Quantcast
Channel: Medical Writings ေဆးပညာစာမ်ား
Viewing all 656 articles
Browse latest View live

Coffee mix ေကာ္ဖီမစ္ နဲ႔ က်န္းမာေရး

$
0
0
Coffee Mix ေသာက္ျခင္းရဲ ့ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးျပစ္ေတြ သိခ်င္ပါတယ္ ဆရာ။

• Coffee Mix ‘ေကာ္ဖီမစ္’ ကို သုေတသနလုပ္ထားတာ မေတြ႔သေလာက္ျဖစ္တယ္။ ေတြ႔ရင္ေရးပါမယ္။ ေကာ္ဖီထဲမွာပါတဲ့ ‘ေကဖင္း’ အေၾကာင္းေရးထားတယ္။ အထားခံေအာင္လုပ္တဲ့ဓါတ္၊ အနံ႔-အရသာအတြက္ ထည့္တာနဲ႔ ထုပ္ပိုးစရာေတြကိုလဲ သတိထားရပါမယ္။ ‘ကယ္လိုရီ’ ကိုလဲ တြက္ခ်က္ရပါမယ္။ အဆီပါဝင္မႈကိုလဲ တြက္ရပါမယ္။
• Instant coffee mix ‘အင္းစတင့္ ေကာ္ဖီမစ္’ နဲ႔ Powdered creamer ‘ခရမ္မာ ႏို႔မံႈ႔’ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးထဲမွာ High fat levels အဆီပါဝင္မႈ မ်ားတယ္။ Fatty pork အဆီမ်ားတဲ့ဝက္သားနဲ႔ ဆတူရွိတယ္လို႔ ၂၄-၅-၂ဝ၁၃ ေန႔ထုတ္ ေတာက္ကိုရီးယား ေဆးသုေတသနသတင္းမွာပါတယ္။
• သုေတသနအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ပါေမာကၡ Hwang Geum-taek ‘ဟြန္ ဂြမ္-တိ’ ကေနေျပာတာက အဲဒီ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးထဲမွာ လူေတြက်န္းမာေရးနဲ႔မသင့္တဲ့ Saturated fat ျပည့္ဝဆီေတြ ပါေနတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ေသြးထဲမွာ Cholesterol ‘ကိုလက္စေထာ’ ကို တက္ေစပါမယ္။
• ေလ့လာမႈလုပ္သူေတြကေန ‘အင္းစတင့္ ေကာ္ဖီမစ္’ ၁၁ မ်ိဳးနဲ႔ ‘ခရမ္မာ ႏို႔မံႈ႔’ ၁၄ မ်ိဳးကို စမ္းသပ္ခဲ့တာပါ။
• ‘ခရမ္မာ ႏို႔မံႈ႔’ ေတြထဲမွာ ၁၅႕၄% ကေန ၂၈႕၅% ပါတယ္။ ၂၅% ဆိုတာ ဝက္သားအဆီနဲ႔ဆတူတယ္။ ‘ေကာ္ဖီမစ္’ ေတြထဲမွာ တမ်ိဳးကလြဲရင္ ၁ဝ% ပါတယ္။
• ‘ခရမ္မာ ႏို႔မံႈ႔’ ၁၂ မ်ိဳးထဲမွာ ျပည့္ဝဆီ ၉ဝ% ပါတယ္။ ‘ေကာ္ဖီမစ္’ အားလံုးထဲမွာ ျပည့္ဝဆီ ၉၉% ပါတယ္။ ၾကက္သားထဲမွာ ၂၉% နဲ႔ အမဲသားထဲမွာ ၄ဝ% ပါတာနဲ႔ယွဥ္ၾကည့္သင့္တယ္။
• ‘ကိုလက္စေထာ’ မ်ားသူေတြဟာ ႏွလံုး-ေသြးေၾကာေရာဂါျဖစ္ဘို႔ သတိထားၾကပါတယ္။
• ၁၉-၂-၂ဝ၁၄ ေန႔ကလာတဲ့ ဘီဘီစီက်န္းမာေရးသတင္းမွာ အစားအေသာက္ေတြကို ထုပ္ပိုးတဲ့ပစၥည္းေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးအႏၲရာယ္အေၾကာင္းကို သိပၸံပညာရွင္ေတြသိထားတာ နည္းနည္းေလးသာ ရွိေသးတယ္လို႔ ပါရွိခဲ့တယ္။ ကေန႔အထိ အစားအေသာက္ေတြကို ထုပ္ပိုးဘို႔ ဓါတုပစၥည္းအမယ္ေပါင္း ၄ဝဝဝ ေလာက္ သံုးေနၾကပါတယ္။ ဒါေတြနဲ႔ လူကိုဝေစတာ၊ ဆီးခ်ိဳျဖစ္တာ၊ အာရံုေၾကာထိခိုက္တာေတြကို ေလ့လာဘို႔ အမ်ားၾကီး လိုေနပါေသးတယ္။ Formaldehyde ‘ေဖၚမယ္လဒီဟိုက္’ ပါေနရင္ ကင္ဆာကိုျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ေရအပါအဝင္ ေသာက္စရာေတြထည့္တဲ့ ပလပ္စတစ္ထဲမွာ ပါတတ္တယ္။

1. Caffeine (ေကဖင္း) ရဲ႕ေဆးစြမ္းသတၲိမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/08/caffeine.html
2. Caffeine in Tea (ေကဖင္း) နဲ႔ လက္ဖက္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/08/caffeine-in-tea.html
3. Coffee and Your Health ေကာ္ဖီ နဲ႔ က်န္းမာေရး http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/10/coffee-and-your-health.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၉-၄-၂ဝ၁၄

Diarrhea in Children ကေလးဝမ္းသြားရင္

$
0
0
• ဝမ္းပ်က္တာ အမ်ားစုက တျခားေဆးမေပးဘဲ ေကာင္းသြားမယ္။ အန္တာလဲ ေကာင္းမယ္။
• ကေလးပါးစပ္ထဲကို ဗိုင္းရပ္စ္ဝင္ရာကေန အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ (အလာဂ်ီ) ရလို႔လဲျဖစ္မယ္။ တခါတေလ (ဗက္တီးရီးယား) ေၾကာင့္ျဖစ္မယ္။ အစာဆိပ္သင့္တာလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ ကေလး ဗိုက္အတင္းနာမယ္။ ဝမ္းထဲေသြးပါႏိုင္တယ္။
• ကိုယ္ပူမယ္၊ အန္မယ္ဆိုရင္ (ရိုတာ-ဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဝမ္းအနံ႔ကလဲ ထူျခားေသးတယ္။ ေရဓါတ္-ဆားဓါတ္နည္းတာ အျဖစ္ျမန္တယ္။ ကေလးငယ္ေလ ဆိုးေလ။
• E. coli နဲ႔ Salmonella (ဗက္တီးရီးယား) ေတြကေနျဖစ္လို႔ ေဆးကုတာ ေနာက္က်ရင္ ေသဆံုးတဲ့အထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• ပဌမ ၂၄ နာရီအတြင္းမွာ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ဆန္ (ထမင္း)၊ နာနတ္ေဆာ့စ္၊ ေပါင္မံု႔ကင္၊ ဆားပါတဲ့ (ခရက္ကာ) မံု႔၊ အခ်ိဳမပါတဲ့ ေျပာင္းႏွံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ မနက္စာအျဖစ္ စားေလ့ရွိတဲ့အစား) ေရာထားတာကို ေခၚတယ္။ ကေလးနဲ႔အဆင္ေျပရင္ ေနာက္ရက္မွာလဲ ေကြ်းပါ။
• အခ်ိဳမ်ားတာ၊ သၾကားမ်ားတာ၊ အသားမ်ားတာ ေရွာင္ပါ။
• ႏို႔တိုက္အရြယ္ဆိုရင္ ဆက္တိုက္ပါ။
• ႏြားႏို႔ေၾကာင့္ ဝမ္းအတြက္မေကာင္းေပမဲ့ သူ႔ထဲက အာဟာရ ရေစမယ္။ ေရရေစတယ္။ ေတာ္ေတာ္တန္တန္ ဝမ္းသြားတာဆိုေသာက္ႏိုင္တယ္။
• Baby formula တိုက္တာဆိုရင္ Lactose (လက္တို႔စ္) မပါတာေတြးပါ။
• (ORS) ဓါတ္ဆာထုပ္ထက္ေကာင္းတာ ကမာၻမွာမရွိပါ။ WHO-ORS ကေကာင္းတယ္။
• ေရၾကက္ေအး ၄ ခြက္ထဲမွာ သၾကား ၈ ဇြန္း၊ ဆား ၁ ဇြန္းထည့္ျပီး အိပ္မွာတင္ ဓါတ္ဆားေရလုပ္ႏိုင္တယ္။ Potassium ရေအာင္ လိမ္ေမာ္ရည္ တိုက္ေပးပါ။ ငွက္ေပ်ာသီး ေၾကြးပါ။
• ကေလးက အန္ေနရင္ ORS ကို နည္းနည္းခ်င္း ခဏခဏတိုက္ပါ။
• တႏွစ္ေက်ာ္ကေလးဆိုရင္ (စြပ္ျပဳတ္ရည္) က်ဲက်ဲ၊ (ဆိုဒါ) ရိုးရိုး နဲ႔ အသီးေဖ်ာ္ရည္ ေရနဲ႔ေရာတာ တိုက္ႏိုင္တယ္။ ေရခ်ည္းဘဲ တိုက္တာနဲ႔မရပါ။
• (အိုက္စခရင္မ္)၊ (ဂ်ယ္လီ)၊ (ပူတင္း) နဲ႔ ေက်ာ္ထားတဲ့အစာေတြ ေရွာင္ပါ။
• ေရဓါတ္-ဆားဓါတ္ နည္းတဲ့လကၡဏာေတြကို သတိရွိပါ။ ဆီးနည္းလာမယ္၊ ဆီးအေရာင္ရင့္မယ္။ ေရငတ္မယ္။ ငိုမယ္။ ငိုတာလဲ မ်က္ရည္နည္းမယ္။ အစာမစားခ်င္ဘူး။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်လာမယ္။ အာေခါင္ေျခာက္မယ္။ မ်က္တြင္းခ်ိဳင့္မယ္။ အေရျပားကို အသာေလးဆြဲမၾကည့္ရင္ ခ်က္ခ်င္းျပန္မက်ဘူး။ သိပ္မအိပ္ဘူး။
• အားျဖစ္ေဖ်ာ္ရည္၊ ႏို႔ ေတြ မတိုက္ပါနဲ႔။ ဝမ္းပိတ္ေဆးဆိုတာေတြ အတိုက္မေလာပါနဲ႔။ (ေရာဂတ္) ကို နည္းနည္းသာ သြားရင္ ကေလးဆရာဝန္တခ်ိဳ႕က တိုက္ေစတယ္။ သူ႔ထဲမွာပါတဲ့ (ဗက္တီးရီယား) က အက်ိဳးတမ်ိဳးေပးတယ္။
• ကေလးတိုက္တာထဲမွာ Bismuth subsalicylate ဆိုတဲ့ေဆးမ်ိဳးပါရင္ Aspirin နဲ႔တူတယ္။ ကေလးအတြက္ မေကာင္းဘူး။ Reye's syndrome ေရာဂါဆိုတာ ျဖစ္ေစတတ္တယ္။
• Loperamide နဲ႔ Bismuth subsalicylate ေဆးက တခ်ိဳ႕အတြက္ ေကာင္းတယ္။ လူၾကီးတခ်ိဳ႕မွာ ဝမ္းပ်က္တာ အတြက္သာ လိုတယ္။ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြ မေပးတာေကာင္းတယ္။
• Atropine sulfate with diphenoxylate HCl (Lomotil), Codeine phosphate, Loperimide HCl (Imodium-AD) နဲ႔ Octreotide phosphate (Sandostatin) ေဆးေတြက ဝမ္းပ်က္ေစတဲ့ ပိုး စတာေတြကို တားဆီးေပးတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အူရဲ႕ လႈတ္ရွားမႈကို ေႏွးေကြးေစတယ္။
• အမ်ားဆံုးသံုးျပီး ေစ်းလဲ အေတာ္ခ်ိဳတဲ့ Lomotil ေဆးဟာ ဝမ္းသြားတဲ့အၾကိမ္အေရအတြက္ကို ေလွ်ာ့မွာမဟုတ္ေပမဲ့ သြားတဲ့အားကို နည္းေစတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးရွိပါတယ္။ ေျခ-လက္ထံု၊ စိတ္ဓါတ္က်၊ စိတ္တမ်ိဳးျဖစ္၊ ေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းမူး၊ ဂနာမျငိမ္ျဖစ္၊ အိပ္ခ်င္။ ေဆးမ်ားရင္ ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္၊ အစာမစားခ်င္ျဖစ္မယ္။
• ပ႗ိဇီဝေဆးတိုက္ရင္ ဝမ္းပ်က္တတ္တယ္။ တကယ္လိုလို႔ ဒီလိုပိုးေသေဆး တိုက္ေနရင္း ဝမ္းပ်က္လာရင္ ေဆးေပးတဲ့ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ျပီးမွ ေဆးမတိုက္ဘဲေနပါ။ ပ႗ိဇီဝေဆးေဆးဟာ E coli ေၾကာင့္ အစာဆိပ္သင့္တာအတြက္ ပိုဆိုးေစတယ္။
• ဆိုးရင္ (ေရဓါတ္-ဆားဓါတ္နည္း) ရင္ RL drips ေဆးရံုတင္ ေဆးသြင္းကုသရမယ္။
• သြားဘူး လာဘူးတဲ့ေနရာ မဟုတ္တဲ့ဆီမွာ ခရီးသြားရင္း ဝမ္းပ်က္ရင္ ဓါတ္ဆားေရအျပင္ Bismuth subsalicylate ကိုလဲ ေသာက္ရတယ္။ ပ႗ိဇီဝေဆးေသာက္မွရတယ္။ လူၾကီးေတြ Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃-၅ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ Norfloxacin 400 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃-၅ ရက္။ Septrin နဲ႔ Doxycycline ေဆးေတြက မတိုးတာေတြ ရွိလာေနျပီ။
• တကိုယ္ေရ-သန္႔ရွင္းေရး ပိုဂရုစိုက္ေပးပါ။ တခါျဖစ္သူ ထပ္ျဖစ္တတ္တယ္။ သူမ်ားကိုလဲ ကူးေစမယ္။
• လူၾကီးေတြမွာ တျခားအေၾကာင္းခံေတြကေနလဲ ဝမ္းေလွ်ာတာျဖစ္ေစတယ္။ Celiac disease, Crohn's disease, Ulcerative colitis, Irritable bowel syndrome, Malabsorption syndromes, Carcinoid syndrome, Autonomic neuropathy, Diabetic neuropathy, Radiation therapy, Gastrectomy နဲ႔ Zollinger-Ellison syndrome ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ရက္တို ဝမ္းေလွ်ာေရာဂါေဆးမ်ား
• Loperamide = Imodium, Imodium A-D, Anti-Diarrheal, Imotil, Diamode, Kao-Paverin, Kaopectate 1-D, (က) လူၾကီး 4 mg (၂ ေတာင့္) စေသာက္ျပီးေနာက္ 2 mg (၁ ေတာင့္) ဝမ္းသြားတိုင္းထပ္ေသာက္ပါ။ တရက္မွာ 16 mg (၈ ေတာင့္) ထက္မပိုေစရ။ (ခ) ကေလး
• ၂-၅ ႏွစ္ 1 mg တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ စုစုေပါင္း 3 mg
• ၆-၈ ႏွစ္ 2 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ စုစုေပါင္း 4 mg
• ၈-၁၂ ႏွစ္ 2 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ စုစုေပါင္း 6 mg မွတ္ခ်က္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မ်ားကို မေပးရ။ ရက္ရွည္ ဝမ္းေလွ်ာေရာဂါေဆးမ်ား
• Loperamide = Anti-Diarrheal, Bismarex, Diamode, Imodium, Imodium A-D, Imotil, Up and Up Anti-Diarrheal Solution,
• Bismuth subsalicylate = Bismatrol, Bismatrol Maximum Strength, Childrens Kaopectate, Kao-Tin Bismuth Subsalicylate Formula, Kaopectate, Kapectolin, Maalox Total Relief, Peptic Relief, Pepto-Bismol, Pepto-Bismol Maximum Strength, Pink Bismuth,
• Atropine/Difenoxin = Motofen

Dr. တင့္ေဆြ

Anxiety Disorders စိုးရိမ္စိတ္ကဲလြန္ျခင္း

$
0
0
Tue, Apr 29, 2014 at 2:11 PM
Dear doctor, I beg you to read my letter (file attached) patiently. I hope that you will reply to me. I will be waiting for reply. ဒီ အီးေမးလ္နဲ႔အတူ အသက္ ၄၉ ႏွစ္ရွိ၊ အမ်ိဳးသမီးတဦးဆီကေန စာမ်က္ႏွာ ၂ ရြက္အျပည့္ လက္ေရးနဲ႔ စာတေစာင္ ရပါတယ္။ သူ႔ဆီကိုျပန္ဘို႔ ဒီေဆးပညာစာေလး ေရးတာပါ။

စိုးရိမ္စိတ္ကဲလြန္ျခင္းမွာ အမ်ိဳးအစားေတြမ်ားတယ္။
1. panic disorder ေဆာက္တည္ရာမရျဖစ္ျခင္း၊
2. obsessive compulsive disorder စြဲလမ္းမႈ အားၾကီးျခင္း၊
3. post-traumatic stress disorder ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျပီး စိတ္ဖိအားမ်ားျခင္း၊
4. social anxiety disorder အသိုင္းအဝိုင္းထဲ ဝင္မဆန္႔ျခင္း၊
5. specific phobias တခုခုကိုသတ္သတ္မွတ္မွတ္ေၾကာက္ေနျခင္း နဲ႔
6. generalized anxiety disorder ေယဘုယ်ေၾကာက္စိတ္အားၾကီးျခင္း။
Anxiety စိုးရိမ္စိတ္ဆိုတာ လူ႔သဘာဝျဖစ္တယ္။ အခ်ိန္မေရြး၊ လူမေရြးမွာ လာျဖစ္ေနတယ္။ Anxiety disorders စိုးရိမ္စိတ္ကဲလြန္ျခင္းကေတာ့ ေရာဂါျဖစ္တယ္။ သူ႔ရ့ဲပံုမွန္ဘဝကို ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားဘို႔မွာ အခက္အခဲအတားအဆီးတခု ျဖစ္ေနေတာ့တယ္။ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ စိတ္အေျခအေနေတြထဲမွာ ဒီေရာဂါက ဆိုးတဲ့အထဲမွာ ပါတယ္။

1. Panic disorder ေဆာက္တည္ရာမရျဖစ္ျခင္း၊ ရုတ္တရက္ ၾကိဳတင္မႈမရွိဘဲ ေၾကာက္စိတ္ျဖစ္လာတယ္။ ထပ္ထပ္ျဖစ္မယ္။ ေဇာေခြ်းေတြျပန္မယ္။ ရင္ပတ္နာမယ္။ ရင္တုန္မယ္။ ဆို႔ေနသလိုခံစားရမယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ အတက္ရသလိုမ်ိဳး ဆင္ဆင္တူေနမယ္။ (ႏွလံုးေရာဂါ မဟုတ္ပါ။)
2. Obsessive-compulsive disorder (OCD) စြဲလမ္းမႈ အားၾကီးျခင္း၊ ေၾကာက္စိတ္ကိုသာ အျမဲေတြးထင္ေနမယ္။ ဒီအတြက္ တခုခုအားကိုးရာရွာတာမ်ိဳး လုပ္ေနမယ္။ စိုးရိမ္စိတ္နဲ႔ လက္ခဏခဏေဆးေနသူမ်ိဳးလဲ အတူဘဲ။
3. Post-traumatic stress disorder (PTSD) ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျပီး စိတ္ဖိအားမ်ားျခင္း၊ ထိန္႔လန္႔ေၾကာက္ရြံ႔စရာ တကယ္တန္းတခုခုကို ၾကံဳေတြ႔ခံစားျပီးေနာက္ ေၾကာက္ေနမယ္။ ရုပ္ပိုင္းေစာ္ကားမႈ၊ လိင္ပိုင္းေစာ္ကားမႈ ခံရသူမ်ိဳး။ ေဆြမ်ိဳးထဲက ေသဆံုးမႈ။ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္ျခင္း။
4. Social anxiety disorder အသိုင္းအဝိုင္းထဲ ဝင္မဆန္႔ျခင္း၊ social phobia လဲေခၚတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သိပ္သတိထားလြန္းေနသူ။ လူမႈအသိုင္းအဝုိင္းထဲဝင္ရမွာ စိုးေၾကာက္ေနသူ။
5. Specific phobias တခုခုကိုသတ္သတ္မွတ္မွတ္ ေၾကာက္ေနျခင္း၊ ေျမြ၊ အျမင့္၊ ပ်ံသန္းမႈ စတာေတြကို သိပ္ေၾကာက္ေနသူ။ တကယ့္အေျခအေနနဲ႔ ေၾကာက္စိတ္က အခ်ိဳးမမွ်ဘူး။
6. Generalized anxiety disorder ေယဘုယ်ေၾကာက္စိတ္အားၾကီးျခင္း။ က်ိဳးေၾကာင္းဆီေလွ်ာ္မႈကင္ျပီး ေၾကာက္အားၾကီးေနသူ။

Symptoms of an Anxiety Disorder ဘယ္လိုခံစားေနရသလဲ
• Feelings of panic, fear, and uneasiness ေဆာက္တည္ရမရ၊ ေၾကာက္ေန၊ မေနႏိုင္မထိုင္ႏိုင္ျဖစ္ေန။
• Uncontrollable, obsessive thoughts ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရ၊ အထင္အျမင္ကိုသာ တန္းတန္းစြဲျဖစ္ေန။
• Repeated thoughts or flashbacks of traumatic experiences ခံစားခဲ့ရဘူးတာကိုဘဲ ထပ္ထပ္ေတြးထင္ေန၊
• Nightmares အိပ္မက္ဆိုးေတြမက္ေန။
• Ritualistic behaviors, such as repeated hand washing တခုခုကိုထပ္ထပ္လုပ္ေန၊ လက္ကိုခဏခဏေဆးေန။
• Problems sleeping အိပ္မရ။
• Cold or sweaty hands and/or feet ေျခ-လက္ ေအးစက္ေန။
• Shortness of breath အသက္ရွဴတိုေတာင္း၊
• Palpitations ရင္တုန္၊
• An inability to be still and calm တည္ျငိမ္ေအာင္ေနလို႔မရ၊
• Dry mouth အာေခါင္ေျခာက္၊
• Numbness or tingling in the hands or feet ေျခ-လက္ထံုက်င္ေန၊
• Nausea ပ်ိဳ႔၊
• Muscle tension ၾကြက္သားေတြ တင္းေတာင့္ေန၊
• Dizziness ေခါင္းမူး။ Causes Anxiety Disorders ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ တိတိက်က်မသိပါ။ တျခားစိတ္အေျခအေနေတြလိုဘဲ personal weakness အားနည္းလို႔ျဖစ္ရတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ character flaw စာရိတၲခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔လဲ မဟုတ္ပါ။ poor upbringing မိဘအုပ္ထိန္းမႈ နည္းလို႔လဲ မဟုတ္ပါ။ သုေတသနေတြအရ အေၾကာင္းတရားေတြ ေပါင္းဆံုရာကေနျဖစ္တယ္။
• စိတ္မွာျဖစ္တာေပမဲ့ brain circuits ဦးေႏွာက္စီးေၾကာင္းခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔လဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• long-lasting stress နာတာရွည္စိတ္ဖိစီးမႈကေန ဦးေႏွာက္စီးေၾကာင္းကို သက္ေရာက္ႏိုင္တယ္။
• brain structures ဦးေႏွာက္တည္ေဆာက္မႈေျပာင္းလို႔လဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• families မိသားစုထဲတေယာက္မကျဖစ္တတာလဲရွိတယ္။
• trauma or significant event စိတ္ထိခိုက္စရာၾကီးၾကီးမားမာခံစားရတာကေန ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဘယ္လိုကုသမလဲ
1. Psychotherapy စိတ္ကုသနည္း။
2. Cognitive-behavioral therapy စိတ္ကုသနည္းတမ်ိဳး။
3. Dietary and lifestyle changes လူေနမႈပံုစံေျပာင္းေပးနည္း။
4. Relaxation therapy စိတ္ေျပလက္ေပ်ာက္လုပ္ေပးနည္။
5. Medication ေဆးေပးနည္း။ anti-depressants နဲ႔ anxiety-reducing drugs ေဆးေတြေပးမယ္။

(က) Anti-depressants စိတ္မက်ေဆးမ်ား
• monoamine oxidase inhibitors (MAOIs) = desvenlafaxine (Pristiq), fluoxetine (Prozac), imipramine (Tofranil), isocarboxazid (Marplan), meperidine, methadone, phenelzine (Nardil), propoxyphene (Darvon), selegiline transdermal system (EMSAM), sertraline (Zoloft), St. John's Wort, tramadol (Ultram), tranylcypromine (Parnate), venlafaxine (Effexor),
• tricyclic antidepressants (TCAs) = amitriptyline (Elavil, Endep), amoxapine, clomipramine (Anafranil), desipramine (Norpramin), doxepin (Sinequan, Adapin), imipramine (Tofranil), nortriptyline (Pamelor, Aventyl), protriptyline (Vivactil), trimipramine (Surmontil)
• selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) = citalopram (Celexa), escitalopram (Lexapro), fluoxetine (Prozac, Sarafem), fluvoxamine (Luvox), paroxetine (Paxil, Paxil CR, Pexeva), sertraline (Zoloft)
• serotonin norepinephrine reuptake inhibitors (SNRIs) = duloxetine (Cymbalta), venlafaxine (Effexor), desvenlafaxine (Pristiq)

(ခ) Anti-anxiety drugs စိုးရိမ္စိတ္နည္းေစတဲ့ေဆးေတြကို tranquilizers လို႔လဲေခၚတယ္။ benzodiazepines = Xanax (alprazolam), Klonopin (clonazepam), Valium (diazepam), Ativan (lorazepam) ေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။

အေမရိကန္လူမ်ိဳးအရြယ္ေရာက္သူေတြ စုစုေပါင္း ၁၉ သန္းမွာဒီေရာဂါရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ကေလးဘဝကတည္းကေန ခံစားေနရတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြ အေၾကာက္ေဘးက ကင္းေဝးၾကပါေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၄-၂ဝ၁၄

Y chromosome ဝိုင္ ခရိုမိဇုမ္း

$
0
0
• ‘ခရိုမိဇုမ္း’ ဆိုတာ ၾကားဘူးၾကပါမယ္။ လူတိုင္းမွာ မ်ိဳးဗွီဇအရ အေရးပါတဲ့ အဓိက ‘ခရိုမိဇုမ္း အိတ္စ္’ နဲ႔ ‘ခရိုမိဇုမ္း ဝိုင္’ ဆိုတာ ရွိၾကတယ္။
• ‘ဝိုင္’ ဆိုတာက အထီး (ေယာက္်ား) မွာသာပါတယ္။
• ကိုယ္ဝန္တခုမွာ ေယာက်္ားေလးျဖစ္မလား၊ မိန္းကေလး ျဖစ္မလားဆိုတာ ‘ဝိုင္ ခရိုမိုဇုမ္း’ ကေနဆံုုးျဖတ္တယ္။
• ေယာက္်ားေတြမွာ သုက္ပိုးထုတ္ရာမွာလဲ သူကအေရးၾကီးတယ္။
• အခုသိလာရျပန္တာက လူ႔သက္တမ္းကို သူကေနဘဲ ဆံုးျဖတ္ပါသတဲ့။
• ကေန႔သိထားသမွ် ေယာက္်ားေတြဟာ မိန္းမေတြထက္ အသက္တိုၾကတယ္။
• Uppsala University အူပန္ဆာလာ တကၠသိုလ္သုေတသနလုပ္သူေတြကေန အသက္ၾကီးသူ လူေပါင္း ၁၆ဝဝဝ ကိုစမ္းသပ္ခဲ့ပါတယ္။
• ေတြ႔ရွိလာတာကေတာ့ ေသြးျဖဴဥေတြထဲမွာ ‘ဝိုင္ခရိုမိုဇုမ္း’ ေပ်ာက္ဆံုးျခင္းဟာ အသက္တိုတယ္လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကင္ဆာေၾကာင့္လဲ အသက္ေသေစႏိုင္ပါေသးတယ္။
• ကင္ဆာနဲ႔ေသရသူေတြထဲမွာ ေယာက္်ားေတြကပိုအသက္တိုၾကတယ္။
• ပံုမွန္ ဆဲလ္ေတြထဲက DNA ေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္ရင္ ကင္ဆာနဲ႔ ဆီးခ်ိဳျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• အိႏၵိယမွာ ေယာက္်ားေတြက ၆၄႕၆ ႏွစ္နဲ႔ မိန္းမေတြက ၆၇႕၇ ႏွစ္အသက္ရွည္ၾကတယ္။ ၂ဝဝ၂ နဲ႔စာရင္ မိန္းမေတြက ၂႕၂ ႏွစ္နဲ႔ ေယာက္်ားေတြက ၁႕၈ ႏွစ္ပိုအသက္ရွည္လာတာျဖစ္တယ္။
• ျမိဳ႕ေနအမ်ိဳးသမီးေတြက ေတာသူမေတြထက္ ၄႕၉ ႏွစ္အသက္ပိုရွည္ျပီး၊ ျမိဳ႕သားေတြက ေတာသားေတြထက္ ၇႕၉ ႏွစ္ပိုအသက္ရွည္ၾကတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၄-၂ဝ၁၄

Antibiotic resistance now 'global threat', WHO warns

$
0
0
ပဋိဇီဝေဆးယဥ္ျခင္းဟာ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေနျပီ

• ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ၾကီးကေန ထုတ္ေဖၚေျပာလိုက္တာပါ။
• ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၁၄ ႏိုင္ငံကေနရတဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြကို ဆန္းစစ္မႈလုပ္ေတာ့ ကမာၻ႔ေဒသတိုင္းမွာ ပဋိဇီဝေဆးေတြကို ပိုးေတြက ယဥ္ပါးေနၾကျပီလို႔ ေျပာႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
• ပဋိဇီဝေဆးလြန္ကာလမွာ သာမန္ကာရွန္ကာ ပိုးဝင္တာေလးနဲ႔ ေသဆံုးရႏိုင္တယ္လို႔ ေဖၚျပလိုက္ပါေသးတယ္။ ဒီလိုပိုးဝင္တာကို အရင္ ၁ဝ-၂ဝ ႏွစ္ေလာက္ကဆိုရင္ အလြယ္ေလးနဲ႔ကုသေပးႏိုင္ပါတယ္။
• အစီရင္ခံစာထဲမွာ အဓိက ႏူမိုးနီးယား၊ ဝမ္းပ်က္တာနဲ႔ ေသြးထဲပိုးဝင္တာေတြကိုျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဗက္တီးရီးယား (၇) မ်ိဳးကို အာရံုစိုက္ထားပါတယ္။
• လက္ရွိသံုးေနတဲ့ ပင္မပဋိဇီဝေဆး ၂ မ်ိဳးကို တခ်ိဳ႕တိုင္းျပည္ေတြမွာ သံုးမရေတာ့ပါ။
• တခုကေတာ့ Carbapenem ကာဘာဇီပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးကို အသက္ကိုရန္ရွာႏိုင္ေလာက္တဲ့ ႏူမိုးနီးယားနဲ႔ ေသြးထဲပိုးဝင္တာေတြအတြက္ ေနာက္ဆံုးလက္နက္အျဖစ္သံုးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေမြးစကေလးငယ္ေလးေတြကို ဝင္ႏိုင္တဲ့ K. pneumonia ပိုးကိုလဲႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
• ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာျဖစ္ေစတဲ့ E.coli အီး-ကိုလိုင္ပိုးက ၁၉၈ဝ တံုးကေဆးယဥ္တလံုးဝမရွိခဲ့ရာကေန အခုဆိုရင္ တဝက္ေက်ာ္ေလာက္က ေဆးယဥ္လာၾကျပီျဖစ္တယ္။
• လိင္ကတဆင့္ကူးစက္တဲ့ Gonorrhoea ဂႏိုးရီးယား ကိုကုသရတာလဲ ေဆးယဥ္ပါးတဲ့ဒုကၡရွိေနပါျပီ။
• Escherichia coli = Cepalosporins (3rd generation), Fluroquinolones = ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုးဝင္ျခင္း၊ ေသြးထဲပိုးဝင္ျခင္း၊
• Klebsiella pneumoniae = Cepalosporins , Carbapenems (3rd generation) = ႏူမိုးနီးယား၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိုးဝင္ျခင္း၊ ေသြးထဲပိုးဝင္ျခင္း၊
• Staphylococcus aureus = Methicillin MRSA = အနာဒဏ္ရာပိုးဝင္ျခင္း၊ ေသြးထဲပိုးဝင္ျခင္း၊
• Streptococcus pneumoniae = Penicillin = ႏူမိုးနီးယား၊ ဦးေႏွာက္ေျမွးေရာင္ျခင္း၊ နားေရာင္ျခင္း၊
• Nontyphoidal Salmonella = Fluroquinolones = အစာထဲပိုးပါျပီးဝမ္းေလွ်ာျခင္း၊ ေသြးထဲပိုးပါျခင္း၊
• Shigella species = Fluroquinolones = ဝမ္းပ်က္၊ ဝမ္းကိုက္ျခင္း၊
• ဒီျပႆနာၾကီးကိုရင္ဆိုင္ဘို႔ရာ ေဆးသစ္ေတြ ရွာရပါမယ္။ ဘယ္ေတာ့ရလာမလဲ မေျပာႏိုင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ သန္႔ရွင္းမႈကို ပိုဂရုျပဳၾကရပါမယ္။ ေသာက္သံုးေရသန္႔ကို လက္လွမ္းမီႏိုင္ေအာင္စီမံရပါမယ္။ က်န္းမာေရး ဌာနေတြမွာ ကူးစက္ေရာဂါႏွိမ္နင္းေရး ပိုထိေရာက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ရပါမယ္။ ပိုးေသေဆးကို မလိုဘဲမသံုးရပါ၊ ပိုးေသေဆးကို ဆရာဝန္က ေသာက္ခိုင္းသေလာက္ ေဆးအေလးခ်ိန္အျပည့္၊ ရက္အျပည့္ ေသာက္ရမယ္။ ေဆးအေလးခ်ိန္မျပည့္တဲ့ ပိုးေသေဆးေတြကို ဖမ္းဆီးအေရးယူရမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၃ဝ-၄-၂ဝ၁၄

Hepatitis B vaccine အသဲေရာင္ (ဘီ) ပိုး ကာကြယ္ေဆး ဘယ္သူေတြက ဘယ္ေတာ့မွာ ထိုးသင့္ၾကသလဲ

$
0
0
မိသားစုဝင္တစ္ေယာက္ အသည္းေရာင္ (ဘီ) ေရာဂါရွိေန၍၊ တစ္အိမ္တည္းေနဖခင္ အရက္ေသာက္ၿပီး အသဲတျခမ္း ပ်က္ေနသူ (လက္ရွိအခ်ိန္ထိသြားႏုိင္လာႏုိင္) အသက္ ၆၃ႏွစ္၊ က်ား အတြက္ ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး ထိုးသင့္ မထိုးသင့္ သိခ်င္လို႔ပါ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။

ကေလးေတြ
• ေမြးကာစကေလးတိုင္း = ေမြးေမြးျခင္း (ပ)၊ ၁-၂ လမွာ (ဒု)၊ ၆-၁၈ လမွာ (တ)။
• မိခင္မွာ (ဘီ) ပိုးရွိေနရင္ ေမြးေမြးခ်င္း Hepatitis B Immune Globulin အသဲေရာင္-ဘီ (ဂလိုဗ်ဴလင္) ထိုးေဆးပါထိုးပါ။
• အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ကေလးတိုင္း ငယ္တံုးက မထိုးရေသးရင္ထိုးပါ။

လူၾကီးေတြ = ပဌမအၾကိမ္ထိုး၊ ေနာက္ ၄ ပါတ္ (တလ) မွာ ဒုတိယအၾကိမ္ထိုး၊ ေနာက္ ၅ လမွာ တတိယအၾကိမ္ထိုးပါ။
• လိင္အတူေနဖက္မွာ (ဘီ) ပိုးရွိေနရင္၊
• လိင္တူဆက္ဆံေယာက္်ားတိုင္း၊
• မူးယစ္ေဆးဝါးထိုးသူ၊
• လိင္အတူေနဖက္ တေယာက္မကထားသူ၊
• နာတာရွည္ အသဲေရာဂါရွိသူ၊ နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိသူ၊
• ဆီးခ်ိဳရွိတဲ့ အသက္ ၆ဝ ေက်ာ္သူ၊
• လူ႔ေသြးနဲ႔ အရည္ေတြကို လုပ္ငန္းခြင္မွာ ကိုင္တြယ္ေနၾကရသူ၊
• (ဘီ) ပိုးရွိသူေနဲ႔ တအိမ္ထဲေနရသူ၊
• အဂၤါမသန္စြမ္းသူေတြကို ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေနၾကရသူေတြ၊
• ေက်ာက္ကပ္ေဆးေနရသူ၊
• (ဘီ) ပိုးအျဖစ္မ်ားရာေဒသကိုခရီးသြာရသူ၊
• HIV ပိုရွိေနသူ၊
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ ထိုးခ်င္ရင္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂-၅-၂ဝ၁၄

Allergy - Urticaria - Hives အင္ျပင္ ထြက္ျခင္း

$
0
0
Jul 24, 2011 at 6:45 PM
က်ေနာ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ လေလာက္စျပီး အသားအေရ ယားယံတဲ့ ေဝဒနာ ခံစားေနရပါတယ္။ ယားလို႔ ကုတ္လိုက္တဲ့ အခါတိုင္း (Allergic) ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အသိမိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အညႊန္း အတိုင္း Lergi (Cetrizine 10mg) ေဆးကို တစ္ေန႔ တစ္လံုးက် ေသာက္ပါတယ္။ ထိုေဆး ေသာက္ဖို႔ တစ္ရက္ ပ်က္ကြက္ပါက ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ယားယံျခင္းကို ျပန္လည္ခံစားရပါတယ္။ သို႔ပါေၾကာင့္ ထိုေဆးကို ေရရက္ဆက္ ေသာက္သင့္၊ မေသာက္သင့္၊ ေရာဂါျဖစ္ေပၚရျခင္း အေၾကာင္းရင္းႏွင့္ ကုသျခင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျပန္လည္ ေျဖၾကား ေပးေစလိုပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

Sat, Aug 10, 2013 at 9:09 AM
က်ေနာ့္သားေလးရဲ႕ Allergic Reaction အေၾကာင္းသိခ်င္လုိ႔ပါ။ အမည္ ႕႕႕႕႕။ အသက္ ၈ ႏွစ္။ ေနရပ္ ရန္ကုန္။ လကၡဏာ ညေန ၄ နာရီမွ ညအိပ္ရာမဝင္ခင္ ၉ နာရီ အတြင္း အဖုအပိမ့္မ်ားထြက္ျခင္း။ လြန္ခဲ့တဲ့ သုံးပတ္ေလာက္ကစၿပီး ညဦးပိုင္းေတြမွာ ထြက္လာတတ္ပါတယ္။ ပထမရက္ေတြမွာ အနီးအနားက ေဆးခန္းမွာ ကုသမႈခံယူေတာ့ ဓာတ္မတည့္တတ္တာေတြ၊ အစားအေသာက္မွ ယားယံမႈျဖစ္ေပၚေစတာေတြ၊ တကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရး ဂရုစုိက္ဖုိ႔ စသျဖင့္ ကုသမႈေပးခဲ့ပါတယ္။ ေသာက္ေဆးမ်ားလည္း ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲေဆးေတြ ေသာက္ေနရတဲ့ရက္ေတြမွာေတာ့ ျဖစ္ေလ့မရွိပါဘူး။ ေပးထားတဲ့ေဆးပတ္ ၿပီးသြားၿပီး ေနာက္တစ္ရက္ျခားေလာက္ဆုိ ထပ္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ေခါက္က်ေတာ့ ရန္ကုန္ကုိ ျပန္ေရာက္ေနတာနဲ႔ အရင္ကေလးငယ္တုန္းက ျပေနက် ကေလးအထူးကုနဲ႔ ျပဖုိ႔ စီစဥ္တဲ့အခါမွာ ဆရာဝန္မႀကီးက ေနျပည္ေတာ္ကုိ အေရးေပၚသြားရလုိ႔ မျပျဖစ္ဘဲ အဲေဆးခန္းက အေထြေထြေရာဂါကု ဆရာဝန္တစ္ေယာက္နဲ႔ပဲ ကုသမႈခံယူခဲ့ပါတယ္။ ကေလးသန္မခ်တာ ေျခာက္လေက်ာ္ေနလုိ႔ သန္ခ်ေဆးတုိက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ယားယံလာရင္ အဖုအပိမ့္ေပၚလာရင္ ေသာက္ဖုိ႔ဆုိၿပီး ေဆးေပးပါတယ္။ ေဆးေတြ ေသာက္ေနတဲ့ရက္ပုိင္းေတြမွာ သက္သာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အရင္လုိပဲ ေဆးမေသာက္ေတာ့တဲ့အခ်ိန္က်ရင္ ညေနဘက္ေတြဆုိ ယားယံအဖုအပိမ့္ေတြ ထြက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ကေလးအထူးကုဆရာဝန္တစ္ေယာက္နဲ႔ ထပ္ျပျဖစ္ပါတယ္။ အေပၚကလုိပဲ ေဆးေသာက္တာ ေဆးပတ္ကုန္သြားရင္ ေနာက္တစ္ရက္ျခားေလာက္ဆုိ ထပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလက္ရွိကေတာ့ တကုိယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရးကုိ က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ ဂရုစုိက္ေပးေနပါတယ္။ အစားအေသာက္ပုိင္းကေတာ့ ဘာကုိမစားေစဘူးဆုိတာမ်ိဳးမရွိေသးဘဲ သင့္တင့္မွ်တေအာင္ပဲ စားခုိင္းထားပါတယ္။ ဆရာ့ဆီက အၾကံျပဳခ်က္ေတြကုိ ေတာင္းခံအပ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

အေျဖ
Allergy (အလာဂ်ီ) ရရင္ ဘာေတြ ျဖစ္သလဲ။ ၂ မ်ိဳးျဖစ္မယ္။
၁။ Hay Fever ဆိုတာ ျဖစ္ရင္ Sneezing ႏွာေခ်၊ Allergic rhinitis ႏွာေခါင္းယား၊ Itchy eyes မ်က္စိမႊန္တာေတြ ခံစားရမယ္။
၂။ Urticaria (Hives) ဆိုတာ အနီျပင္ (အင္ျပင္) ေတြထြက္တာျဖစ္တယ္။

အေၾကာင္းရင္းေတြ ရွာရင္ ရက္တိုခဏ ျဖစ္တာနဲ႔ ရက္ရွည္ျဖစ္တာ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။
• ေဆးတခုခုနဲ႔ မတည့္လို႔ျဖစ္တာ၊ Sulphonylurea glimepiride (Amaryl)၊ Dextroamphetamine, Aspirin, Ibuprofen, Penicillin, Clotrimazole, Sulfonamides (Septein) နဲ႔ Anticonvulsants အတက္သက္သာေဆးေတြ ပါတယ္။ ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ အေရးေပၚျဖစ္တတ္တယ္။
• မတည့္ေလ့ရွိတဲ့ အစားအစာေတြထဲမွာ Shellfish ငါးနဲ႔ အေစ့အဆံေတြပါတယ္။ ေျမပဲ၊ ဥ၊ ဂ်ံဳ၊ ပဲပုတ္။ သူမ်ားမတည့္တိုင္း ကိုယ္မတည့္တာမဟုတ္သလို၊ ကိုယ့္ပဲ မတည့္တာရွိတယ္။ သူမ်ားေျပာတိုင္း လိုက္ေရွာင္ေနရင္ စားစရာမရွိသလို ျဖစ္တတ္တယ္။ မမွန္ပါ။ တခ်ိဳ႕မွာ အေၾကာင္းတရားတခုမကတြဲမွ ျဖစ္တာလဲ ရွိပါတယ္။ (ကြ်န္ေတာ္ဆိုရင္ ေဆးေက်ာင္း တက္ရကာစာ မႏၲေလး ဘူတာၾကီးကရတဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးအနံ႔နဲ႔ ေဆာင္းရာသီ အေအးဓါတ္ တြဲေနတာကို သိပ္သေဘာမက်ဘူး။)
• ရုပ္ဝတၴဳနဲ႔ မတည့္လို႔ျဖစ္တာ၊ (ဂြမ္းေစာင္၊ အေႏြးထည္)
• စိတ္ဖိအားကေနျဖစ္တာ၊
• ေအးလို႔ျဖစ္တာ၊ ပူလို႔ျဖစ္တာ၊ ေနေရာင္ေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ ေရေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ တံုခါမႈေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္လို႔ျဖစ္တာ၊
• အနံ႔အသက္မတည့္တာ၊ ပန္းနံ႔၊ ေရေမႊးနံ႔၊ ျခင္ေဆးနံ႔၊ ကားအိတ္ေဇာနံ႔။

အမ်ားဆံုးသံုးရတဲ့ေဆး
Generic name ေဆးနာမည္ Cetirizine နဲ႔ Brand name ဆိုင္တင္နာမယ္ Zyrtec စတဲ့ နာမည္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ (စီထရက္ဇင္း) ဟာ Antihistamines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးေခၚတယ္။ (အလာဂ်ီ) ရရင္ထြက္လာတဲ့ Histamines ေတြကို တားဆီးေပးတယ္။ Histamine (H-1) receptor blockers လို႔လဲ ေခၚတယ္။ (အင္တီဟစ္တမင္း) ေဆးေတြထဲမွာ စတုတၴမ်ိဳးဆက္ေဆး ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေပၚလို႔ ေျပာရင္ မွန္တယ္။ ေနာက္ေပၚတာက ဘာထူးလဲဆိုရင္ အိပ္ခ်င္စိတ္ နည္းတယ္။ ေဆးအေလးခ်ိန္ 5mg နဲ႔ 10mg စားေဆးျဖစ္တယ္။

ေဆးကို အစာနဲ႔ေသာက္သင့္တယ္။ အစာနဲ႔ေဝးလဲ ရပါတယ္။ Theophylline ေဆးနဲ႔တြဲေပးရသူဆိုရင္ Theophylline ကို ေလွ်ာ့ေပးပါ။ ကေလးေတြကိုလဲ ေပးႏိုင္တယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ = ၁၄% မွာ အိပ္ခ်င္တယ္၊ အာေခါင္ေျခာက္၊ ပ်ိဳ႕၊ ေခါင္းကိုက္၊ အားယုတ္၊ လည္ပင္းနာ။

Hives အနီျပင္ (အင္ျပင္) ထေနတာကို Cetirizine ေဆးတမ်ိဳးထဲနဲ႔ မရလို႔ အေရးေပၚျဖစ္လာရင္ Epinephrine ေဆးပါ ေပးရတတ္တယ္။ လိုအပ္သူေတြကို စိတ္အေျခခံတာဆိုရင္ stress management လုပ္သင့္တယ္။ Tricyclic antidepressants ေဆးအုပ္စုထဲက Doxepin ေဆးကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ သိပ္ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ခံစားရသူကို Corticosteroid ေဆးအုပ္စုထဲက Prednisone ထိုးေဆး-စားေဆး ေပးႏိုင္တယ္။ Topical creams လိမ္းေဆး Hydrocortisone, Fluocinonide, Desonate ေတြလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ဆရာဝန္မတိုင္ပင္ပဲ လံုးဝမသံုးပါနဲ႔။ Calamine lotion လိမ္းတာ သိသိသာသာ သက္သာတယ္။

ဒီစာေတြကိုလဲ တြဲဖတ္ပါ၊ လိုက္နာပါ။ ၾကာရင္ (အလာဂ်ီ) ကို ဆရာဝန္ထက္ပိုသိသူ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္အေၾကာင္းကို သိတာပါ။
• Allergic Rhinitis အလာဂ်ီ ႏွာေခါင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/08/allergic-rhinitis.html
• Allergy သို႔မဟုတ္ မတည့္အတူေန http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/05/allergy.html
• Allergy and Worm နာတာရွည္ (အလာဂ်ီ) ႏွင့္ သန္ေကာင္ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/09/chronic-allergies.html
• Allergy Medications (အလာဂ်ီ) ကို ဘယ္လို ကုသမလဲ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/05/allergy-medications.html
• Allergy Relief Kit (အလာဂ်ီ) ေရွးဦးသူနာျပဳ ေဆးအိတ္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/04/allergy-relief-kit.html
• Allergy Triggers (အလာဂ်ီ) ရေစတတ္တဲ့ အေၾကာင္းတရား (၁ဝ) ပါး http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/03/10-common-allergy-triggers.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁ဝ-၈-၂ဝ၁၃
၂၄-၇-၂ဝ၁၁
၁ဝ-၈-၂ဝ၁၃

Hepatitis A, B, C, D, E, G အသဲေရာင္ေရာဂါမ်ား

$
0
0
ဆရာခင္ဗ်ာ က်ေနာ္လြန္ခဲ့တဲ႔ ေျခာက္လခန္႔က အေတာ္ကိုနာမက်န္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ေဆးကုသစစ္ေဆးတဲ့အခါ အသည္းေရာင္တယ္ (Mild Hepatitis)လို႔ သိရပါတယ္။ အရက္ေသာက္လြန္လို႔ ျဖစ္တာလို႔ေျပာပါတယ္။ ဒီအျပင္ အသည္းအင္ဇိုင္း LFT စစ္ေတာ့ အာလုံးက ပုံမွန္ပါပဲ။ ခုအရက္လုံးဝ မေသာက္တာ ၆ လ ေလာက္ရွိပါၿပီ။ ဒီေန႔ Ultrasound ျပန္ရိုက္ၾကည့္ေတာ့ Chronic Hepatitis ျပတယ္။ အသည္းေရာင္တာ အရက္မေသာက္ဘဲ ေနလို႔ ျပန္မေကာင္းႏိုင္ဘူးလားဆရာ။ အသည္းအတြက္ ေဆးဝါးမ်ား ကူစရာလိုေသးလား သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ျပန္ေကာင္းေအာင္ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာ ေစာင့္ရမလဲဆိုတာသိခ်င္ပါတယ္။ အသက္ ၂၇ ႏွစ္ပါ။

အသဲေရာင္ေစသည့္ (ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုး ၆ မ်ဳိးရွိသည္။ A, B, C, D, E, G တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ (ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုးမွ ကူးသည့္ အျခား ေရာဂါမ်ားမွာ အေအးမိျခင္း၊ ေခြး႐ူးျပန္ျခင္း၊ အခ်ဳိ႕ေသာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား၊ ဦးေႏွာက္ အေျမႇးပါး ေရာင္ျခင္း၊ ေရယံု၊ ဝက္သက္ေရာဂါ၊ တုပ္ေကြး၊ ေရေၾကာက္ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

အသဲ၏အလုပ္မ်ား
1. အစာထဲက အဆီ၊ ဆီတို႔ကို အစာေျခေပးသည္၊
2. အား (အင္နာဂ်ီ) ကို သိုေလွာင္ထားသည္၊
3. အဆိပ္အေတာက္ကို ဖယ္ရွားပစ္သည္၊
4. (ဘိုင္းလ္) အစာေျခရည္ ထုတ္ေပးသည္၊
5. ကိုလက္စထေရာ၊ ေသြးခဲေစသည့္ ပစၥည္းမ်ား၊ ပ႐ိုတင္းမ်ား ထုတ္လုပ္ေပးသည္။

စမ္းသပ္ျခင္း
1. အသား (မ်က္လံုး၊ လက္သည္း၊ အေရျပား၊ ဆီး) ဝါျခင္း၊
2. အသဲႀကီးျခင္း၊
3. အသဲေနရာက နာျခင္း၊
4. LFT အသဲလုပ္ငန္းမ်ားအား စစ္ေသာအခါ (ဘီလီ႐ူဗင္) မ်ားေနသည္။

Hepatitis A အသဲေရာင္ ေအ = Viral Hepatitis/Infectious Hepatitis
• ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္သည္။
• (ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုးမ်ားမွ ကူးသည္။
• အေသအေပ်ာက္ရွိသည္။
• ဇူလိုင္၊ ၾသဂုတ္၊ စက္တဘၤဘာ (၃) လ အထူး ဂ႐ုစိုက္ပါ။

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
• အားနည္းျခင္း ခံစားရသည္၊
• မစားခ်င္၊ မေသာက္ခ်င္ ျဖစ္လာသည္၊
• ဖ်ား၊ ခ်မ္း၊ ေခါင္းကိုက္၊ ပ်ဳိ႕၊ အန္၊
• အသား (မ်က္လံုး၊ လက္သည္း၊ အေရျပား၊ ဆီး) ဝါလာသည္။ Jaundice ဟုေခၚသည္။
• ျဖစ္ေစေသာ အျခားေရာဂါ အမ်ားအျပားလဲ ရွိသည္။
• အသဲေရာင္သျဖင့္ ရင္ဘတ္ညာဘက္ေအာက္ပိုင္းေနရာ သို႔မဟုတ္ ဝမ္းဗိုက္ညာဘက္ အထက္ပိုင္းေနရာ၊ သို႔မဟုတ္ ရင္ေခါင္းေနရာက နာလာသည္။

ကာကြယ္ပံု
• ပါးစပ္ထဲဝင္သည့္ (ေရ၊ ႏို႕၊ ေဖ်ာ္ရည္) တို႔ကို ပြက္သြားေအာင္ ႀကိဳ၍ေသာက္ပါ။ ေရသန္႔ေဆး (Chlorine tablet) ထည့္၍ သံုးပါ။ ပြက္သြားေအာင္ ႀကိဳမထားေသာေရႏွင့္ ေရသန္႔ေဆး ထည့္မထားေသာေရာ၊ ေရသန္႔ပုလင္းကေရ မဟုတ္ပါက မေသာက္ပါႏွင့္၊
• (အစားအစာ) တို႔ကို ပြက္ေအာင္ျပဳတ္၊ ေက်ာ္၊ ေပါင္း၊ ခ်က္ထားသည့္အစာကို ပူေႏြးေနစဥ္ စားပါ။ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးပါက ယင္ေကာင္ မနားေစရန္ ဖံုးအုပ္ထားပါ။ ယင္ေကာင္၏ ေျခေထာက္၌ ပိုးကပ္ပါလာႏိုင္သည္။ အျပင္းစာ၊ အျပင္ဆိုင္က ေရာင္းသည့္ အစာမ်ားကို သန္႔-မသန္႔ စစ္ေဆးၿပီးမွ စားပါ။ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ မစားပါႏွင့္။ ေရာဂါရွိသူ ခ်က္ျပဳတ္ေက်ာ္ေလွာ္ ေဆးေၾကာသည္မွ ကူးစက္ႏိုင္သည္။
• Hepatitis A အသဲေရာင္အသားဝါေရာဂါ A ကာကြယ္ေဆး သည္ 95% ထိေရာက္သည္။

အျခားနည္းမ်ား
• ေရေလာင္း အိမ္သာကိုသာ သံုးပါ။ မရွိပါက ယင္လံုအိမ္သာ သံုးပါ။
• ဆီးဝမ္းသြားၿပီးတိုင္း ဆပ္ျပာႏွင့္ လက္ေဆးပါ။
• အသီးအႏွံမ်ားကို မစားမီ ေရသန္႔သန္႔ျဖင့္ ေဆးပါ။ ဆားေရျဖင့္ ေဆးက ပိုေကာင္းသည္။

ကုသျခင္း
• အနားယူပါ၊
• ေရ၊ အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
• လိုအပ္ပါက ေသြးထဲ သြင္းေပးပါ၊
• အဆီ၊ ဆီ ေလွ်ာ့စားပါ၊
• အရက္၊ မူးယစ္ေဆး၊ ေဆးလိပ္၊ ျပင္းသည့္ ေဆးဝါးမ်ား ေရွာင္ပါ။
• အသဲအားေဆး ေသာက္ပါ၊ ထိုးပါ၊

Hepatitis B Hepatitis B virus (HBV)
• ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္သည့္ ကူးစက္ေရာဂါအျပင္းစားျဖစ္သည္။
• အသဲကင္ဆာ၊ အသည္းေျခာက္ ေရာဂါႏွင့္၊ အသဲအလုပ္ မလုပ္ေတာ့ျခင္းတို႔ကို ဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။
• HIV ကဲ့သို႔ ေသြး-ေဆးထိုးအပ္ မွတဆင့္၄င္း၊ ကိုယ္ကထြက္ေသာ အရည္မ်ားက၄င္း၊ မိခင္က ကေလးသို႔၄င္း၊ လိင္ဆက္ဆံျခင္းမွ၄င္း ကူးစက္ႏိုင္သည္။
• သို႔ေသာ္ HIV ထက္ အဆ ၁ဝဝ ပို၍ ကူးေစသည္။
• အခ်ဳိ႕မွာ လကၡဏာမ်ား ဆိုးေစကာမူ ေပ်ာက္ကင္း သြားသည္။
• ကေလးမ်ားျဖစ္လွ်င္ ပိုဆိုးႏုိင္သည္။ ၆ လ ေအာက္ ရက္တိုႏွင့္ ၆ လအထက္ နာတာရွည္ ၂ မ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္သည္။
• Signs and symptoms ေရာဂါလကၡဏာမ်ား လကၡဏာ မေပၚဘဲ ပိုးရွိေနတတ္သည္။
• ပိုးဝင္ၿပီး တလခြဲအၾကာ လကၡဏာမ်ား ေပၚမည္။
• အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊
• ဗိုက္ အသဲေနရာနာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ ရင့္ျခင္း၊ အသားဝါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း၊
• Hepatitis B surface antigen (HBsAg), Antibody to hepatitis B surface antigen (anti-HBs), Antibody to hepatitis B core antigen (anti-HBc) တို႔ကို စမ္းသပ္ျခင္းျဖင့္ ေရာဂါပိုးရွိ-မရွိ သိႏိုင္သည္။
• ပိုးႏွင့္ေတြ႕သည္ဟု သံသယရွိပါက Hepatitis B immune globulin within 24 hours ႏွင့္ Hepatitis B vaccine x 3 doses ေဆးထိုးရမည္။
• Interferon, Lamivudine (Epivir-HBV), Adefovir dipivoxil (Hepsera), Entecavir (Baraclude) ေဆးမ်ားေပးႏိုင္သည္။
• Liver transplantation အသဲအစားထိုးျခင္း လုပ္ႏိုင္သည္။

Hepatitis C
• (စီ) ပိုးသည္ လကၡဏာမေပၚဘဲ ပိုးရွိေနတတ္သည္။
• Hepatitis C virus (HCV) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္သည့္ ကူးစက္ ေရာဂါ အျပင္းစား ျဖစ္သည္။
• ဥပမာ အသဲကင္ဆာ၊ အသည္းေျခာက္ေရာဂါႏွင့္ အသဲအလုပ္ မလုပ္ေတာ့ျခင္း တို႔ကို ဆက္ျဖစ္ ေစႏိုင္သည္။
• လိင္မွတဆင့္ မကူးစက္၊ ေဆးထိုးအပ္ကတဆင့္ ကူးစက္သည္။
• မိခင္မွ ကေလး ကူးသည္။
• ကာကြယ္ေဆး မရွိေသး။
• အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕-အန္ျခင္း၊ အနည္းငယ္ အားယုတ္ျခင္း၊
• ဗိုက္ အသဲေနရာ နာျခင္း၊ ဆီးအေရာင္ရင့္ျခင္း၊ အသားဝါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း၊ တုပ္ေကြးလိုျဖစ္ျခင္း၊
• ေသြးစစ္၍ သိႏိုင္သည္။
• အခ်ဳိ႕က ေပ်ာက္သြားႏိုင္သည္။ အခ်ဳိ႕က နာတာရွည္ျဖစ္မည္။
• Weekly injections of a drug called pegylated Interferon alfa combined with Ribavirin (Rebetol) BD ေဆးမ်ား ေပးႏိုင္သည္။
• အသဲ အစားထိုးျခင္း လုပ္ႏိုင္သည္။

Hepatitis D
• (HDV) သည္ လိင္-ေသြးမွတဆင့္ ကူးသည္။
• (B) ပိုးရွိေနမွ (D) ပိုးကူးသည္။
• အစားပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕-အန္ျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊
• ဗိုက္ အသဲေနရာ နာျခင္း၊
• ဆီးအေရာင္ရင့္ျခင္း၊ အသားဝါျခင္း၊ အဆစ္နာျခင္း၊
• (B) ပိုး ကာကြယ္ေဆး ထိုးသင့္သည္။
• Interferon-alfa ေဆးေပးျခင္း၊
• အသဲအစားထိုးျခင္း လုပ္ေပးႏိုင္သည္။

Hepatitis E
• နာတာရွည္မျဖစ္၊
• (A) ကဲ့သို႔ အစား-ေရကတဆင့္ ကူးစက္သည္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြမွာ ၁ဝ-၂ဝ% ျဖစ္တတ္သည္။

အသဲေရာင္ေရာဂါမ်ား၏ ကူးစက္ပံုမ်ား၊
• (A) ႏွင့္ (E) တို႔သည္ (စအို) မွ ထြက္၍ (ပါးစပ္) သို႔ ဝင္သည့္ လမ္းေၾကာင္းက ကူးစက္သည္။
• (B) သည္ အတူေနျခင္း၊ လိင္လမ္းေၾကာင္း၊ ေသြး၊ ေဆးထိုးအပ္၊ ကေလးအား မိခင္တို႔မွတဆင့္ ကူးသည္။
• (C) သည္ ေဆးထိုးအပ္မွ ကူးသည္ကမ်ားသည္။
• (D) သည္ ထိေတြ႕ျခင္းႏွင့္ ေဆးထိုးအပ္တို႔မွ ကူးသည္။ (B) ရွိေနလွ်င္ ျဖစ္တတ္သည္။
• (စအို) မွထြက္၍ (ပါးစပ္) သို႔ဝင္သည့္ လမ္းေၾကာင္းက ကူးစက္သည့္ အျခားေရာဂါမ်ားမွာ ဝမ္းပ်က္ျခင္း၊
ဝမ္းကိုက္ျခင္း၊ ကာလဝမ္းေရာဂါ၊ အူေရာင္ငန္းဖ်ားေခၚ တိုက္ဖြိဳက္ (Typhoid) ေရာဂါ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

B ပိုးအတြက္ ေသြးစစ္လွ်င္ ေအာက္ပါတို႔ကိုစစ္သည္။
• HBsAg = ေရာဂါပိုးဝင္ေနျပီ။ အစပိုင္းမွာသာေတြ႔ရသည္။ ၆ လေက်ာ္အထိေတြ႔ေနရလွ်င္ အသဲမွာ နာတာရွည္ျဖစ္ေနျပီ။
• Anti-HBs = ကာကြယ္ေဆးထိုးျပီးသူ၊ HBsAg မရွိေတာ့ဘဲ၊ Anti-HBs ရွိေနသူသည္ နလံထလာသူ။ သူမ်ားကိုမကူး။ ခံႏိုင္ရည္ရွိသြားျပီ။
• Anti-HBc = HBsAg ေတြ႔ျပီးေနာက္ ရွိလာသည္။ သူ႔ခ်ည္းမေတြ႔။ Acute hepatitis B ဘီပိုးဝင္ေနတာ မၾကာေသး။ ၃-၆ လ ၾကာအထိ ရွိႏိုင္။ ပိုလည္းၾကာႏိုင္။ နာတာရွည္ျဖစ္ေနရာက ျပန္ထလာလွ်င္လည္း ေတြ႔ႏိုင္။
• HBeAg = HBsAg ေတြ႔ျပီးေနာက္ေတြ႔ရ။ ၃ လမကေတြ႔ရလွ်င္ chronic hepatitis B နာတာရွည္ဟုထင္ႏိုင္။

ကုသျခင္း
• အရက္၊ မူးယစ္ေဆး၊ ေဆးလိပ္၊ ျပင္းသည့္ ေဆးဝါးမ်ား ေရွာင္ပါ။
• အသဲအားေဆး ေသာက္ပါ၊ ထိုးပါ၊
• (B) ပိုးႏွင့္ ထိေတြ႕ရပါက Hepatitis B immune globulin injection ကို ၁၄ ရက္အတြင္း ထိုးပါ။ Hepatitis B ကာကြယ္ေဆး ၃ ခါ ထိုးပါ။
• (C ) ျဖစ္လွ်င္ (A) ၂ ခါ၊ (B) ၃ ခါ ကာကြယ္ေဆးမ်ား ထိုးပါ။
• (C) အတြက္ Pegylated Interferon and Ribavirin ေဆးေပးရသည္။

• Hepatitis အသဲေရာင္ျခင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/03/hepatitis-symptoms-hepatitis-hepatitis.html
• Hepatitis A, B, C, D, E, G အသဲေရာင္ေရာဂါမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/01/hepatitis-b-c-d-e.html
• Hepatitis B (1) အသဲေရာင္ ဘီ ပိုး (၁) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/08/hepatitis-b.html
• Hepatitis B (2) အသဲေရာင္ ဘီ ပိုး (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/04/hepatitis-b.html
• Hepatitis B and breastfeeding အသဲေရာင္ ဘီ ပိုးရွိသူ မိခင္ နဲ႔ ကေလးႏို႔တိုက္ျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/hepatitis-b-and-breastfeeding.html
• Hepatitis B Immune Globulin အသဲေရာင္-ဘီ (ဂလိုဗ်ဴလင္) ထိုးေဆး http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/hepatitis-b-immune-globulin.html
• Hepatitis B in Myanmar ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘီပိုးေတြ႔ရွိသူ ေလးဆခန္႔ျမင့္တက္လာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/12/blog-post.html
• Hepatitis B medical treatment (ဘီ) ပိုးေဆးေပးျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/05/hepatitis-b-medical-treatment.html
• Hepatitis B Vaccine ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးထိုးနည္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/hepatitis-b-vaccine.html
• Hepatitis C (1) (စီ) ပိုး http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/hepatitis-c.html
• Hepatitis C (2) (စီ) ပိုး ေနာက္ဆက္တြဲ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/03/hepatitis-c.html
• Hepatitis C (3) (စီ) ပိုး (ဗိုင္ရယ္လ္-လုဒ္) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/02/hepatitis-c-2.html
• Hepatitis C Vaccine အသဲေရာင္ (စီ) ကာကြယ္ေဆး အလားအလာရွိ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2012/01/hep-c-vaccine.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

Hypothyroidism လည္ပင္းၾကီး ခြဲျပီးသည့္ေနာက္

$
0
0
05/09/2010
Q: ကၽြန္ေတာ့္ အမ်ိဳးသမီးက အသက္ ၃ဝ ႏွစ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၄၇ ကီလို၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ နွစ္က ၅၃ ကီလို ႐ွိပါတယ္။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၃ ႏွစ္ေလာက္ ႐ွိပါၿပီ။ လြန္ခဲတဲ့ ၂ ႏွစ္ နီးပါးေလာက္က Thyroid ေရာဂါျဖစ္လို႔ လည္ပင္းက အက်ိတ္ကို ခြဲထုတ္လိုက္ပါၿပီ။ အခု ဟိုမုန္းဓါတ္ နည္းလို႔ဆိုၿပီး Thyroxine sodium 100mg ကို တေန႔ တလံုးစား ေနရပါတယ္။ အခု အသက္႐ွဴမဝတဝ (သို႔ ) အသက္တဝက္ဘဲ ႐ွဳရသလိုျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ မၾကာမၾကာ အသက္ျပင္းျပင္း ႐ွဴေပးရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏွလံုးတုန္ ရင္တလွပ္လွပ္ ျဖစ္ၿပီး ေျခလက္ အားမ႐ွိပါဘူး။

အေျခအေနက ျဖစ္လိုက္ ေပ်ာက္လိုက္ပါ။ ခုရက္ပိုင္းမွာ ပိုစိပ္လာပါတယ္။ တပတ္မွာ သံုးေလးရက္ ေလာက္ပါ။ အလုပ္ မလုပ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခုက တၿပိဳင္တည္း ျဖစ္တတ္သလို တစ္ခုခ်င္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္႐ွဴ မဝတာက ငယ္ငယ္က ျဖစ္ဖူးတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ မျဖစ္ေတာ႔ဘဲနဲ႔ လည္ပင္းခြဲခါနီးနဲ႔ ခြဲၿပီးေနာက္မွ ျပန္ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္တုန္တာက မခြဲခင္က ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ခြဲၿပီးေနာက္ပိုင္း အျဖစ္မ်ားလာတယ္။ ေနာက္တခုက ဇက္ေက်ာတက္ ေခါင္းကိုက္ပါ။ ဒါကေတာ့ အၿမဲလိုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနေကာင္းတဲ႔ရက္ တလမွာ ငါးရက္ေလာက္ပဲ ႐ွိပါတယ္။ ေဆးစစ္ ေသြးစစ္ေတာ႔လည္း Thyroid ဟိုမုန္း နည္းတာကလြဲၿပီး ဘာေရာဂါမွ မ႐ွိပါဘူးတဲဲ့။ ႏွလံုး၊ ေသြးတိုး၊ အားလံုး ေကာင္းတယ္တဲ့။ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းက 78/min ပါ။

A: လည္ပင္းၾကီးေၾကာင့္ ခြဲခဲ့ရတာကို တိတိက်က် မသိရေသးဘူး။ အရြယ္ ၾကီးေနလို႔လား၊ ေဟာ္မုန္း မ်ားေနလို႔လား။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာ ဘယ္အဆင့္ ေဆးရံုမွာ ခြဲလဲ မသိပါ။

ခြဲလိုက္တံုးက လည္ပင္းၾကီး-အၾကိတ္ကုိ လိုတာထက္ ပိုခြဲထုတ္လိုက္မိတယ္ ထင္ရတယ္။ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ကို အျပစ္တင္ ေျပာခ်င္တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ဘယ္ေလာက္အထိ ခြဲစိတ္ ထုတ္ရမလဲ ဆိုတာကလည္း ဆရာဝန္ေတြ အားလံုးက လက္ခံထားတဲ့ ပံုေသနည္း မရွိလို႔၊ မ်ားတာ-နည္းတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

Thyroid surgery လည္ပင္းၾကီး ခြဲရတာဟာ အင္မတန္ကို သတိၾကီးရတဲ့ ခြဲစိတ္မႈျဖစ္တယ္။ မေတာ္လာ၊ လြဲေခ်ာ္တာ၊ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ႏိုင္တာေတြ အမ်ားၾကီး။ Hypothyroidism လည္ပင္းၾကီး-ေဟာ္မုန္းနည္းလြန္းတာ၊ Bleeding ေသြးယိုတာ၊ Recurrent Laryngeal Nerve အာရံုေၾကာထိတာ၊ Hypoparathyroidism (ပါရာသိုင္းရြိဳက္) ေဟာ္မုန္း နည္းတာ၊ Thyrotoxic Storm (သိုင္းရြိဳက္) မုန္တိုင္းက်သလိုျဖစ္တာ၊ Superior Laryngeal Nerve အာရံုေၾကာထိတာ၊ Infection ေရာဂါပိုးဝင္တာ အားလံုးက အၾကီးစားေတြပါ။

Hypothyroidism လည္ပင္းၾကီး-ေဟာ္မုန္းနည္း ေရာဂါရဲ႕ ေရာဂါလကၡဏာေတြကေတာ့ -
• တခ်ိဳ႕က ဘာမွ မျဖစ္သလိုဘဲ ေနတတ္တယ္။
• သာမန္ျဖစ္သူေတြမွာ အားယုတ္၊ စိတ္က်၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုး၊ အေအးမခံႏိုင္၊ အိပ္ခ်င္စိတ္မ်ား၊ ဆံပင္ေျခာက္၊ အသားအေရေျခာက္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ၾကြက္သားနာ၊ (ကိုလက္စတီေရာ) မ်ား၊ အာရံုစိုက္မႈနည္း၊ ဟုိက-ဒီကနာ၊ ေျခေထာက္ေရာင္၊
• ၾကာရင္ မ်က္လံုးေဘးမွာ ေဖါင္း-ေရာင္လာ၊ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းေႏွးလာ၊ ကိုယ္အပူခ်ိန္က်လာ၊ ႏွလံုးေရာဂါဝင္လာ၊
• ဒိထက္ဆိုးလာရင္ Myxedema coma သတိလစ္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ေဆးကုရတာမွာ တသက္တာကုဘို႔ လိုတယ္။ (T4) ေဆးမေပၚခင္က တိရစၧာန္ လည္ပင္းအၾကိတ္ကေန ထုတ္တဲ့ေဆး ေပးခဲ့တယ္။ Thyroxine sodium 100mg က T4 ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးကို 1.6-1.7 micrograms per kilogram per day ေပးရတယ္။ ကေလးေတြကို ပိုေပးရတယ္။ ေဆးစေပးျပီးေနာက္ ၁ လ၊ ၁လခြဲမွာ ျပန္စစ္ျပီး ေဆးအဆ ျပင္သင့္ ျပင္ရတယ္။ ေဆးကို မနက္ခင္း အစာ မစားခင္ နာရီဝက္ ၾကိဳေသာက္သင့္တယ္။

ဒီေဆးနဲ႔ Amphetamines (အလာဂ်ိီ) အတြက္ေဆး၊ Antacids အက္စစ္ပ်ယ္ေဆး၊ Anticoagulants ေသြးမခဲေဆး၊ Antidepressants စိတ္က်ေဆး၊ Aspirin အက္စ္ပရင္၊ Metoprolol, Propranolol (ဘီတာ-ဘေလာ့ကာ)ေဆး၊ Cholestyramine (ကိုလက္စတီေရာ) က်ေဆး၊ Diabetes medications ဆီးခ်ိဳေဆး၊ Digoxin ႏွလံုးေဆး၊ Estrogens မ-ေဟာ္မုန္းေဆး၊ Iron သံဓါတ္ေဆး၊ Methadone အကိုက္-အနာသက္သာေဆး၊ Contraceptives ကုိယ္ဝန္တားစားေဆး၊ Phenytoin အတက္သက္သာေဆး၊ Theophylline ပန္းနာေဆး၊ Vitamins ဗီတာမင္ေတြနဲ႔ တခ်ိန္တည္း တြဲမေသာက္သင့္ဘူး။

ေဆးကုလို႔ ေကာင္းတယ္ဆိုတာ Cognition and Mood စိတ္ပိုင္းျဖစ္စဥ္နဲ႔ အမူအယာ ႏွစ္ခုက ေကာင္းလာရပါမယ္။

ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္း ၇၈ က ေကာင္းပါတယ္။ ရင္တုန္တာက ႏွဳန္းမ်ားတာနဲ႔ မတူပါ။ ကြ်န္ေတာ္က အထူးကု သမားေတာ္ မဟုတ္ပါ။ ေဟာ္မုန္းေဆး တခုထဲထက္ ပိုလိုတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းျပီး၊ ကုန္က်စရိတ္လည္း မေထာင္းလွတဲ့ ဆရာဝန္၊ ေဆးခန္းနဲ႔ နီးနီး ေနတာ ေကာင္းပါမယ္။ ျဖစ္မွေတာ့ စိတ္မက်ပါနဲ႔။ ေစာေစာကေရးသလို မခြဲကင္က ေရာဂါအမည္ Diagnosis သိရမွ အခု ေရးတာေတြက ကုိက္ညီပါလိမ့္မယ္။

လည္ပင္းခြဲျပီးတဲ႔ေနာက္ ထံုက်င္တဲ႔ေဝဒနာ Q and A
ေဒါက္တာရွင႔္ Thyroid နဲ႔ပတ္သက္ျပီး လည္ပင္းခြဲျပီးတဲ့ ေနာက္မွာ ထံုက်င္တဲ့ေဝဒနာက ဘယ္ေလာက္ထိျဖစ္မွာလဲရွင့္ အစားအစာအေနနဲ႔ကုသမႈ ရွိႏုိင္မလား ေဆးက ဘယ္ေလာက္ထိ ေသာက္ရမွာလဲ

ေဆာရီးဘဲ။ လည္ပင္ၾကီးခြဲျပီးလို႔ျဖစ္ရတဲ့ ထံုတာ ေပ်ာက္သြားဘို႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ခြဲျပီးတာ မၾကာေသးရင္ေတာ့ ေျဖးေျဖး ျပန္တိုးတက္လာႏိုင္ပါတယ္။

ဒါးနဲ႔ခြဲရတယ္ဆိုတာ လည္ပင္းမွ မဟုတ္ပါ၊ ဘယ္ေနရာခြဲခြဲ အလွီးျဖတ္ခံရရင္ ထိခိုက္ရတယ္။ အရိုး၊ ၾကြက္သား၊ အဆီ၊ အေရျပား၊ အေမွးပါး၊ အရြတ္၊ ဒါေတြက အသစ္ျပန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးေၾကာဆိုရင္ေတာင္ ျပန္ျဖစ္ေသးတယ္။ အာရံုေၾကာေခၚတဲ႔ Nerve ကေတာ့ ဒါးနဲ႔ခြဲတာ မဟုတ္ဘဲ၊ ထိခိုက္မိတာျဖစ္ျဖစ္၊ ေလျဖတ္တာျဖစ္ျဖစ္၊ ျပန္ေကာင္းဘို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

ဒါ႔ေၾကာင႔္ ဒါးမသံုးဘဲ ခြဲစိတ္နည္းေတြ အေတာ္ေအာင္ျမင္လာေနျပီ။ အၾကီးအက်ယ္လုပ္ေနတဲ့ Stem cell သုေတသန ဆိုတာ ေအာင္ျမင္လာရင္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

ထံုေနတာအတြက္ Neurobion ေဆးေသာက္ရင္ အေထာက္အကူ ေပးပါလိမ့္မယ္။ ခြဲထားတာမၾကာေသးရင္ ပိုေတာ့ သက္သာလာမွာပါ။ အာဟာရျပည႔္တဲ့ အစားအစာေတြကလည္း တိုးတက္လာေစႏိုင္ပါတယ္။

Thyroid Function Tests လည္ပင္းၾကီး ေဟာ္မုန္း စစ္ေဆးျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/05/thyroid-function-tests.html
Thyroid လည္ပင္းၾကီးေရာဂါ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/03/thyroid.html
Thyrosit လည္ပင္းၾကီး-ေဟာ္မုန္းေဆး http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/thyrosit.html
Thyrox လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းေဆး တသက္လံုးေပး http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/09/thyrox.html

Dr. တင့္ေဆြ
၅-၉-၂ဝ၁ဝ

Osteoarthritis အရိုး-အဆစ္နာေရာဂါ

$
0
0
ကၽြန္မ အသက္က 34 နွစ္ရွိပါျပီ။ လက္ေကာက္ဝတ္နား နာေနတာ 9 လပိုင္း 2013 ကတည္းက ေဆးထိုး ေဆးစားခဲ့ပါတယ္။ တလပိုင္း မနက္အိပ္ယာထခ်ိန္ မွာ လက္ဆစ္ လက္ေမာင္းေတြ ေျခဆစ္ေျခသလုံးေတြ ေတာင့္တင္းျပီး အဆစ္ေတြနာေနတာ ပုံမွန္ျဖစ္ဖုိ႔ တနာရီႂကာတယ္။ ေျခေခ်ာင္းေအာက္ဖဝါးက ေထာက္လိုက္ရင္ နာေနတာ ဆရာဝန္သြားျပေတာ့ leflunomide 1 OD 6 လေသာက္ခိုင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္မအဲဒီေဆးရဲ့s ide effect ကုိသိေတာ့ ဆက္မေသာက္ရဲေတာ့ဘူး ရပ္လုိက္ျပီး celecoxib တို႔ aceclofenac ေတြေသာက္ေတာ့ သက္သာတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခု 5 လပိုင္း 2 ရက္ေန႔မွာ ျပန္ျဖစ္လာတယ္။ ဒီတစ္ေခါက္က ဂုတ္ရုိးနားပါ ပူျပီးနာလာတယ္။ ကၽြန္မ OSA က normal RA က positive တဲ့၊ uric acid လည္း normal ESR စစ္ေတာ့ 25mm/1hr တဲ့။ ဘာဆက္လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာ ကူညီေပးပါဆရာရွင္။

၃၅ ႏွစ္၊ က်ား၊ အိမ္ေထာင္သက္ ၅ ႏွစ္၊ အရက္၊ ဘီယာ၊ ေဆးလိပ္၊ အသား၊ လံုးဝ မေသာက္ မစားသည္မွာ ၁ဝ ႏွစ္႐ွိ။ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ခန္႔မွာ ေရာဂါစတင္ ခံစားရ၊ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ လက္ေခ်ာင္းဆစ္မ်ား၊ လက္ေကာက္ဝတ္မ်ား၊ လက္ေမာင္းရင္းမ်ား၊ ဒူးဆစ္မ်ား၊ ေျခမ်က္ေစ့မ်ား၊ ေျခဖေနာင့္မ်ားတြင္ ေရာင္ရမ္းလာ၊ နီျမန္းလာ၊ ပူလာၿပီး လႈပ္႐ွားမရ၊ ထိလ်င္လည္း နာက်င္၊ ေကြးထားလ်င္ ေျဖာင့္ရန္ ခက္ခဲ ေျဖာင့္ထားလ်င္ ေကြးရန္ ခက္ခဲ၊ ႀကိဳးစား၍ လႈပ္ေသာ္ အရမ္း နာက်င္၊ လက္ဆစ္မ်ားတြင္ ျဖစ္ပါက မည္သည့္ အရာကိုမွ် ကိုင္၍မရ။ တစ္ၿပိဳင္တည္း ျဖစ္ျခင္းမဟုတ္၊ ဆစ္ဆစ္ေန၍ ကိုက္ခဲေနျခင္းမ်ဳိး မဟုတ္၊ တစ္လ ၂ ခါမွ ၅ ခါခန္႔ အထိျဖစ္။

Etodolac/Lodine 500mg ကို ေရာဂါ ခံစားရခ်ိန္ေသာက္ Acetaminophen, Aspirin, Ibuprofen ေဆးမ်ားက ကၽြန္ေတာ့္ ေရာဂါကို မသက္သာေစပါ။ ယခင္ Paracetamol ႏွင့္ Ibuprofen ေရာထားေသာ ေဆးတစ္မ်ဳိးေသာက္၊ အိပ္ေနခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ေပၚလာပါက ႏိုးလာသည့္ အခ်ိန္တြင္ ကုတင္ေပၚမွ ဆင္း၍မရပါ၊ အသက္ ၂၇ ခန္႔မွ စတင္၍ ကုသမႈ ခံယူ၊ ယခု အခ်ိန္ထိ ေရာဂါ႐ွာမရ၊ ဆရာဝန္ ၅ ေယာက္ျဖင့္ျပၿပီး၊ Gout မဟုတ္ဟုေျပာ၊ အျဖစ္မ်ားေသာ Arthritis မဟုတ္ေသာ္လည္း Arthritis သည္ အမ်ဳိးေပါင္း မ်ားစြာ႐ွိ၍ တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးသာ ျဖစ္မည္ဟုေျပာ။ ပထမဆံုး ဆရာဝန္မွ Uric Acid မျမင့္ေသာ္လည္း Uric Acid ခ်သည့္ ထိုးေဆး တစ္ေန႔ တစ္လံုး ၃ ရက္ ႏွင့္ Allopurinol (mg မမွတ္မိပါ) တစ္ေန႔ ၂ လံုး ၃လစာ ေပးၿပီး ၃ လ ျပည့္ ဆီး၊ေသြး ထပ္စစ္၊ Uric Acid ေတာ့က် သြားၿပီ OK မည္ထင္ပါသည္ဟု ေျပာေသာ္လည္း မထူးျခားခဲ့ပါ။ အျခား ဆရာဝန္ ၄ ေယာက္မွ ဆီး၊ ေသြး အႀကိမ္မ်ားစြာ စစ္ေသာ္လည္း ရာဂါ ႐ွာမရသလို Treatment လည္းမေပးပါ။ သို႔ေသာ္ ဆရာဝန္ တစ္ဦးမွ Vitamin D အရမ္း နည္းေနသည္ ဆို၍ Vitamin D 50,000 IU တစ္ပတ္ တစ္လံုးႏႈံး ၁၂လံုး ေသာက္ၿပီး ေသြးျပန္စစ္၍ ဆက္မေသာက္ရန္ ေျပာပါသည္။ ေနာက္ ၆ လခန္႔ၾကာ ထပ္မံသြားေတြ႔ၿပီး ထူးျခားမႈမ႐ွိ၍ ေနာက္ ဆရာဝန္ထံ ၫႊန္း။ ဆရာဝန္ အားလံုးမွ Anti-Inflammatory ေသာက္ရန္သာၫႊန္း၊ side effect ေတြေၾကာင့္ မေသာက္ခ်င္ပါ။ သို႔ပါ၍ ဆရာ့ထံမွ အၾကံညဏ္ ေတာင္းခံရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ Lab Report မွာ အရမ္း မ်ားလြန္းေန၍ ဆရာသိခ်င္ေသာ Item ကို email ျပန္ၾကားေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္႐ွာၿပီး ပို႔ေပးပါမည္။

လူ႔အဆစ္ေတြမွာ Osteoarthritis ျဖစ္ရင္ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ နာတာ၊ ပံုမွန္လႈတ္မရေအာင္ တင္းေနတာ နဲ႔ ေရာင္ေနတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဆစ္ေနရာမွာရွိတဲ့ အရိုးထိပ္ကို ဖံုးေပးထားတဲ့ အရိုးႏု စားသြားလို႔ျဖစ္ရတယ္။ ျဖစ္လာရင္ အဆစ္က အရင္လို လႈတ္ရွားဘို႔ ခက္လာမယ္။ နာမယ္။ ေနာက္ေက်ာ၊ တင္ပါးဆံု၊ ဒူးနဲ႔ ေျခေထာက္ေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ လည္ပင္း၊ လက္ေခ်ာင္း ေတြမွာလဲ ျဖစ္တယ္။

အေမရိကန္ ၃၃ သန္းမွာ ျဖစ္ေနၾကရတယ္။ Degenerative joint disease အိုလို႔ျဖစ္တဲ့ အဆစ္နာလို႔ ေခၚေပမဲ့ Osteoarthritis (OA)လို႔ ေခၚတာ ပိုသင့္ေတာ္တယ္။ ငယ္တဲ့သူေတြမွာလဲ ျဖစ္ေပမဲ့ အိုမွျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ အသက္ ၆၅ ေက်ာ္ရင္ အမ်ားဆံုး။ Genes မ်ိဳးဗီဇကေနလာရင္ ငယ္ငယ္နဲ႔ ျဖစ္မယ္။

ဘယ္လိုလုပ္ျပီး ဒီေရာဂါလို႔ သိႏိုင္မလဲ
က်န္းမာေရး ရာဇဝင္၊ ခံစားရပံု၊ ျဖစ္တဲ့ေနရာနဲ႔ ပါတ္သက္တာေတြ စစ္ေဆးမယ္၊ ေသြးစစ္မယ္၊ Joint aspiration အဆစ္ထဲက အရည္ ထုတ္စစ္မယ္၊ X-ray ဓါတ္မွန္၊ Magnetic resonance imaging (MRI) ရိုက္မယ္။

သုေတသနတခု အဆိုအရ အသက္ရလာလို႔ သံုးဖန္မ်ားလို႔ ျဖစ္လာေစတဲ့ (ဆဲလ္) ေတြရဲ႕ တံု႔ျပန္မႈ Unfolded Protein Response (UPR) ကို အာရံုစိုက္ ေလ့လာေတာ့ အသက္ရသူေတြမွာ UPR ပ်က္ယြင္းေနၾကတယ္။ ေနာက္ သုေတသန တခုက OA ျဖစ္သူေတြရဲ႕ မ်ိဳးဗီဇ-ခလုပ္ေတြကို ေလ့လာတယ္။ FAAH ဆိုတဲ့ မ်ိဳးဗီဇဆိုတာ နာတာကို ခံႏိုင္စြမ္းနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။ OA ျဖစ္သူေတြမွာ ပိုမ်ားေနတာ သိရတယ္။ ေနာက္ သုေတသနတခုအဆိုအရ လက္ေခ်ာင္းေတြမွာ ျဖစ္ရင္ ဒူးမွာျဖစ္တာထက္ ပိုျမန္တာသိရတယ္။ Complement C5 ဆိုတဲ့ ပရိုတင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ႏိုင္တယ္လို႔ ထင္တယ္။

၂ဝ၁ဝ ဧျပီလထဲမယ္ ခ်ီကာဂိုမွာ American College of Rheumatology’s (ACR) State-of-the-Art Symposium ဆိုတာကို က်င္းပခဲ့တယ္။ ၂ဝ၁ဝ ႏိုဝဘၤာလထဲမွာလဲ အက္တလန္တာျမိဳ႕မွာ American College of Rheumatology (ACR) က ႏွစ္ပါတ္လည္ အစည္းအေဝး လုပ္တယ္။ ACR မွာ တင္ျပခဲ့တာက OA ဆိုတာ Inflammatory disease ေရာင္ရမ္းတာ ျဖစ္တယ္။ Rheumatoid arthritis ေလးဘက္နာနဲ႔ ဆင္တယ္။ Wear-and-tear disease သံုးဖန္မ်ားလို႔ ျဖစ္တဲ့သေဘာ မဟုတ္ဘူးတဲ့။

Treatment အရိုး-အဆစ္နာေရာဂါ ကုသျခင္း
Osteoarthritis ကို ေဆးေပးတယ္ဆိုတာ နာတာ သက္သာေအာင္၊ အဆစ္ေတြ တင္းေတာင့္ မေနေအာင္သာ ျဖစ္တယ္။ Analgesics အနာ-အကိုက္သက္သာေဆးေတြ၊ နာတာကို သက္သာေစႏိုင္ေပမဲ့ ေရာင္တာကို မသက္သာေစပါ။

Acetaminophen ေဆးကို နဲနဲနဲ႔ အေတာ္အသင့္ နာတာအတြက္ သံုးႏိုင္တယ္လို႔ American College of Rheumatology ကေန ညႊန္းတယ္။ Tylenol, Anacin (Aspirin-free), Excedrin caplets and Panadol နာမည္ေတြနဲ႔ ေရာင္းပါတယ္။ Acetaminophen ကို ၄-၆ နာရီတခါ 325 to 1,000 mg ေသာက္ႏိုင္တယ္။ တေန႔ထဲမွာ 4,000 mg ထက္ မပိုရပါ။

နာတာက ဆိုးရင္ Propoxyphene hydrochloride (Darvon, PC-Cap and Wygesic), Acetaminophen with codeine and Tramadol (Ultram) ေတြကို သံုးႏိုင္တယ္။ ရက္တိုသာ သံုးသင့္တယ္။

Topical analgesics လိမ္းေဆးေတြ
Voltaren Gel လိမ္းေဆးဟာ စတီရြိဳက္မပါတဲ့ (NSAID) Diclofenac ျဖစ္တယ္။ ဆိုင္မွာ အလြယ္ ဝယ္ရမဲ့ ေဆးေတြလဲ ရွိတယ္။ Capsaicin ေဆးဟာ Cayenne peppers ကေန ေဖၚစပ္ထားတယ္။ ၾကာၾကာလိမ္းရင္ ေလာင္ႏိုင္တယ္။ Zostrix, Zostrix HP, Capzasin-P နာမည္ေတြနဲ႔ ေရာင္းတယ္။

Counterirritants ေဆး
ဘာနဲ႔တူလဲဆိုေတာ့ ေခါင္းကိုက္ေနတာကို ေျခမ ႏွိပ္ေတာ့ အာရံုေျပာင္းေစတာမ်ိဳး အစြမ္းရွိတယ္။ Menthol, Oil of wintergreen, Camphor, Eucalyptus oil, Turpentine oil, Dihydrochloride and Methlnicotinate ေဆးေတြဟာ အဲဒါမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တယ္။ Salicylates ေဆးက Counterirritants သေဘာျဖစ္တယ္။ Aspercreme, Ben-Gay, Flexall, Mobisyl and Sportscreme နာမည္ေတြနဲ႔ ဝယ္လို႔ရတယ္။

Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) စတီရြိဳက္မပါတဲ့ အနာသက္သာေဆးေတြ
Ibuprofen (Advil, Motrin IB), Ketoprofen (Actron, Orudis KT, Oruvail), Naproxen (Naprosyn, Naprelan) and Naproxen sodium (Anaprox, Aleve) ေတြ ျဖစ္တယ္။ NSAIDs ထဲမွာ COX-2 inhibitors ေဆးမ်ိဳးေတြလဲ ပါတယ္။ Celecoxib (Celebrex) ကလြဲရင္ က်န္ ၂ မ်ိဳးကို ေရာင္းခြင့္ မျပဳေတာ့ဘူး။

Corticosteroid injections စတီရြိဳက္ ထိုးေဆး
နာေနတဲ့ အဆစ္ထဲကို ထိုးေပးရတယ္။ ေဆးမထိုးခင္ အဆစ္ထဲက မ်ားေနတဲ့ အရည္ေတြကိ္ု စုပ္ထုတ္ႏိုင္တယ္။ American College of Rheumatology (ACR) ကညႊန္းတာကေတာ့ Acetaminophen နဲ႔ မသက္သာသူ၊ အသင့္အတင့္ကေန သိပ္ဆိုးသူေတြကို ၁ ႏွစ္မွာ ၃-၄ ခါ ထိုးခိုင္းတယ္။

Hyaluronic acid therapy ေဆး၊ အဆစ္ထဲမွာ ရွိေနတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ Shock absorber သေဘာ၊ Lubricant သေဘာ လုပ္ေပးမယ္။ တပါတ္တခါ ၃-၅ ပါတ္ ထိုးရတယ္။ အထဲကအရည္နဲနဲစုပ္ထုတ္ျပီးမွ ေဆးထိုးရတယ္။ NSAIDs နဲ႔ COX-2 drugs ေတြနဲ႔ မသက္သာသူ၊ ေဆးေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမခံႏိုင္သူေတြကို ထိုးေပးႏိုင္တယ္။ နဲနဲ နဲ႔ အသင့္အတင့္ ဆိုးသူေတြမွာ သက္သာတယ္။

Surgical ခြဲစိတ္နည္း
Joint replacement, Realigning bones, Fusing bones, Arthroscopy, Osteotomy, Chondroplasty, Arthrodesis နည္းေတြ ရွိတယ္။

Other procedures တျခားနည္းေတြ
ေရာဂါအေၾကာင္း အေသအျခာေလ့လာျပီး ကိုယ့္ဖါသာ ျပဳျပင္ေနႏိုင္တယ္။
(ေအရိုးဘစ္) စတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ႏိုင္တယ္။
ကုိယ္အေလးခ်ိန္ ခ်တာ ေကာင္းတယ္။
လမ္းေလွ်ာက္ အကူပစၥည္း သံုးတာ၊
ေျခေထာက္မွာ အထူးပစၥည္း သံုးတာ၊
ဒူးကာ တပ္တာ၊
အပူး-အေအး တင္ေပးတာ၊
(TENS) လွ်ပ္စစ္နည္း သံုးတာ၊
အပ္စိုက္ ကုသတာ၊
Physical therapist (ဖီဇီယို-သာရာပီ)၊
Chronic pain class နာတာရွည္ နာေနသူေတြအတြက္ သင္တန္းမ်ိဳးတက္တာေတြလဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။

New Osteoarthritis Treatments ကုသနည္းသစ္ေတြ
Vitamin D ဗီတာမင္ ဒီ ဟာ မ်က္လွည့္ျပသလိုမ်ိဳး အက်ိဳးရွိတဲ့သူေတြမွာ ရွိတယ္။ နာတာကိုေရာ အဂၤါပ်က္စီးမႈမွာပါ သက္သာေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ National Institutes of Health (NIH) အေထာက္အပ့ံနဲ႔လုပ္တဲ့ ၂ ႏွစ္တာ သုေတသန အဆိုအရ Vitamin D ကေန ဒီေရာဂါမွာ ပိုေကာင္းတယ္ဆိုတာ သက္ေသမျပႏိုင္တာ ေတြ႔လာရတယ္။
Naproxen sodium နဲ႔ Esomeprazole magnesium (Vimovo) ေဆးကို တြဲေပးျပီးစမ္းတဲ့အခါ Celecoxib (Celebrex) ေဆးလိုဘဲ နာတာသက္သာေစတဲ့အျပင္ Heartburn ရင္ပူတာကို သက္သာတာ ေတြ႔ရတယ္။

New Osteoarthritis Medicines အလားအလာရွိတဲ့ ေဆးေတြ
Tanezumab ေဆးဟာ သုေတသန အဆင့္ ၂-၃ မွာ အလားအလာ ေကာင္းေနတယ္။
Stem-cell therapy ကင္ဆာအတြက္ အဓိကသုေတသနလုပ္ေနတဲ့ (စတင္မ္-ဆဲလ္) နည္းကလဲ အလားအလာ ရွိႏိုင္တယ္။
၁၃-၁-၂ဝ၁၁ ေန႔မွာ Food and Drug Administration ကေန အဆစ္နာမွန္သမွ်အမ်ားဆံုးသံုးေနတဲ့ Acetaminophen ကို ကန္႔သတ္မႈ ပိုလုပ္လိုက္တယ္။ Acetaminophen ေဆးဟာ မ်ားမ်ားေပးရင္ အသဲကို ထိခိုက္ေစတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးတျပားမွာ 325 milligrams ထက္မပိုဘို႔ သတ္မွတ္လိုက္တယ္။ မူးယစ္အုပ္စုဝင္ေဆးနဲ႔ တြဲေရာင္းတာရွိတယ္။ ဥပမာ Vicodin နဲ႔ Oxycodone (Percocet) ေဆးေတြ။

NSAIDs (1) အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/06/nsaids.html
NSAIDs (2) အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကို ေလ့လာျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2011/11/nsaid.html
Painkillers (1) အနာသက္သာေဆးမ်ား (၁) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/06/painkillers.html
Painkillers (2) အနာသက္သာေဆးမ်ား (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/11/painkillers-2.html
Narcotic Analgesics မူးယစ္ေဆးပါ အနာသက္ေသာေဆးမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/06/narcotic-analgesics.html
Narcotic Pain Medications ဘိန္းပါတဲ့ အနာသက္သာေဆး အျပင္းစားမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/10/narcotic-pain-medications.html

Dr. တင့္ေဆြ
၁၅-၇-၂ဝ၁၁

Physiotherapy အဆစ္နာေနသူေတြအတြက္ ‘ဖီဇီယိုသာရာပီ’ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား

$
0
0
• တင္ပလင္ေခြ ၾကာရွည္မထိုင္ပါနဲ႔။
• ေလွကားအရွည္ၾကီး (အျမင့္ၾကီး) မတက္ပါနဲ႔။
• ဒူးကိုေကြးေနေအာင္ထိုင္ရတဲ့ နိမ့္ရာမွာ ၾကာၾကာမထိုင္ပါနဲ႔။
• ဒူးေထာက္ မထိုင္ပါနဲ႔။
• ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္တာ ေရွာင္ပါ။
• ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။
• လမ္းေလွ်ာက္တာ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ အျမန္ေလွ်ာက္တာ၊ Jogging ‘ေဂ်ာ္ကီ’ လုပ္တာ၊ စက္ဘီးစီးတာေတြက နာလာရင္ ဆက္မလုပ္ပါနဲ႔။
• အိမ္သာကို ဒူး ၉ဝ ဒီဂရီ၊ ခါးမတ္မတ္ထိုင္ရတဲ့ Western commodes ဗိုလ္သံုးအမ်ိဳးအစားကိုသာသံုးပါ။
• ထိုင္စရာရွိရင္ မတ္တပ္ရပ္မေနပါနဲ႔။
• စီးသြားစရာရွိရင္ လမ္းေလွ်ာက္မေနပါနဲ႔။
• ‘ဖီဇီယို’ ဆရာဝန္ကေနညႊန္တဲ့ စနစ္က်တဲ့ေလ့က်င့္ခန္းကိုသာ လုပ္ပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
၅-၅-၂ဝ၁၄

Generalist ရိုးရိုးဆရာဝန္

$
0
0
ဆရာခင္ဗ်ား ဆရာ့ေဆာင္ပါးေတြကို မလြတ္တန္းနီးနီး ဖတ္ၾကည္႔ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ေဆာင္းပါးမ်ားကို အထူးကု Specialist FRCS, MRCS, PhD ေတြကို attached တြဲမိပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ လြဲမွားေနေၾကာင္းလဲ သူတို႔က အေၾကာင္းျပန္ၾကားလာပါတယ္။

• ဟုတ္။ ကြ်န္ေတာ္က အထူးကု မဟုတ္ပါ။
• ပညာနယ္ပယ္တခုမွာ အထူးျပဳသူက သူ႔နယ္မွာ အသိဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။
• ကြ်န္ေတာ္က အင္တာနက္’ ကေန ေနာက္ဆံုးေပၚတာေတြ ရွာရပါတယ္။
• ကြ်န္ေတာ္က ေျခစ-ေခါင္းဆံုး၊ ေမြးကင္းစ-သက္ၾကီးရြယ္အို၊ ေရာဂါစနစ္ေပါင္းစံုကို အၾကံေပးမႈသာ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
• ကြ်န္ေတာ္က ေရးျပီးသားေတြကို ျပန္ျပင္တာလဲ လုပ္ပါတယ္။ ေဆးယဥ္လို႔မသံုးေတာ့တာေတြ ရွိတတ္တယ္။
• ကြ်န္ေတာ္က ‘အြန္လိုင္း’ ကေန ေဆးကုသလို မလုပ္ပါ။
• အေရးၾကီးတာေတြကို ဒုတိယ/တတိယ အၾကံဥာဏ္ ယူၾကရပါတယ္။
• တခ်ိဳ႕ေဆးစာေတြကို ေရးထားတာၾကာျပီ။ ၂ဝဝ၇-၂ဝဝ၈ ေလာက္တည္းကပါ။ အေဟာင္းေတြကို ကူးယူ-မွ်ေဝၾကတာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။
• အခ်ိန္ကမေလာက္၊ လက္ေထာက္ကလဲမရွိေတာ့ မႏိုင္ဘူးဗ်ာ။

Generalist may refer to:
1. a person with a wide array of knowledge, the opposite of which is a specialist.
2. a physician who is focused on primary care and is not a specialist in a certain medical field

Dr. တင့္ေဆြ
MBBS (Mandalay) 1972
Sama 4272
၅-၅-၂ဝ၁၄

Obimin အိုဗီမင္ အားေဆး

$
0
0
ခဏခဏေမးပါတယ္။ Obimin Film Coated Tablets ဆိုျပီးလာတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြက ေမးတာမ်ားတယ္။ ေဆးအညႊန္းမွာ မေမြးမီနဲ႔ ေမြးျပီး တေန႔ ၁ လံုးေသာက္ပါလို႔ဆိုတယ္။

သူ႔ထဲမွာပါတာေတြကေတာ့ -
- Vitamin A ဗီတာမင္ ေအ = 3000 IU
- Vitamin D ဗီတာမင္ ဒီ = 400 IU
- Vitamin B1 ဗီတာမင္ ဘီ ၁ = 10 mg
- Vitamin B2 ဗီတာမင္ ဘီ ၂ = 2.5 mg
- Vitamin B6 ဗီတာမင္ ဘီ ၆ = 15 mg
- Vitamin B12 ဗီတာမင္ ဘီ ၁၂ = 4 mcg
- Folic Acid ေဖါလစ္အက္စစ္ = 1,000 mcg
- Calcium Panthothenate ကယ္လ္စီယမ္ ပင္တိုသီနိတ္ = 7.5 mg
- Nicotinamide နီကိုတင္နမိုက္ = 20 mg
- Vitamin C ဗီတာမင္ စီ = 100 mg
- Iodine (Potassium iodide) အိုင္အိုဒင္း = 100 mcg
- Calcium Lactate ကယ္လ္စီယမ္ လက္တိတ္ = 250 mg
- Copper (Cupric Sulphate) ေၾကားနီဓါတ္ = 100 mcg
- Iron (Ferrous Sulfate) သံဓါတ္ = 30 mg

Ferrous Sulfate ဖဲရပ္စ္ ဆာလ္ဖိတ္ သံဓါတ္ဟာ CDC သတ္မွတ္ခ်က္အရ
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဖဲရပ္စ္ ဆာလ္ဖိတ္ သံဓါတ္ 30 mg ေသာက္ရမယ္။
• ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္မွာ 15 mg ေသာက္ရမ္ယ္။
• ေယာက္်ားေတြက 10 mg နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြက 15 mg ေသာက္ရမယ္။
• ေသြးဆံုးျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြက 10 mg လိုပါတယ္။

အဲလို အားေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေဆးတမ်ိဳးထဲေပါင္းစပ္ထားတာကိုသံုးရင္ သတိထားရမွာက လိုအပ္ခ်က္ဆိုတာ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္က မတူၾကပါ။ တခ်ိဳ႕က ပိုလိုမယ္။ တခ်ိဳ႕အဲေလာက္မလိုပါ။

1. Calcium blood test (ကယ္လ္စီယမ္) စစ္ေဆးျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/02/calcium-blood-test.html
2. Ferrovit ဖါရိုဗစ္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2014/04/ferrovit.html
3. Folic acid ေဖါလစ္-အက္စစ္ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/folic-acid.html
4. Iodine ပင္လယ္နဲ႔မနီး လည္ပင္းၾကီး http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/01/iodine.html
5. Iron supplement and Liver diseases သံဓါတ္နဲ႔ အသဲေရာဂါ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/iron-supplement-and-liver-diseases.html
6. Iron supplements သံဓါတ္အားေဆး http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/01/iron-supplements.html
7. Vitamin B complex ဗီတာမင္ (ဘီ) အုပ္စု http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/vitamin-b-complex.html
8. Vitamin B12 and Iron supplement ဘီ-၁၂ ႏွင့္ သံဓါတ္လုိအပ္ခ်က္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2014/03/vitamin-b12-and-iron-supplement.html
9. Vitamin D ဗီတာမင္ (ဒီ) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/08/vitamin-d.html
10. Vitamin D ဗီတာမင္ (ဒီ) ေမးခြန္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2014/03/vitamin-d.html
11. Vitamin E ဗီတာမင္ (အီး) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/08/vitamin-e.html
12. Vitamin K ဗီတာမင္ (ေက) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/vitamin-k.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၇-၅-၂ဝ၁၄

A-Ra collagen ထိုင္းကလာတဲ့ ေၾကာ္ညာေဆး

$
0
0
ဆရာ႐ွင့္ အခုအြန္လိုင္းမွာေၾကာ္ျငာေနတဲ့ အသားျဖဴေဆးေတြေသာက္သင့္ပါသလား။ ထိုင္းကတင္သြင္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးကိ်ဴး႐ိွပါသလား ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။ A Ra collagen ကထုတ္တာတဲ့ A Ra collagen က အမူန္႔တဲ့။ ငါး႐ိုးက ထုတ္တယ္ေရးထားတယ္။ My gluta ကေဆးေတာင့္တဲ့ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးက အသားျဖဳေဆးပဲဆရာ။ ၂ မ်ိဳးတြဲေသာက္ရင္ပိုေကာင္းတယ္တဲ့။ Dolly me က ရင္သားေတြ တင္းရင္းၿပီး၊ မိန္းမေတြအတြက္ ေကာင္းတယ္ေျပာတယ္။

A-Ra collagen ဆိုတာ ေၾကာ္ညာေဆးျဖစ္တယ္။ ဆရာဝန္ေတြက မညႊန္ပါ။ ေၾကာ္ညာေဆးတိုင္းမွာ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးထည့္မေရးပါ။ သုေတသနလုပ္ထားတာမရွိပါ။ အသားျဖဴတယ္ မျဖဴဘူးဆိုတာ မ်ိဳးဗီဇက အဓိကက်ပါတယ္။ ေရာဂါရတာ၊ ေနေလာင္တာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္က ထိခိုက္တာ၊ သံုးတဲ့ေဆးဝါးေတြကေနလဲ သက္ေရာက္ပါတယ္။ အသားျဖဴေဆး ေဆးေၾကာ္ညာမွာ အသားျဖဴသူေတြရဲ႕ပံုကိုသာ သံုးပါတယ္။ ေမာဒယ္ကေလးမေတြက အဲလိုေဆး မေပၚခင္ကတည္းက ျဖဴေနၾကတာပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၆-၅-၂ဝ၁၄

Molluscum contagiosum ေရၾကြက္ႏို႔

$
0
0
Doctor, is Molluscum Contagious was what kind of lumps? How to call in Myanmar? Can you please explain me in Myanmar. I check on Google but I didn't understand all. Because I am nanny of two little boys and they got Molluscum. They treatment with laser but can't help. I am worried and want to know what that means in Myanmar.

• Molluscum contagiosum ဆိုတာ ျမန္မာလို သိပ္မသိပါ။ Water warts ေခၚလို႔ 'ေရၾကြက္ႏို႔'လို႔ ဘာသာျပန္ႏိုင္တယ္။
• အေရျပားေတြမွာျဖစ္တဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္ေရာဂါတမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ အေရျပားႏုေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• ပိုးေတြက MCV-1 ကေန -4 အဖိ ၄ မ်ိဳးရွိတယ္။ MCV-1 ကအမ်ားဆံုးျဖစ္ျပီး MCV-2 က လူၾကီးေတြမွာျဖစ္တယ္။ လူခ်င္းထိမိရာကေန ကူးစက္တယ္။ အဝတ္အစားေတြကေန ထိမိရင္လဲ ကူးႏိုင္တယ္။ အဖုေလးေတြေပၚလာတာကို ထိမိ ကုပ္ထဲမိရာကေန တေနရာကေနတေနရာကို ျပန္႔မယ္။ လူၾကီးေတြမွာျဖစ္ရင္ လိင္အတူေနလို႔လဲ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။
• အသက္ ၁ဝ ႏွစ္ေအာက္ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ကိုယ္၊ လက္၊ ေပါင္ျခံ၊ ေျခေထာက္ေတြမွာ ျဖစ္တယ္။
• အဖုေလးေတြေပ်ာက္သြားတဲ့အထိ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ ေဆးမကုရင္ အဖုေတြက ၄ ႏွစ္ေလာက္အထိ က်န္ႏိုင္တယ္။
• Potassium hydrochloride နဲ႔ Cantharidin ေဆးေတြ လိမ္းေပးရမယ္။
• Tea tree oil လက္ဖက္ပင္ဆီလဲသံုးတယ္။
• Salicylic acid ကိုလဲသံုးၾကတယ္။ ထိေရာက္မႈ မေသခ်ာပါ။
• Tretinoin cream လိမ္းတာသက္သာတယ္။
• Imiquimod ေဆးက ခုခံအားနည္းေစတဲ့ေဆးကိုလဲ သံုးတာရွိတယ္။
• Cryosurgery ေအးခဲခြဲစိတ္နည္းလဲ လုပ္တယ္။
• Laser ေလဆာနည္းလဲလုပ္တယ္။
• ေပ်ာက္ဘို႔ ၆ လ ကေန ၉ လအထိၾကာႏိုင္တယ္။ ၂ ႏွစ္ေနမွေပ်ာက္တာလဲရွိမယ္။
• Curettage ျခစ္ေပးနည္းလဲ လုပ္တယ္။
• ၾကြက္ႏို႔ကိုသံုးတဲ့ေဆးေတြကိုလဲ သံုးႏိုင္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၈-၅-၂ဝ၁၄

Measles ဝက္သက္ေရာဂါ

$
0
0
ဆရာ ကူညီပါဦး။ သမီးေလးက ဒီလကုန္ ၃ဝ ရက္ေန႔ဆို ၉ လ ျပည့္ပါမွာပါ။ စေနေန႔ညက အဖ်ားဝင္လာတာ တနဂၤေႏြေန႔မွာ ပါရာစီတေမာ အရည္ မနက္ည နွစ္ခါတိုက္ပါတယ္။ တနလၤာေန႔ မသက္သာပဲ အပူခ်ိန္ 101F နဲ႔ ဝမ္းသြားျပီးအန္တာနဲ႔ ေဆးရံုသြားျပပါတယ္။ FLU CLINIC ကိုလႊတ္ပါတယ္ ပါရာစီတေမာနဲ႔ ဓာတ္ဆားထုပ္ ေပးလိုက္တယ္။ အဂၤါေန႔ အဖ်ားေပ်ာက္သြားတယ္။ မ်က္နွာမွာ အနီစက္ေလးေတြ ေပၚလာလို႔ ဖုန္းဆက္ေမးၾကည့္ေတာ့ တစ္နွစ္ေအာက္ကေလး ဖ်ားျပီးရင္ ေပၚလာတတ္တယ္တဲ့ သူ႔ဘာသာ ေပ်ာက္သြားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဗုဒၶဟူးေန႔ မနက္လဲက်ေရာ တစ္ကိုယ္လံုးအနီေတြအျပည့္ပဲ ေျခလက္ဖမိုး အားလံုးေနရာလြတ္မက်န္ ေပၚလာတယ္။ ညက်ေတာ့ သနပ္ခါးလူးေပးတယ္။ ဒီတိုင္းပဲမေပ်ာက္ဘူး။ ဘာဆက္လုပ္ရမလဲဆရာ။ ဓာတ္ပံုပါ ပို႔ေပးလိုက္တယ္ဆရာ။ ဖုန္းနဲ႔ ရိုက္တာဆိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာေတာ့ မသဲကြဲဘူး ဖုေလးေတြမဟုတ္ပဲ အနီျပင္စက္ေလးေတြ အေရျပားေပၚကို ဖုျပီးမထြက္ပါ။

Measles ဝက္သက္ေရာဂါကို Rubeola ကို ဂ်ာမန္ဝက္သက္လို႔ေခၚပါတယ္။။ Morbillivirus ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ပိုးပါတဲ့အရည္ လူနာရဲ႕ ႏွာေခါင္း-ပါးစပ္ကေန တျခားလူရဲ႕ အသက္ရွဴလမ္းက ဝင္ျပီး ကူးစက္တယ္။ ပိုးဝင္ၿပီး ၄-၁၂ ရက္ အၾကာ ေရာဂါေပၚတယ္။ လကၡဏာေတြစေပၚတဲ့ရက္ကေနစျပီး အနီစက္ေတြေပၚၿပီး ၃-၅ ရက္အၾကာထိ သူမ်ားကို ကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။

လကၡဏာမ်ား
ေခ်ာင္းဆိုး၊ ေခါင္းကိုက္၊ ႏွာရည္ယို၊ မ်က္စိနာမယ္။ အစားပ်က္မယ္၊ အနီေရာင္အစက္ေတြထြက္၊ ဦးေခါင္းပိုင္းကစထြက္၊ ယားတယ္။ တတိယေန႔မွာ ေပၚလာတဲ့အနီစက္ေလးေတြကို Koplik's spots လို႔ေခၚတယ္။ ပါးစပ္ထဲမွာလဲ ေပါက္တတ္တယ္။ နားေနာက္နားမွာစတြက္တယ္။ ယားမယ္။ နီရာကေနညိဳျပီး ၄-၈ ရက္အထိ ၾကာႏိုင္တယ္။ တိတိက်က်ဆိုရင္ ၄ ရက္ ဖ်ားတယ္။ ႏူမိုးနီးယားနဲ႔ နားကိုက္တာလဲ ဆက္ျဖစ္တတ္တယ္။ ဦးေႏွာက္ေရာင္၊ မ်က္ၾကည္လႊာ ေရာင္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ရွားပါတယ္။ အသက္ၾကီးမွ ဝက္သက္ေပါက္ရင္ ပိုဆိုးတယ္။

ကုသရန္
ပိုးေသမည့္ေဆး မရွိ။ လကၡဏာမ်ားကိုသာ ကုပါ။ Ibuprofen နဲ႔ Acetaminophen (Paracetamol) ေဆးကိုဘဲ ေပးရတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးတာအတြက္ လိုရင္ Fast-acting bronchodilator cough Syrup ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးရည္ ေပးတယ္။ Aspirin မေပးဘို႔ညႊန္တာလဲရွိတယ္။ ကာရံမသင့္ရင္ Reye's syndrome ဆိုတာျဖစ္ႏိုင္လို႔။ ဗီတာမင္ (ေအ) ကိုလဲ ေပးတာေကာင္းတယ္လို႔ဆိုႏိုင္တယ္။ ကေလးယားတာသက္သာေအာင္ (အင္တီဟစ္တမင္း) ေဆးလဲ တိုက္ႏိုင္တယ္။ ဥပမာ Chlorpheniramine (ဘာမီတြန္)၊ Cetrizine (စီထရစဇင္း) ေဆးျဖစ္တယ္။ Calamine lotion ကိုလဲ လိမ္းေပးႏိုင္တယ္။

ကာကြယ္ရန္
ျဖစ္ေနတဲ့ကေလးကို သည္းျခားထားပါ၊ အျခားကေလးေတြကို ကူးစက္ေစမယ္။ MMR vaccine (Measles, Mumps, Rubella) ကို (၁၈) လ အထက္ကေလးေတြကို ထိုးေပးတယ္။ ၄-၅ ႏွစ္အရြယ္ ထပ္ထိုးပါ။ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြမွာ ကာကြယ္ေဆးကို အသက္ ၆ လ နဲ႔ ၉ လေတြမွာ တခါစီထိုးတယ္။ MMR ကာကြယ္ေဆးကေန Autism ေခၚတဲ့ ကေလးေရာဂါ ဆက္ျဖစ္သလား သံသယရွိတာလဲေတြ႔ရတယ္။ ေဆးထိုးျပီး ကိုယ္ပူႏိုင္တယ္။ ေခါင္းကိုက္ႏိုင္တယ္။ အသားနာတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တက္ေစ့ေရာင္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မဆိုးတာေတြပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

Influenza vaccine တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး

$
0
0
ဆရာ႐ွင့္ တစ္ႏွစ္ခြဲ ကေလးကို တုတ္ေကြးကာကြယ္ေဆးထိုးလို႔ရပါသလား႐ွင့္။ ေဆးထိုးလိုက္ရင္ ဖ်ားနာတာ ျဖစ္တတ္ပါလား။

တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးဟာ တျခားကာကြယ္ေဆးေတြနဲ႔မတူပါ။ တရာသီခံေဆးသာျဖစ္တယ္။ ထိုးေဆးကို Flu shot လဲေခၚတယ္။ Nasal spray ႏွာေခါင္းထဲပန္းတဲ့ေဆးလဲရွိတယ္။ မထိုးမေနရကာကြယ္ေဆးမဟုတ္ပါ။

အေမရိကားမွာ အသက္ ၆ လအထက္ကိုသာထိုးတယ္။ WHO သတ္မွတ္ခ်က္ကေတာ့ အသက္ၾကီး-နာမက်န္းသူေတြ၊ နာတာရွည္ေရာဂါသည္ေတြ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ၊ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြ၊ ၆ လကေန ၂ ႏွစ္အထိကေလးေတြ။

ထိေရာက္မႈအတြက္ မတူတဲ့ကိန္းဂဏန္းေတြရွိတယ္။

အသက္ ၂ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြကို live attenuated vaccine ထိုေဆးထိုးဘို႔ ကန္႔သတ္ထားပါတယ္။ inactivated vaccines အမ်ိဳးအစားဆိုရင္ တိတိက်က်ေျပာမရေသးပါ။ HIV ရွိေနသူေတြကို ထိုးေစတယ္။

ကာကြယ္ေဆးထိုးျပီး ၂-၄ ပါတ္ေနရင္ ခုခံႏိုင္စြမ္း အျမင့္ဆံုးျဖစ္တယ္။ ၆ လ ေနာက္မွာက်လာတယ္။ ၂-၃ ႏွစ္ ေလာက္အထိ တန္းေနတယ္။

Flu vaccines ေဆးေတြကေတာ့ -
1. TIV, QIV (injection of trivalent or quadrivalent, killed vaccine) နဲ႔
2. LAIV, Q/LAIV (nasal spray of live attenuated influenza vaccine) ျဖစ္တယ္။

ေဆးထိုးလိုက္ရင္ ႏွာရည္ယိုတယ္၊ လည္ေခ်ာင္းနာတာ၊ ၾကက္ဥနဲ႔မတည့္တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးေစ်းနဲ႔ ထိေရာက္မႈ အေကာင္း-အဆိုး ျငင္းေနၾကတံုးဘဲ။

အေမရိကားမွာ live attenuated virus (nasal spray) ႏွာေခါင္းပန္းေဆးကို ဒီလိုလူေတြကို မသံုးဘို႔ အၾကံေပးထားတယ္။
• ၂ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြ၊
• အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္သူေတြ၊
• အလာဂ်ီရတတ္သူေတြ၊
• ပန္းနာရွိသူေတြ၊
• ကေလးေတြမွာ aspirin ေဆးေပးေနရသူေတြ၊
• ႏွလံုး၊ အဆုပ္၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အသဲ၊ ဦးေႏွာက္နဲ႔အာရံုေၾကာ၊ ေသြးေရာဂါရွိေနသူေတြ၊
• HIV ရွိသူေတြနဲ႔
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၉-၅-၂ဝ၁၄

Common Oral Mucosal Lesions ခံတြင္း-ပါးစပ္မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြ

$
0
0
ကၽြန္မ အမ်ိဳးသားက အသက္ ၃၃ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ သူ႔ရဲ႕ေအာက္ႏွဳတ္ခမ္း အတြင္းဖက္မွာ အဖုေလးတဖု ေပါက္လာတာ ၂ လ ေလာက္ရွိပါျပီ။ အဲဒိအဖုက အေအးေသာက္ရင္ မသိသာေပမဲ့ အပူနဲ႔ထိမိရင္ စေတာ္ပဲေစ့ေလာက္ ၾကီးလာပါတယ္။ အရည္အိတ္လိုပံုစံမ်ိဳးပါပဲ။ တခါလဲ အရည္ေပါက္ထြက္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အက်ိတ္ျပန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးခန္းေတာ့ မျပျဖစ္ေသးပါဘူးဆရာ။ အသိဆရာဝန္တေယာက္ကို ေမးၾကည့္ေတာ့ ကင္ဆာလကၡဏာနဲ႔ တူတယ္ဆိုလို႔ ကၽြန္မတ္ို႔ ႏွစ္ေယာက္လံုး စိုးရိမ္မိပါတယ္ ဆရာ။ နာတာ က်င္တာေတာ့မရွိဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ ေဆးစစ္ဖို႔က ေနာက္လ ေလာက္မွ လုပ္ျဖစ္မွာမို႔ ေလာေလာဆယ္ ဆရာ့ဆီကို စာေရးအကူအညီေတာင္းရတာပါ။ ဘာေရာဂါျဖစ္နုိင္လဲ သိခ်င္ပါတယ္ရွင္။

ပါးစပ္-ခံတြင္းထဲမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါအေျခအေန (၁၂) ခုကို ေရြးေရးပါမယ္။ တျခားဟာေတြလဲ ရွိေသးတယ္။

1. Leukoplakia အျဖဴကြက္
2. Palatal or Mandibular Torus အရိုးဘုမ်ား
3. Inflammation or irritation ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ နဲ႔ မသင့္တာနဲ႔ထိေတြ႔ျခင္း
4. Irritation fibroma ခဏခဏထိမိရာကေန အတြင္းထဲမွာ အသားမာလိုျဖစ္ျခင္း
5. Fordyce's granules ေခြ်းထြက္ (ဂလင္း) ေတြက ပါးစပ္ထဲေရာက္ေနျခင္း
6. Hemangioma ေသြးေၾကာ အပိုပြါးျခင္း
7. Inflammatory ulcer ေရာင္ရမ္းအနာမ်ား
8. Papillomas (ပက္ပလိုမား) အသားပို
9. Epulis fissurata (အိျပဴလစ္)
10. Varicosities ေသြးျပန္ေၾကာ ေဖါင္းေနျခင္း
11. Thrush မွကၡရုနာ
12. Angular stomatitis က်ီးကန္းပါးစပ္နာ

1. Leukoplakia အျဖဴကြက္
ျဖဴေနတဲ့အကြက္ကို ပိတ္က်ဲစနဲ႔ပြတ္ေပးလဲ ေပ်ာက္မသြားဘူး။ ကင္ဆာ နဲ႔ ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ အနာမ်ိဳးနဲ႔လဲ မဆိုင္ဘူး။ ေဆးလိပ္ ေသာက္သူ၊ အရက္ေသာက္သူ၊ ခံတြင္းပိုးဝင္ခံရသူ၊ ေနရာတခုမွာ ကြက္ျပီး ကိုယ္နဲ႔ မသင့္တာနဲ႔ ေတြ႔ထားသူ၊ (ဆစ္ဖလစ္)၊ ဗီတာမင္ (ေအ) နည္းျခင္း၊ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲ၊ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ သင့္ျခင္း၊ လွ်ပ္စစ္စီးေၾကာင္းေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြမွာ (၄ဝ ေက်ာ္) အျဖစ္မ်ားတယ္။ ေယာက္်ားေတြက မိန္းမေတြထက္ ပိုျဖစ္တယ္။ လွ်ာ၊ ပါးေစာင္၊ အထက္-ေအာက္ ပါးေစာင္အခ်ိဳင့္ေနရာေတြမွာ လူတဝက္ေလာက္ ျဖစ္တယ္။ က်န္တဲ့ေနရာေတြက အာေခါင္၊ ေအာက္ႏုပ္ခမ္း၊ လွ်ာေအာက္ေနရာေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ ျဖဴျပီး၊ နဲနဲၾကည္ေနမယ္၊ ထူမယ္၊ စဥ္းေၾကာင္းေတြရွိႏိုင္တယ္၊ အသီးလိုလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ မာတင္းေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်က္ႏွာျပင္ ေခ်ာတာ၊ ၾကမ္းတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အျဖဴ၊ ဝါစိမ္းစိမ္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူဆိုရင္ ညိဳတိုတိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။

မိႈေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ (အက္စ္ပရင္) ေသာက္လို႔ျဖစ္တာေတြက အဲလိုလုပ္ေပးရင္ ရွင္းသြားႏိုင္တယ္။ မေသျခာရင္ အသားစ ျဖတ္ယူ စစ္ေဆးရမယ္။ ၄-၆% မွာ ကင္ဆာျဖစ္တတယ္။ Erythroplakia နီေနတာမ်ိဳးက ဆိုးတယ္။ ကိုက္မိ-ထိခိုက္မိတာ၊ သြားအတြက္ အပိုပစၥည္းထည့္တာက အဆင္မေျပတာ၊ သြားအဆင္မေျပ ေပါက္ေနတာေတြကို စစ္ရ-ျပင္ရမယ္။

2. Palatal or Mandibular Torus အရိုးဘုမ်ား
ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ အရိုးကေနျဖစ္တဲ့ မာေနတဲ့ဘုေတြကို ေခၚတယ္။ ေျဖးေျဖးၾကီးလာမယ္။ အေနရလဲ မခက္လွပါ။ အေပၚယံအဖံုးလႊာ အနာျဖစ္တတ္တယ္။ Palatal torus အာေခါင္ကျဖစ္တာဆိုရင္ အမာပိုင္း အလည္မ်ဥ္းမွာ ျဖစ္တတ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။

Mandibular torus ေမးရိုကေနျဖစ္တာဆိုရင္ ေရွ႕ပိုင္းအံသြားေဘးမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ၈ဝ% ဘယ္-ညာျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အသက္ ၃ဝ ေအာက္မ်ားတယ္။ ကုသစရာမလိုပါ။ ခြဲလိုက္ရင္လဲ ရတယ္။

3. Inflammation or irritation ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ နဲ႔ မသင့္တာနဲ႔ထိေတြ႔ျခင္း
ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ နဲ႔ မသင့္တာနဲ႔ ထိေတြတာမ်ိဳးေတြက ကိုယ္ကိုယ္ကို ကာကြယ္တဲ့သေဘာကေန ျဖစ္လာတယ္။ ပါးေစာင္မွာ အထက္သြားတန္းနဲ႔ ေအာက္သြားတန္းၾကား မ်ဥ္းေၾကာင္း အျဖဴေရာင္လိုလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ လိုအပ္ရင္ ခြဲစိတ္ထုတ္ျပစ္ႏိုင္တယ္။ မေသျခာရင္ အသားစျဖတ္ယူ စစ္ေဆးရမယ္။ ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္ကို ဖယ္ရွား-ကုသလိုက္ရင္ အလိုလိုေပ်ာက္မယ္။ Denture stomatitis သြားအတုက အဆင္မေျပလို႔ျဖစ္တယ္။ အသက္ၾကီးျပီး Complete maxillary dentures သြားအတု တပ္ထားသူေတြထဲက ၆၅% ျဖစ္တယ္။ Nystatin suspension or cream ေဆး လိမ္းေပးႏိုင္တယ္။

4. Irritation fibroma ခဏခဏထိမိရာကေန အတြင္းထဲမွာ အသားမာလိုျဖစ္ျခင္း
ေမးတဲ့သူမွာျဖစ္တာ ဒါျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ခဏခဏထိမိရာကေန အတြင္းထဲမွာ အသားမာလိုျဖစ္တာ။ ပါးေစာင္၊ လွ်ာေဘးအနား၊ ေအာက္ႏုပ္ခမ္းေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ မနာဘူး။ ခပ္တင္းတင္းေရာ ပြစိစိပါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျဖစ္တဲ့အဖုက ေဘးေနရာထက္ အေရာင္ေျပာ့တယ္။ ၾကာရင္ အနာျဖစ္လာႏိုင္ေသးတယ္။ ၁ စင္တီမီတာထက္ မၾကီးဘူး။ အသက္အရြယ္မေရြးျဖစ္တယ္။ သူ႔အလိုလို မေပ်ာက္ရင္ ခြဲထုတ္ရမယ္။ ျပန္ျဖစ္တာလဲရွိမယ္။

လွ်ာေပၚမွာျဖစ္တာ ဆိုရင္ေတာ့ Neurofibroma, Neurilemmoma or Granular cell tumor ေတြ မဟုတ္တာ ေသျခာေအာင္ လုပ္ရမယ္။ ပါးစပ္ ေအာက္ႏုပ္ခမ္းနဲ႔ ပါးေစာင္မွာဆိုရင္ Lipoma, Mucocele or Salivary gland tumor ေတြ မဟုတ္တာ ေသေျခာေစရမယ္။ ရွားပါးတဲ့ Benign neoplasms of Mesenchymal origin ကိုလဲ ဖယ္ထုတ္ရမယ္။ ခြဲထုတ္ျပီး စစ္ေဆးဘို႔ လိုတာေတြျဖစ္တယ္။

5. Fordyce's granules ေခြ်းထြက္ (ဂလင္း) ေတြက ပါးစပ္ထဲေရာက္ေနျခင္း
ေခြ်းထြက္ (ဂလင္း) ေတြက ပါးစပ္ထဲ ေနရာလြဲေရာက္ေနတာျဖစ္တယ္။ အစုလိုက္မ်ားတယ္။ တခုနဲ႔တခု ေရာေထြး ေနတာလဲ ျဖစ္တယ္။ အံဆံုးေတြေဘးမွာျဖစ္တယ္။ ဘယ္-ညာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေအာက္ႏုပ္ခမ္း၊ လွ်ာ၊ သြားဖံုး၊ အာေခါင္ေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အသက္ ၂ဝ-၃ဝ မွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ Candida albicans မိႈေၾကာင့္ျဖစ္တာက ဂြမ္းစနဲ႔ ရွင္းေပးတာ ေပ်ာက္မယ္။ ဒါေတြကေတာ့ မေပ်ာက္ဘူး။ ေဆးကုသဘို႔လဲ မလိုပါ။

6. Hemangioma ေသြးေၾကာ အပိုပြါးျခင္း
ေသြးေၾကာေတြ အပိုပြါးျခင္းက ေမြးရာပါျဖစ္တယ္။ ျပားခ်ပ္ခ်ပ္ေနတယ္၊ မဟုတ္ရင္ နဲနဲေဖါင္းေနမယ္။ အနီေရာင္ ဒါမွမဟုတ္ နီျပာျပာျဖစ္တယ္။ အနားသတ္မတိက်ဘူး။ ႏႈပ္ခမ္း၊ လွ်ာ၊ ပါးေစာင္၊ အာေခါင္ေတြမွာျဖစ္တယ္။ သူ႔ကို ခိုက္မိတတ္တယ္။ အနာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ပိုးဝင္လာႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္တာ မ်ားတယ္။ Surgery, Sclerosing agents, Cryotherapy နည္းေတြနဲ႔ ကုႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္ပါ။ ကုသလိုက္ရင္ ျပန္မေပၚပါ။

7. Inflammatory ulcer ေရာင္ရမ္းအနာမ်ား
(က) Aphthous (အက္ဖ္သပ္စ္-အာလ္ဆာ)
အေတာ္နာတယ္။ ျပန္ျပန္ျဖစ္တယ္။ တခုမကလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၂ဝ-၆ဝ% ေသာ လူေတြမွာ ျဖစ္ၾကတယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္တယ္ဆိုတာ အတိအက်မသိရဘူး။ Immunologic, Microbiologic and Nutritional factors ေတြကို စဥ္းစားၾကတယ္။ (၃) မ်ိဳးခြဲႏိုင္တယ္။
(၁) သာမန္အနာ = ခံတြင္းမွာ ေနရာတကာျဖစ္တယ္။ ၁ဝ ရက္အတြင္းေပ်ာက္သြားမယ္။ ျပန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
(၂) Major aphthous ulcers ကပိုၾကီးတယ္။ ၂ စင္တီမီတာေလာက္အထိ ရွိမယ္။ ေပ်ာက္ေအာင္ အခ်ိန္ ၆ ပါတ္ ယူတယ္။
(၃) Herpetiform ulcers အမ်ိဳးအစားကေတာ့ ၁-၂ ပါတ္ၾကာရင္ ေပ်ာက္တယ္။ အရည္ၾကည္အဖုေလးကေနစျဖစ္ျပီးမွ အနာျဖစ္လာတယ္။ Crohn's disease, Neutropenia and Sprue ေရာဂါေတြကိုလဲ စစ္ေဆးသင့္တယ္။
ေပ်ာက္ေဆးဆိုတာမရွိပါ။ ဒါေပမဲ့ သက္သာေအာင္ Topical steroids (0.5% Hydrocortisone) (စတီရြိဳက္) ေဆး လိမ္းေပးႏိုင္တယ္။ သိပ္ဆိုးသူေတြကို (စတီရြိဳက္) ေဆး ပါးစပ္ကေနေသာက္ခိုင္းတယ္။ Tetracycline mouth wash (Achromycin V Oral Suspension) ေဆးနဲ႔ ပါးစပ္ကို ေဆးတာလဲ အက်ိဳးရွိတယ္။ Chlorhexidine gluconate oral rinse (Peridex) ေဆးသံုးတာလဲ သက္သာတယ္။

ဒီအနာ ျမန္မာလူမ်ိဳး အေတာ္မ်ားမ်ားၾကီးကို ေတြ႔ဘူးတယ္။ ေရေသာက္တာေတာင္ နာတယ္။ အားနည္းေနခ်ိန္၊ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားေနခ်ိန္၊ ခရီးထြက္ရလို႔ အစား၊ ဝမ္းသြား မမွန္သူေတြ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္သူေတြမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆတယ္။ ထံုေဆး လိမ္းေဆးေလး လိမ္းရင္ ခဏနဲ႔ထံုသြားျပီး စားလို႔ရတယ္။ တနပ္တခါထပ္လိမ္းရတယ္။

(ခ) Traumatic ulcers ထိခိုက္ရာက အနာျဖစ္ျခင္း
ကိုက္မိတာ၊ သြားအတုအဆင္မေျပတာ၊ သြားတိုက္တံနဲ႔ခိုက္မိတာ၊ သြားအခြ်န္နဲ႔ထိခိုက္မိတာ၊ မသင့္တာကို စားမိ-ေသာက္မိတာေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္တယ္။ ျမန္တယ္။ မေပ်ာက္ႏိုင္ရင္ ကင္ဆာကို စစ္ေဆးပါ။

8. Papillomas (ပက္ပလိုမား) အသားပို
တခ်ိဳ႕ ခံတြင္းအသားပိုက ၾကြက္ႏို႔ျဖစ္ေစတဲ့ Papillomavirus (ဗိုင္းရပ္စ္) မ်ိဳးကြဲကေနျဖစ္ေစတယ္။ ျဖစ္ေနေပမဲ့ ဘာမွ မခံစားရဘူး။ ၁ စင္တီမီတာေလာက္သာၾကီးတယ္။ တခုတည္းျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ ပါးစပ္ထဲဘ ယ္ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ အာေခါင္ အေပ်ာ့ေနရာမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။

9. Epulis fissurata (အိျပဴလစ္)
သြားအတုကေနျဖစ္ေစတယ္။ (ဖိုက္ဘရပ္-တစ္ရွဴး) ေတြ အပိုျဖစ္တာ။ သြားအတုအသစ္လဲဘို႔လိုမယ္။ ခြဲစိတ္တာလဲ လိုႏိုင္တယ္။

10. Varicosities ေသြးျပန္ေၾကာ ေဖါင္းေနျခင္း
ေသြးျပန္ေၾကာေတြေဖါင္းေနတာ။ လွ်ာေအာက္မွာျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ပါးေစာင္နဲ႔ ပါးစပ္ ႏႈတ္ခမ္းမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျပာေနတယ္။ ဖိလိုက္ရင္ ေသြးစီးေလွ်ာက္တာျမင္ရမယ္။ ေဆးကုစရာမလိုပါ။

11. မွကၡရုနာ Thrush (Oral candidiasis)
Moniliasis လို႔လဲ ေခၚတယ္။ ေရးခဲ့တဲ့ (၁ဝ) မ်ိဳးက လူၾကီးေတြမွာျဖစ္ျပီး မွကၡရုနာ က ကေလးမွာသာျဖစ္တယ္။ ကေလးမွာေတာင္ ႏို႔တိုက္အရြယ္ ကေလးငယ္ေတြ။ လွ်ာ၊ အာေခါင္၊ ပါးေစာင္ေတြမယ္ အျဖဴဖတ္ေတြ ျဖစ္ျပီး၊ ေဘးက နီေနတယ္။ နာတယ္၊ ႏို႔စို႔ရ၊ အစာစားရ ခက္တယ္။ ကေလးရဲ႕ လွ်ာကို အဝတ္သန္႔သန္႔ေလးကို လက္ညွိဳးမွာပါတ္ျပီး အျဖဴဖတ္ေတြ ရွင္းေပးပါ။ မိခင္ႏို႔ကို အျမဲ သန္႔ေနပါေစ။ လိုအပ္ရင္ Nystatin Oral Suspension 4-6 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္တိုက္ပါ။

12. Angular stomatitis က်ီးကန္းပါးစပ္နာ
က်ီးကန္းပါးစပ္နာကို Angular stomatitis (Cheilosis or Angular cheilitis) လို႔ ေခၚတယ္။ ပါးစပ္-ေဒါင့္စြန္း ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ကြဲေၾကာင္းေလးေတြ ဖ်ာထြက္လာမယ္။ ေသြးထြက္တတ္တယ္။ အနာအထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အနာကေန မိႈပိုးဝင္လာရင္ Candida albicans (Thrush) ျဖစ္မယ္။ ဗက္တီးရီးယားလဲ ဝင္ႏိုင္တယ္။
• Vitamin B 2, Riboflavin ဗီတာမင္ ဘီ (၂)၊ ေဆးေသာက္ပါ။ ၾကြယ္ဝစာစားပါ။ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္အစာမ်ား၊ ဥ၊ အသဲ၊ အသီးအရြက္၊ ဆန္၊ ဂ်ံဳ၊ ရိစ္။ Vitamin C ရေအာင္ စိမ္းတဲ့ အသီးအရြက္-အသီးအႏွံေတြလဲ စားပါ။
• မိႈေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ Antifungal creams မိႈအတြက္လိမ္းေဆး Nystatin, Imidazoles, Bifonazole, Clotrimazole, Econazole, Ketoconazole, Nizoral®, Miconazole, Tioconazole တခုခုသံုးႏိုင္တယ္။ Antifungal drug မိႈအတြက္စားေဆး Imidazoles, Allylamines
• Clotrimazole and Betamethasone, Nystatin and Triamcinolone Acetonide စတီရြိဳက္နဲ႔ ေရာထားတဲ့ေဆး သံုးႏိုင္တယ္။ 1% Hydrocortisone လဲလိမ္းႏိုင္တယ္။ ေရယံုဆိုရင္ မသံုးပါနဲ႔။

ႏႈပ္ခမ္း-ေရယံုကို Herpes Simplex ရိုးရိုး ေရယံု http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2011/11/herpes-simplex.htmlမွာ ဖတ္ပါ။
Tongue diseases လွ်ာနာမ်ား http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/11/tongue-diseases.html

Dr. တင့္ေဆြ
၁ဝ-၁၁-၂ဝ၁၃
၁၀-၅-၂ဝ၁၄

Chickenpox ေရေက်ာက္

$
0
0
ေရေက်ာက္ ေပါက္တဲ့သမီးေလးအတြက္ ေရေက်ာက္နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ ေရးတင္ေပးပါအံုး။

ေရေက်ာက္ Chickenpox ကို စေတြ႔ခဲ့သူဟာ ပါရွား-ဆရာဝန္တဦး ျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားျပီး တျခားဆင္တူတဲ့ ကူးစက္ေရာဂါ Small pox ေက်ာက္ၾကီး၊ Measles ဝက္သက္ေတြနဲ႔ အေသအျခာ ခြဲေျပာခဲ့သူျဖစ္တယ္။ အသက္ ၁၂ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ အလြန္ယားယံတဲ့ အဖုေလးေတြေၾကာင့္ အလြန္မတန္ အေနရခက္တယ္။ တုပ္ေကြး လိုနဲ႔ စတယ္။ ေဆးမကုလဲ ေပ်ာက္မွာပါ။

Varicella-zoster ေခၚတဲ့ (ဗိုင္းရပ္စ္) ကေနျဖစ္ေစတယ္။ ကာကြယ္ေဆးရွိတယ္။ တႏွစ္ နဲ႔ တႏွစ္ခြဲၾကား ကေလးေတြကို ထိုးေပးတယ္။ ၄-၆ ႏွစ္မွာ တခါ ထပ္ထိုးသင့္တယ္။ ၾကီးတဲ့ကေလးေတြ ေရေက်ာက္ မေပါက္ဘူးေသးရင္လဲ ကာကြယ္ေဆး ထိုးသင့္တယ္။ တလျခား ၂ ခါထိုးပါ။

- ေလကေနတဆင့္ ကူးစက္တယ္။ ေခ်ာင္းဆိုး-ႏွာေခ်ရာကေနကူးတယ္။ အသားအေရခ်င္း ထိကပ္လို႔လဲ ကူးႏိုင္တယ္။
- ပိုးဝင္ခံရျပီးေနာက္ ၁ဝ-၂ဝ ရက္ေနမွ ေရာဂါေပၚတယ္။
- အရင္ဆံုး ကိုယ္ပူမယ္။ ဗိုက္ေအာင့္မယ္။ လည္ေခ်ာင္းနာမယ္။ ေခါင္းကိုက္မယ္။ မအီမသာ ျဖစ္တယ္။ အသားေတြ နာမယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္မယ္။ အစားပ်က္မယ္။
- Vesicular skin rash နီတဲ့၊ ယားတဲ့ အစက္အေပ်ာက္ေလးေတြ ဗိုက္-ေက်ာနဲ႔ မ်က္ႏွာမွာ စေပၚမယ္။ ေနာက္ေတာ့ တကိုယ္လံုး။ ေခါင္း၊ ပါးစပ္၊ နာရြက္ နဲ႔ လိင္အဂၤါေတြလဲ ပါမယ္။
- သိသာျမင္သာတဲ့ အနီျပင္ေတြဟာ ၄-၇ ရက္ၾကာတယ္။ အရည္ၾကည္ဖုေလးေတြက ၅ ရက္ဆို ေပ်ာက္သြားမယ္။
- အနီစက္ထြက္ျပီး ၄ ရက္အတြင္မွာ ကူးစက္တာ မ်ားတယ္။

ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးကို -
- အစာမစားခင္ လက္ေတြကို အေသအျခာ ေဆးခိုင္းပါ။ မၾကာမၾကာေဆးတာ ပိုေကာင္းတယ္။
- အေနရခက္တာေတြ သက္သာေစအာင္ ေရေအးဝတ္ ကပ္ေပးႏိုင္တယ္။
- Warm water bath ေရေႏြးခ်ိဳးေပးႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕က ၄ နာရီျခား ေရခ်ိဳးေပးတယ္။
- အယားသက္သာေအာင္ Oatmeal bath products ဆိုတာသံုးႏိုင္တယ္။
- ယားတာကို မကုပ္ဘဲ ပြတ္သပ္ေပးပါ။
- Calamine lotion သံုးတာေကာင္းတယ္။ မ်က္စိထဲမဝင္ေစနဲ႔။
- Zinc oxide ပါတဲ့ေဆးလိမ္းတာလဲ သက္သာတယ္။
- Hydrocortisone cream ေတြလိမ္းရင္လဲ ယားတာ သက္သာေစတယ္။
- Antihistamine (Cetrizine) အယားသက္သာေဆးလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
- Chlorine bleach (Sodium hypochlorite) ခြ်တ္ေဆးနဲ႔ ေဆးေၾကာရင္ ပိုးေတြေသေစတယ္။
- Acetaminophen/Paracetamol ပါရာစီတေမာ ေပးႏိုင္တယ္။
- Aspirin နဲ႔ Ibuprofen ေတြကို မသံုးပါနဲ႔။

မ်ားေသာအားျဖင့္ မဆိုးပါ။ ကိုယ္ခံအားနည္းေနသူ၊ အာဟာရနည္းသူေတြဆိုရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဗက္တီးရီးယားပိုးဝင္လို႔ ဆိုးတာေတြ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

- အသက္ၾကီးသူျဖစ္ရင္ ပိုဆိုးတယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ ပိုဆိုးတယ္။
- လူၾကီး ၅ ေယာက္မယ္ တေယာက္ေလာက္က Shingles ဆိုတဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ေဆးနဲ႔ ကုေပးရတယ္။
- Shingles (ရွင္ဂဲလ္စ္) ဆိုတာ Herpes zoster ေရယံုကိုေျပာတာ ျဖစ္တယ္။ ေရေက်ာက္ ဗိုင္းရပ္စ္က ေရာဂါေပ်ာက္သြားေပမဲ့ အထဲက အာရံုေၾကာ (တစ္ရွဴး) ေတြမွာ က်န္ေနရာကေန ျဖစ္ေစတယ္။ Shingles vaccine ကာကြယ္ေဆးကို အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္သူေတြကို ေပးႏိုင္တယ္။
- Cancer ကင္ဆာ၊ HIV ေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ Stress စိတ္ဖိအားမ်ားသူေတြလဲ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြ ရေစႏိုင္တယ္။ Pneumonia ႏူမိုးနီးယား၊ Hepatitis အသဲေရာင္ နဲ႔ Encephalitis ဦးေႏွာက္ေရာင္ျဖစ္ရင္ ေသဆံုးတဲ့အထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- တျခားသိပ္မဆိုးတဲ့ ဆက္တြဲေရာဂါေတြကေတာ့ Impetigo, Cellulitis, Erysipelas အေရျပားအနာေတြျဖစ္တယ္။
- Myocarditis ႏွလံုးေရာင္၊ Hepatitis အသဲေရာင္နဲ႔ Glomerulonephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ေတြက ရွားတယ္။
- ခုခံအားနည္းသူေတြမွာ Hemorrhagic complications ေသြးယိုတာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
- Antiviral medication ဗိုင္းရပ္စ္ေဆးကို Eczema ႏွင္းခူနာ၊ Sunburn ေနေလာင္နာ၊ Asthma ပန္းနာရွိေနသူေတြအတြက္ သံုးႏိုင္တယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တံုးျဖစ္ရင္ ၁ဝ% မွာ ႏူမိုးနီးယားျဖစ္ေစမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနသူေတြ ေရေက်ာက္ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးနဲ႔ ေဝးေဝးေနပါ။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ ၂ဝ-၂၈ ပါတ္။ အထဲက ကေလးအတြက္ သတိထားဘို႔လိုတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဟာ အရင္က ေရာေက်ာက္ေပါက္ဘူးထားရင္ အထဲက ကေလးအတြက္ပါ ေရာဂါျပီးေစမယ္။ ေမြးမဲ့ကေလးအတြက္ တသက္လံုးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကေလးအသက္ တႏွစ္ေနရင္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးသင့္တယ္။ ကာကြယ္ေဆးက ၇ဝ-၈၅-၉၅% ထိေရာက္တယ္။

ေရေက်ာက္ေပါက္တဲ့ ကေလးတိုင္းကို Antibiotics ပိုးေသေဆးေတြေပးဘို႔မလိုပါ။ ဗက္တီးရီးယားဝင္မွ လိုတယ္။ တခ်ိဳ႕ ကေလး အထူးကု ဆရာဝန္ေတြက ဗိုင္းရပ္စ္ေဆး Acyclovir Acyclovir or Valacyclovir ေပးတယ္။ Sorivudine ေဆးလဲ ရွိတယ္။ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါေတြကေန သက္သာေစဘို႔ ျဖစ္တယ္။ အနီစက္ေတြေပၚျပီး ၂၄ နာရီအတြင္းမွာ ေပးတာေကာင္းတယ္။

အနီစက္ေတြ မထြက္ခင္ ၂ ရက္ကစျပီး အနီျပင္ေတြ ညိဳမဲရာကေန ေပ်ာက္တဲ့အထိ သူမ်ားေတြကို ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ တျခား ကေလးေတြအတြက္ ျဖစ္တဲ့ကေလးကို အျပင္ကို မထြက္ေစတာ၊ ေက်ာင္း တပါတ္ေလာက္ မသြားေစတာ ေကာင္းတယ္။ Chicken pox parties ဆိုတာ ေရာဂါရွိတဲ့ကေလးနဲ႔ စုေဝးတာကို ေခၚပါတယ္။

Vaccines to Prevent Chickenpox ေရေက်ာက္ကာကြယ္ေဆး ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။
1. Varicella: Varicella (chickenpox) vaccine
2. MMRV: Combined Measles, Mumps, Rubella, and Varicella (chickenpox) combination vaccine

Varicella (chickenpox) ေရေက်ာက္ ကာကြယ္ေဆး
• တခါမွမထိုးဘူးေသးတဲ့ကေလး
- ပဌမ = ၁၂-၁၅ လ၊
- ဒုတိယ = ၄-၆ ႏွစ္။ (ပဌမအၾကိမ္ေနာက္ ၃ လေနရင္လဲ ေစာထိုးႏိုင္တယ္။)
• ၁၃ ႏွစ္အထက္ကေလးမ်ား
- ပဌမ၊
- ဒုတိယ = ေနာက္ ၂၈ ရက္ (တလ) အၾကာ။

MMRV ကာကြယ္ေဆးထဲမွာ measles ဝက္သက္ + mumps ပသိေရာင္ေရာဂါ + rubella ရူဘဲလား (ဂ်ာမန္ဝက္သက္) + Varicella (chickenpox) ေရေက်ာက္ ကာကြယ္ေဆး ၄ မ်ိဳးပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၁၆-၁-၂ဝ၁၂
၅-၄-၂ဝ၁၄

Autism (2) ေအာ္တဇင္ ကေလးေရာဂါ (၂)

$
0
0
Facebook 57 minutes ago 12-5-2014
Autism ဆိုတာ Hyperactive နဲ႔ တူသလားဆရာ။

ကြ်န္ေတာ္သိသေလာက္ မတူပါ။ ADHD ထဲမွာ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက Hyperactive ျဖစ္ၾကတယ္။

• Autism နဲ႔ Autism spectrum disorder (ASD) လို႔ ေယဘုယ်ေခၚၾကတယ္။ ရႈပ္ေထြးလွတဲ့ ဦးေႏွာက္ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈေရာဂါတခုပါ။ အေျပာ့-အျပင္းလဲ မတူၾကပါ။ ကေလးေတြၾကားထဲမွာ တမူထူးေနတာ၊ စကားေျပာဆိုတာ၊ တခုခုကို ဆက္တိုက္လုပ္ေနတာ၊ စသျဖင့္ရွိမယ္။
• ASD ထဲမွာ ဥာဏ္ရည္မမွန္တာ၊ ၾကြက္သားလႈပ္ရွားမႈ (ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္မႈ) ခက္ခဲတာ၊ အာရံုစူးစိုက္မႈတမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာ၊ ရုပ္ပိုင္းက်န္းမာေရး (အိပ္ေရး၊ အစာေျခ) ေတြရွိေနတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြၾကေတာ့ အျမင္ပိုင္၊ ဂဏန္းသခၤ်ာ၊ ေတးဂီတ စတာေတြမွာ သူမ်ားထက္ေတာ္ေနႏိုင္တယ္။ အသက္ ၂-၃ ႏွစ္မွာ သိသာလာတတ္တယ္။
• ASD ကေလးေပါင္း ကမာၻမွာ ရွိေနတဲ့ကေလး သန္းမနည္းေလာက္ပါ။ အေမရိကားမွာတင္ ၂ သန္းရွိတယ္။
• ဘာလို႔ျဖစ္ရသလဲ ဆရာဝန္ေတြက အတိအက်မေျပာႏိုင္ၾကေသးပါ။

အယူအဆလြဲမ်ား
• ၁။ ADD/ADHD ကေလးတိုင္းက hyperactive သူမ်ားထက္တက္ၾကြေနတယ္ဆိုတာ မမွန္ပါ။ တခ်ိဳ႕က တက္ၾကြပါမယ္။
• ၂။ ADD/ADHD ကေလးတိုင္းက သတိမထားၾကဘူးဆိုတာ မမွန္ပါ။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက သူတို႔ စိတ္ဝင္စားေနတာကို အာရံုစိုက္ေနတယ္။ ေက်နပ္ေနမယ္။
• ၃။ ADD/ADHD ကေလးေတြက သူတို႔လုပ္ျခင္ရင္ အမူအယာကို ပိုေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္မယ္ထင္တာလဲ မမွန္ပါ။ လုပ္ႏိုင္တာကိုသာ အဲလိုလုပ္ႏိုင္မယ္။
• ၄။ ADD/ADHDကေလးေတြ ေပ်ာက္ကင္းသြားမယ္လို႔လဲ ေမွ်ာ္မွန္းမထားႏိုင္ပါ။ ကေလးတသက္တာ အဲလိုေက်ာ္ျဖတ္ရမွာပါ။
• ၅။ ADD/ADHD ကေလးေတြကို ေဆးတိုက္ေပးတိုင္း သက္သာပါမယ္လဲ မဟုတ္ပါ။ တခ်ိဳ႕အတြက္သာ ေဆးလိုပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းေတြကေတာ့ Education ပညာသင္တာ၊ Behavior therapy အမူအယာကုသမႈေပးတာ၊ Support at home and school အိမ္မွာနဲ႔ ေက်ာင္းမွာ ကူညီေပးတာ၊ Exercise ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေစတာ နဲ႔ Nutrition အစာအာဟာရမွ်တ-မွန္ကန္ေစတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

• ADD / ADHDကေလးေတြမွာ အဓိက (၃) မ်ိဳး ထူးေနပါမယ္။ Inattention အာရံုစူးစိုက္မႈနည္းတာ၊ Hyperactivity တက္ၾကြမႈမ်ားတာ နဲ႔ Impulsivity ေတြျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳက Inattentive ျဖစ္ေပမဲ့ က်န္တာ ၂ ခုမျဖစ္ဘူး။ က်န္တာ၂ ခုမွာျဖစ္ျပီး အာရံုစူးစိုက္တာ မျဖစ္သူလဲရွိတယ္။ ၃ မ်ိဳးတြဲရွိတာက မ်ားတယ္။
• Impulsive ျဖစ္ေနတဲ့ကေလးဟာ သူ႔ကိုယ္သူထိန္းခ်ဳပ္ဘို႔ ခက္ခဲေနမယ္။ ‘ဆင္ဆာ’ လုပ္သလို မသင့္တာကို ေရွာင္ဘို႔ လုပ္တာမွာ အားနည္းေနလို႔ျဖစ္တယ္။ သူမ်ားေတြစကားေျပာေနတာထဲဝင္ရႈပ္မယ္။ သူမ်ားၾကားထဲ ဝင္လာမယ္။ မဆီမဆိုင္ ေမးခြန္းေတြ ေမးမယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးေမးခြန္းမ်ိဳးေတြေမးမယ္။ သီးခံစိတ္ရွည္ေပးပါ။

ကြ်န္ေတာ္ ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ မဟုတ္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၂-၅-၂ဝ၁၄
Viewing all 656 articles
Browse latest View live