယ္တဲ့။

ဆီးခံုလို႔ ေရးရ။ ေမးခြန္းမွာ မဟုတ္တာ (မိန္းကေလးမဟုတ္တာ)၊ မျဖစ္တာ ထည့္ေရးဖို႔ မလိုအပ္ပါ။

၃။ ဆရာ မဂၤလာပါ႐ွင္ သမီးအသက္ ၂၈ႏွစ္ပါအိမ္ေထာင္က်ၿပီးႏွစ္လအၾကာ ကိုယ္ဝန္ကပ္ပါတယ္႐ွင္။ အခု ၂၃ ပတ္ထဲမွာပါ႐ွင့္။ ဆီးသြားၿပီးေတာ့ေသြးပါလာလို႔ပါ႐ွင္။ ကန္ေတာ့ပါရွင့္ဆရာ။ ေသြးဆင္းေနတာမ်ဳိးေတာ့မဟုတ္ပါဘူး႐ွင့္။ OG ႏွစ္ပတ္တခါေတာ့ ပံုမွန္ျပေပးပါတယ္႐ွင့္။ ခုမွျဖစ္တာဆိုေတာ့ စိုးရိမ္မိလို႔ပါ႐ွင့္။ ေျဖေပးပါဦး႐ွင္။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။

၄။ ဆရာ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္ ေယာက္်ားေတြမွာ ဆီးထဲေသြးပါတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။

ဆီးထဲေသြးပါျခင္းအေၾကာင္းရင္းမ်ား
၁။ Urinary tract infections ဆီးလမ္းပိုးဝင္ျခင္း၊
၂။ Pyelonephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္း၊
၃။ Bladder or Kidney stone ဆီးအိမ္ သို႔မဟုတ္ ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္၊

၄။ Enlarged prostate ေယာက္်ားဆီးက်ိတ္ၾကီးေနျခင္း၊
၅။ Kidney disease ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ဥပမာ Glomerulonephritis ေရာဂါ၊  Viral or strep ပိုးဝင္ျခင္း၊ Vasculitis ေရာဂါ၊ IgA nephropathy ေရာဂါ၊
၆။ Cancer ဆီးလမ္းကင္ဆာ၊
၇။ Sickle cell anemia ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊
၈။ Kidney injury ေက်ာက္ကပ္ထိခိုက္ခံရျခင္း၊
၉။ Medications ေဆးတခ်ိဳ႕၊ ဥပမာ aspirin နဲ႔ heparin ေဆး။၊
၁ဝ။ Strenuous exercise ေလ့က်င့္ခန္း အျပင္အထန္လုပ္ျခင္း၊
၁၁။ အေၾကာင္းရွာမရျခင္း။

အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေယာက္်ားေတြမွာ ဆီးထဲေသြးပါျခင္း အေၾကာင္းရင္မ်ား
• ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္၊ ဆီးအိမ္ေက်ာက္၊
• ေက်ာက္ကပ္၊ ဆီးအိမ္၊ ဆီးလမ္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္းမ်ား၊
• ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါမ်ား၊ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါမ်ား၊ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ဆီးက်ိတ္ၾကီးျခင္း၊ ကင္ဆာ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဝင္ျခင္း၊ ဆီးလမ္းပိတ္ေနျခင္း၊
• Phenytoin, Quinine, Rifampin ေဆးေတြေၾကာင့္ျဖစ္ျခင္း

ရွားပါးတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြ
• Sickle cell anemia ေမြးရာပါ ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊
• Von Hippel-Landau disease ေမြးရာပါ ေက်ာက္ကပ္၊ က်ားအစိႏွင့္ ခါးဆစ္ ေရာဂါ၊
• Systemic Lupus Erythatosus (SLE) လူးပတ္စ္ေရာဂါ၊

ဆီးထဲေသြးပါေနတာကို ရိုးရိုးမ်က္စိနဲ႔ ျမင္ရတာရွိသလို မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္မွသိတာလည္းရွိတယ္။ ဆီးအေရာင္နီရဲေနတာ၊ နီညိဳေနတာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ေရာဂါအေၾကာင္းရင္းအလိုက္တြဲရွိေနတဲ့ေရာဂါလကၡဏာေတြလည္းရွိပါမယ္။

ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္ကို ကုသရမယ္။ ခံစာေနရတာေတြကိုလည္း သက္သာေစရမယ္။

1. Agony ဆီးလမ္းေက်ာက္က နာျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/agony.html
2. Drugs and Kidneys ေက်ာက္ကပ္အေပၚ သက္ေရာက္ေစတဲ့ ေဆးေတြ https://doctortintswe.blogspot.com/2016/02/drugs-and-kidneys.html
3. Glomerulonephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္းတမ်ိဳး https://doctortintswe.blogspot.com/2016/04/glomerulonephritis.html
4. Hematuria ဆီးထဲေသြးပါျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2016/12/hematuria-causes.html
5. Honeymoon Cystitis ဟန္းနီးမြန္းမွာ ဆီးေအာင့္တာ https://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/honeymoon-cystitis.html
6. IgA nephropathy အိုင္ဂ်ီေအ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ https://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/iga-nephropathy.html
7. Kidney cancer ေက်ာက္ကပ္ ကင္ဆာ https://doctortintswe.blogspot.com/2017/01/kidney-cancer.html
8. Kidney Diseases in Children ကေလး ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေတြ https://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/kidney-diseases-in-children.html
9. Kidney Stones Home Remedies ေက်ာက္တည္တာသက္သာေအာင္ အိမ္မွာဘယ္လိုလုပ္မလဲ https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/kidney-stones-home-remedies.html
10. Kidney stones ေက်ာက္ကပ္-ေက်ာက္ https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/kidney-stones.html Kidneys ေက်ာက္ကပ္ကို ကိုယ္တိုင္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း
11. Nephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2017/08/nephritis.html
12. Polycystic Kidney Disease ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/polycystic-kidney-disease.html
13. Renal Dialysis ေက်ာက္ကပ္ေဆးျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2015/02/renal-dialysis.html
14. Sulfamethoxazole and trimethoprim ေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2016/04/sulfamethoxazole-and-trimethoprim.html
15. Urinary Tract Infection ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2017/08/urinary-tract-infection.html
16. Warning Signs Of Kidney Failure ေက်ာက္ကပ္အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ျခင္းလကၡဏာေလးခု https://doctortintswe.blogspot.com/2017/05/warning-signs-of-kidney-failure.html
17. Women and Urinary Tract အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ဆီးလမ္းေၾကာင္းေရာဂါ https://doctortintswe.blogspot.com/2016/06/women-and-urinary-tract.html
18. World Kidney Day ကမာၻၻ႔ေက်ာက္ကပ္ေန႔ https://doctortintswe.blogspot.com/2017/03/world-kidney-day.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၆-၇-၂ဝ၁၈

Viewing all 656 articles
Browse latest View live