(၁) ဆရာခင္ဗ်ား အစာအိမ္ေရာင္တာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး သိခ်င္လို႔ပါ။ ဆရာ့စာေတြထဲ ႐ွာလို႔မေတြ႕လို႔ပါ။(၂) Mild antrum gastritis က ေပ်ာက္ဖို႔ အခ်ိန္ၾကာပါသလား။ သမီးအျမန္ဆံုး ေပ်ာက္ခ်င္လို႔ပါ။ အခုဆိုရင္ ဘယ္မွ မသြားရပါဘူး။ အန္မွာစိုးရိမ္ေနရလို႔ပါ။
Antral gastritis ဆိုတာ အစာအိမ္ေအာက္ပိုင္းေရာင္တာ ျဖစ္တယ္။ စားလိုက္တဲ့အစာေတြက အစာအိမ္ထဲကေန ဆက္ျပီး အူသိမ္ထဲကို ဆင္းေတာ့မဲ့ေနရာမွာေရာင္ေနတာ ျဖစ္တယ္။
• Bacterial ဗက္တီးရီးယား H pylori ကေနျဖစ္တာက အမ်ားဆံုး။ Tuberculosis တီဘီ၊ Syphilis ဆစ္ဖလစ္၊ Viral infections ဗိုင္းရပ္စ္၊ Fungus ဖန္းဂတ္စ္၊ Parasites ပါရာဆိုက္ေတြဝင္လို႔လဲျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ တျခားအေၾကာင္းေတြကေနလဲ ျဖစ္ေသးတယ္။
• ေဆးဝါးေတြကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ NSAIDS (Naproxen or Ibuprofen) အနာသက္သာေဆးေတြ၊ Steroids (စတီရြိဳက္) ေဆးေတြ၊ Potassium (ပိုတက္ဆီယမ္)၊ Iron tablets သံဓါတ္ေဆား၊ Cancer ကင္ဆာေဆးေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ယူဆတယ္။
• ပိုးေၾကာင့္မဟုတ္တာကို Autoimmune disorder အုပ္စုထဲမွာထည့္တယ္။ ေရာဂါျပီးစနစ္ ကေမာက္ကမ ျဖစ္တာမ်ိဳးကေန ဆက္ျဖစ္လာတာပါ။
• စိတ္ဖိအား မ်ားလြန္းရာကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။
• Coffee ေကာ္ဖီ နဲ႔ Tobacco ေဆးလိပ္ေတြကေနျဖစ္သလားလို႔ ယူဆတာလဲရွိတယ္။ Alcohol အေပါစားအရက္၊ အျပင္စား အရက္လဲပါတယ္။ အားလံုးက လက္ခံတဲ့အခ်က္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။
• Corrosives (Lye and Acid) ေလာင္စတာကို ျမိဳခ်ရင္၊
• ဆရာဝန္ေတြက ေရာဂါရွာရာမွာ၊ ကုသရာမွာသံုးတဲ့ကရိယာေၾကာင့္ ထိခိုက္တာ အမွတ္တမဲ့ အရာဝတၳဳတခုခု (ပင္အပ္) ျမိဳခ်မိတာ၊
• အန္လြန္းလို႔ကေနလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Pernicious anemia ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊
• Unbalanced nutrition အစားအေသာက္မမွ်တတာ၊ Irregular nutrition အစားအေသာက္မမွန္တာ၊ Poor quality food အစားအေသာက္ညံ့တာ၊
ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္ ခံစားရတာေတြက အတူတူပါ။
• Indigestion အစာမေက်ျခင္း အမ်ားဆံုးခံစားရမယ္။ အစာေအာက္ဆင္းတာလဲေႏွးေစမယ္။
• Nausea ပ်ိဳ႕မယ္။ အစာမရွဘဲလဲ အန္ခ်င္တယ္။ နည္းနည္းအန္ခ်င္တာနဲ႔ အေတာ္ဆိုးဆိုးဝါးဝါး အန္ခ်င္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၾကာေတာ့ စားခ်င္စိတ္နည္းလာတတ္တယ္။ တခါတေလ အန္တဲ့ထဲ ေသြးပါႏိုင္ေသးတယ္။
• Gas ေလထမယ္။ အစာမကေရာကျဖစ္လာရင္ ေလက ကေဇာ္ေဖါက္သလိုမို႔ အနံ႔ဆိုးမယ္။
• Discomfort အေနရခက္မယ္။
• Stool Changes ဝမ္းအေနအထား တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေျပာင္းမယ္။ အေရာင္ ညိဳမဲႏိုင္တယ္။ ေသြးပါေနခဲ့လို႔ ကတၲရာေစးလိုအထိ မဲႏိုင္ေသးတယ္။ အေရးေပၚကုသမႈခံယူပါ။
• အစကတည္းက ဒီေရာဂါရွိေနရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတာ့ ပိုဆိုးလာတတ္တယ္။
• တခါတေလ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ ဆရာဝန္ေတြကမသိပါ။
ဒီေရာဂါမွာ ဆရာဝန္-ပညာရွင္ေတြၾကားမွာလဲ အျမင္မတူတာေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။
• Gastroscopist အစာလမ္းကို မွန္ေျပာင္းနဲ႔ ၾကည့္တဲ့ဆရာဝန္က အစာလမ္းကိုဖံုးေနတဲ့ Mucosa အလႊာကို မ်က္စိနဲ႔ ကရိယာကတဆင့္ ၾကည့္တယ္။ လႈတ္ရွားေနတာ၊ အေရာင္၊ Peristaltic waves အစာေျခလိႈင္းေတြကို ျမင္သိတယ္။ အေပၚယံျဖစ္အနာကိုလဲျမင္တယ္။
• Radiologist ဓါတ္မွန္ဆရာဝန္ကေတာ့ အထူး-အပါးနဲ႔ လႈတ္ရွားမႈကိုသိတယ္။ crater အနာခြက္ျဖစ္ေနတာကိုလဲ သိတယ္။ Peristalsis အစာေျခလိႈင္းေတြကိုလဲ သိမယ္။
• Pathologist ေရာဂါေဗဒဆရာဝန္ကေတာ့ အစာအိမ္တခုလံုးရဲ႕ နံရံကိုသိတယ္။ အႏုၾကည္မွန္ဘီးလူးနဲ႔ ေျပာင္းလဲေနတာကို သိမယ္။
အမ်ားအားျဖင့္ အသက္ ၄ဝ-၇ဝ ၾကားျဖစ္ၾကတယ္။ က်ား-မ ဆတူျဖစ္တယ္။ စစ္ေဆးရတာမွာ အဲလိုေဝဝါးမႈ ရွိတတ္သလို ေရာဂါလကၡဏာေတြအရ ဆံုးျဖတ္ရတာလဲ မေရရာသလိုေနတတ္တယ္။ ဥပမာ တခ်ိဳ႕က စားလိုက္ရင္ ပိုဆိုးျပီး တခ်ို႕က သက္သာတယ္။
ကုသနည္းေတြ -
• ဗက္တီးရီးယားကေနျဖစ္တာဆိုရင္ ပဋိဇီဝေဆးေပးတယ္။
• Antacids အက္စစ္ပ်ယ္ေဆးလဲေပးတယ္။
• အစားအေသာက္အက်င့္ေကာင္း ေျပာင္းပါ။ အဆီနည္းပါေစ၊ အဝၾကီးတခါတည္းမစားပါနဲ႔။ ေထာပတ္၊ ေက်ာ္ထားတာကို သတိထားစားပါ။ လတ္ဆတ္တဲ့အသီးေတြ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကို ပိုစားပါ။ အစာကိုအခ်ိန္မွန္စားပါ။ အမ်ိဳးအစားမွန္စားပါ။
• စိတ္အားေလွ်ာ့ဘို႔လုိသူက ေလွ်ာ့ခ်ပါ။
• Gastric Juice အစာေျခအရည္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2012/03/gastric-juice.html
• GERD အခ်ဥ္ရည္ အထက္ဆန္ျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/01/gastroesophageal-reflux-disease-gerd.html
• Peptic ulcer ေလနာ ဆိုတာ ဘုရင္မွာလည္း ျဖစ္သည္ http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2010/09/peptic-ulcer-diagnosis.html
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၄-၁၁-၂ဝ၁၂
၅-၂-၂ဝ၁၄