Autism ဆိုတာ Hyperactive နဲ႔ တူသလားဆရာ။
ကြ်န္ေတာ္သိသေလာက္ မတူပါ။ ADHD ထဲမွာ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက Hyperactive ျဖစ္ၾကတယ္။
• Autism နဲ႔ Autism spectrum disorder (ASD) လို႔ ေယဘုယ်ေခၚၾကတယ္။ ရႈပ္ေထြးလွတဲ့ ဦးေႏွာက္ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈေရာဂါတခုပါ။ အေျပာ့-အျပင္းလဲ မတူၾကပါ။ ကေလးေတြၾကားထဲမွာ တမူထူးေနတာ၊ စကားေျပာဆိုတာ၊ တခုခုကို ဆက္တိုက္လုပ္ေနတာ၊ စသျဖင့္ရွိမယ္။
• ASD ထဲမွာ ဥာဏ္ရည္မမွန္တာ၊ ၾကြက္သားလႈပ္ရွားမႈ (ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္မႈ) ခက္ခဲတာ၊ အာရံုစူးစိုက္မႈတမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာ၊ ရုပ္ပိုင္းက်န္းမာေရး (အိပ္ေရး၊ အစာေျခ) ေတြရွိေနတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြၾကေတာ့ အျမင္ပိုင္၊ ဂဏန္းသခၤ်ာ၊ ေတးဂီတ စတာေတြမွာ သူမ်ားထက္ေတာ္ေနႏိုင္တယ္။ အသက္ ၂-၃ ႏွစ္မွာ သိသာလာတတ္တယ္။
• ASD ကေလးေပါင္း ကမာၻမွာ ရွိေနတဲ့ကေလး သန္းမနည္းေလာက္ပါ။ အေမရိကားမွာတင္ ၂ သန္းရွိတယ္။
• ဘာလို႔ျဖစ္ရသလဲ ဆရာဝန္ေတြက အတိအက်မေျပာႏိုင္ၾကေသးပါ။
အယူအဆလြဲမ်ား
• ၁။ ADD/ADHD ကေလးတိုင္းက hyperactive သူမ်ားထက္တက္ၾကြေနတယ္ဆိုတာ မမွန္ပါ။ တခ်ိဳ႕က တက္ၾကြပါမယ္။
• ၂။ ADD/ADHD ကေလးတိုင္းက သတိမထားၾကဘူးဆိုတာ မမွန္ပါ။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက သူတို႔ စိတ္ဝင္စားေနတာကို အာရံုစိုက္ေနတယ္။ ေက်နပ္ေနမယ္။
• ၃။ ADD/ADHD ကေလးေတြက သူတို႔လုပ္ျခင္ရင္ အမူအယာကို ပိုေကာင္းေအာင္လုပ္ႏိုင္မယ္ထင္တာလဲ မမွန္ပါ။ လုပ္ႏိုင္တာကိုသာ အဲလိုလုပ္ႏိုင္မယ္။
• ၄။ ADD/ADHDကေလးေတြ ေပ်ာက္ကင္းသြားမယ္လို႔လဲ ေမွ်ာ္မွန္းမထားႏိုင္ပါ။ ကေလးတသက္တာ အဲလိုေက်ာ္ျဖတ္ရမွာပါ။
• ၅။ ADD/ADHD ကေလးေတြကို ေဆးတိုက္ေပးတိုင္း သက္သာပါမယ္လဲ မဟုတ္ပါ။ တခ်ိဳ႕အတြက္သာ ေဆးလိုပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းေတြကေတာ့ Education ပညာသင္တာ၊ Behavior therapy အမူအယာကုသမႈေပးတာ၊ Support at home and school အိမ္မွာနဲ႔ ေက်ာင္းမွာ ကူညီေပးတာ၊ Exercise ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေစတာ နဲ႔ Nutrition အစာအာဟာရမွ်တ-မွန္ကန္ေစတာေတြျဖစ္ပါတယ္။
• ADD / ADHDကေလးေတြမွာ အဓိက (၃) မ်ိဳး ထူးေနပါမယ္။ Inattention အာရံုစူးစိုက္မႈနည္းတာ၊ Hyperactivity တက္ၾကြမႈမ်ားတာ နဲ႔ Impulsivity ေတြျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳက Inattentive ျဖစ္ေပမဲ့ က်န္တာ ၂ ခုမျဖစ္ဘူး။ က်န္တာ၂ ခုမွာျဖစ္ျပီး အာရံုစူးစိုက္တာ မျဖစ္သူလဲရွိတယ္။ ၃ မ်ိဳးတြဲရွိတာက မ်ားတယ္။
• Impulsive ျဖစ္ေနတဲ့ကေလးဟာ သူ႔ကိုယ္သူထိန္းခ်ဳပ္ဘို႔ ခက္ခဲေနမယ္။ ‘ဆင္ဆာ’ လုပ္သလို မသင့္တာကို ေရွာင္ဘို႔ လုပ္တာမွာ အားနည္းေနလို႔ျဖစ္တယ္။ သူမ်ားေတြစကားေျပာေနတာထဲဝင္ရႈပ္မယ္။ သူမ်ားၾကားထဲ ဝင္လာမယ္။ မဆီမဆိုင္ ေမးခြန္းေတြ ေမးမယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးေမးခြန္းမ်ိဳးေတြေမးမယ္။ သီးခံစိတ္ရွည္ေပးပါ။
ကြ်န္ေတာ္ ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ မဟုတ္ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၂-၅-၂ဝ၁၄
